بخشی از مقاله
بررسی میزان شیوع هیپرکلسترولمی در شهر زنجان در سال 1394
چکیده
زمینه و هدف: کلسترول ماده ای است از جنس چربی که در تمام سلول های بدن وجود دارد، هم در بدن سنتز میگردد و هم از طریق غذا وارد بدن می شود و برای ساخت دیواره ی سلولی و برخی هورمون ها ضروری می باشد، با این حال افزایش غیر طبیعی آن موجب بروز مشکلاتی از جمله بیماری های قلبی و عروقی می گردد.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی که بر روی 22248 نفر 8055) مرد و 13962 زن و 231 کودک) که به طریق نمونه گیری خوشه ای و طبقه ای انتخاب شد و به اجراء درآمد. در این مطالعه سطح کلسترول سرم افراد مورد نظر توسط دستگاه اتوآنالایزر هیتاچی 717 و با روش فتومتریک اندازه گیری گردید. کلسترول خون بالا تر از 200 mg/dl هیپرکلسترولمی در نظر گرفته شد.
یافته ها: از کل افراد مورد مطالعه 15984 نفر(71/84 درصد ) دارای کلسترول نرمال بودند و 6264 نفر 28/15 ) درصد) نیز دارای کلسترول بالاتر از حد نرمال بودند. در این مطالعه از 213 کودک، تعداد 22 نفر 9/5) درصد )، از 8055 نفر مرد، تعداد 1983 نفر(24/61 درصد) و از 13962 نفر زن، تعداد 4259 نفر 30/50) درصد) سطح کلسترول بالایی داشتند.
نتیجه گیری: در این مطالعه میزان شیوع هیپرکلسترولمی به عنوان یک عامل خطر ابتلاء به بیماری های قلبی و عروقی در شهر زنجان پایین بود، با این حال با توجه به این موضوع که با افزایش سن میزان کلسترول خون از حد طبیعی بالاتر میرود، رعایت موارد احتیاط ضروری می باشد.
واژگان کلیدی: هیپرکلسترولمی، بیماریهای قلبی و عروقی، فتومتریک، زنجان.
مقدمه
کلسترول، یکی از مولکولهای زیستی و از دسته چربیها (لیپیدها) می باشد. این مولکول 27 کربنه ساختار چند حلقهای دارد. نقش عمده آن استحکام و انعطافبخشی به غشا سلولها است و همچنین حفظ و انسجام سلولها، منبع عمده و ذخیره انرژی و مواد غذایی در جهت ادامه حیات، شرکت در سنتز هورمونهای استروئیدی و اسیدهای صفراوی و بسیاری از اعمال دیگر نام برد 1)، .(2 البته افزایش بیش از حد کلسترول سبب بروز مشکلات جدی می گردد که مهم ترین آن بیماری های قلبی و عروقی می باشد، که از مهم ترین و قابل پیشگیری ترین عوامل مرگ و میر جامعه ی امروزی محسوب می شود و در اکثر دنیا شایع ترین علت مرگ و میر می باشد. خطر ساز بودن کلسترول کاملا ثابت شده می باشد اما میزان خطرساز بودن تری گلیسرید هنوز جای بحث دارد. عوامل متعددی از جمله دیابت قندی کنترل نشده، بیماری های غده ی تیروئید، بیماری های حاد و مزمن کلیه و عوامل پاتولوژیک موجب کاهش سطح کلسترول در خون می گردند(.(8 -3 افزایش خطر مرگ و میر ناشی ازCHD با هیپرکلسترولمی مرتبط است و حتی هیپرکلسترولمی بدون ایجاد ضایعات آترواسکلروزی با استرس اکسیداتیو می تواند موجب اختلال عملکرد اندوتلیوم شریانچه ها در عروق مغزی میگردد .(11 -9) مطالعات نشان داده است که با تعیین میزان کلسترول پلاسما در افراد جوان و بالغ جامعه میتوان میزان مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی را طی 30 سال آینده را پیش بینی نمود .(12) نمطالعات صورت گرفته در این باره نشان دهنده ی این است که عوامل متعددی از جمله ورزش، استعمال دخانیات، سن ، رژیم غذایی و نحوه ی زندگی با میانگین کلسترول سرم در ارتباط است .(13) افزایش چربی و کلسترول در بین جمعیت ها شیوع نسبتا بالایی دارد .(14)
بنا بر اهمیت موضوع درصدد بر آمدیم که مطالعه ای را در رابطه با وضعیت کلسترول خون بر روی افراد مراجعه کننده به آزمایشگاه خصوصی بوعلی شهر زنجان انجام دهیم. از آنجاییکه تاکنون مطالعه ای در این استان بر روی سطح سرمی کلسترول افراد به عمل نیامده است این مطالعه ضمن بیان وضعیت کلسترول سرم افراد بالغ (زن و مرد) و کودکان در زمینه ی اقدامات پیشگیری کننده برای کاهش خطر بیماری های قلبی و عروقی مفید خواهد بود.
روش بررسی
این مطالعه توصیفی ـ مقطعی در سال 1394 در شهر زنجان انجام شد، تحقیق بر روی افراد به ظاهر سالم مراجعه کننده به آزمایشگاه خصوصی بوعلی زنجان انجام گرفت. انتخاب نمونه به صورت تصادفی انجام شد. قبل از انتخاب نمونه افراد مراجعه کننده پرسشنامه ای را تکمیل می کردند، تا نمونه ها از نظر سن، جنس، سابقه ی بیماری هایی از جمله سکته ی قلبی، استعمال دخانیات، بارداری و مصرف دارو هایی خاص به ویژه دارو های ضد بارداری بررسی می شدند و در نهایت افراد مد نظر انتخاب شدند، در این مطالعه افرادی که دارای بیماری متابولیک، دیابتیک و نیز افرادی که تحت نظر پزشک خود دارو مصرف می نمودند و تحت شیمی درمانی بودند از این مطالعه حذف گردیدند. در نهایت از کل افراد مراجعه کننده به آزمایشگاه خصوصی بو علی در شهر زنجان، 22248 نفر ( 8055 مرد و 13962 زن و 231 کودک انتخاب شدند. مردان در این گروه در رده ی سنی 48/84 قرار داشتند، میانگین سنی زنان 47/04 بود و کودکان در رده سنی 7/09 بودند. از تمام افراد که آموزش دیده بودند 12 الی 14 ساعت قبل از مراجعه به آزمایشگاه ناشتا باشند، نمونه گیری به وسیله ی سرنگ های یکبار مصرف 5 سی سی در شرایط کاملا استریل صورت گرفت و نمونه ها به بخش فیزیولوژی آزمایشگاه انتقال داده شدند. تعیین میزان کلسترول در نمونه های مورد نظر پس از لخته شدن و انعقاد خون در دمای
آزمایشگاه، در سانتریفیوژ شرکت هتیک (Hettich ) با دور 4000RPM به مدت 5 دقیقه سانتریفیوژ گردید تا سرم آن جدا شود. کلسترول تام سرم ها بعد از جداسازی بدون فریز کردن توسط دستگاه اتوآنالایزر هیتاچی 717 و با کیت های شرکت پارس آزمون مورد اندازگیری قرار گرفت. که غلظت کلسترول در این روش بر حسب میلی گرم در دسی لیتر مشخص شد. قابل ذکر است که قبل از هرگونه اندازه گیری و شروع پروسه مورد نظر تمام دستگاه های مورد استفاده به صورت تخصصی و مکانیکی مورد ارزیابی و کالیبراسیون قرار گرفت و در حین کار با دستگاه ها هیچ گونه پیام یا اخطاری مشاهده نگردید 15)، 16، .(17
