بخشی از مقاله
بررسی نقش حسابداری مدیریت در فرآیندهای برنامه ریزی
چکیده
این مقاله به بررسی ارتباط بین حسابداری مدیریت و نمودارهای برنامه ریزی در شرکت ها می پردازد. هدف اصلی آن درک نتایج شمول ناپذیری کامل حسابداری مدیریت ساختاری در فرآیندهای برنامه ریزی می باشد . در این مقاله با کاربرد یک نمونه تصادفی از مجموعه ای شامل 2.281 شرکت به ایجاد یک فایل تحقیقاتی در میان شرکت ها پرداخته شده است با استفاده از فرآیندهای تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و تجزیه تحلیل های آماری دسته ها ، فرآیندهای برنامه ریزی استراتژیک بودجه ی واحد تجاری به 5 نمودار منحنی گروه بندی شده که بعد از این مرحله، از آزمون های آماری برای ارزیابی 5 دسته استفاده شده است. نتایج حاصل از این مطالعات نشان می دهد که همواره استراتژی هایی که به صورت ضعیف یا کامل اجرا شده اند و فرآیندهای برنامه ریزی بودجه با نمودارهای حسابداری مدیریت سازمانهای مورد مطالعه مرتبط می باشد .
مقدمه
محیط تجاری در دهه های اخیر بطور فزاینده ای متغیر و غیرقابل پیش بینی شده است و همزمان با آن فرآیند مدیریت بازرگانی پیچیده تر شده است، بویژه رقابت، تهدیدی برای بقای کسب و کار دربخش های آسیب پذیر محسوب می شود . با وجود چنین جوّی ، برنامه ریزی استراتژیک همواره بانگرشِ دستیابی به سودمندی سازماندهی شده بسیار حائز اهمیت می باشد. با این وجود، قاعده ی استراتژی های مؤثر نمی توانند این اطمینان را ایجاد کنند که همواره یک واحد انتفاعی به سود سازمان دهی دست یابد مگر اینکه واحد انتفاعیواقعاً آن استراتژی ها را اجرا کند. این اجرا مستلزم دخالت یک فرم خاصی از برنامه ریزی استراتژیک در بین قاعده ی ساختاری روش ها و اجرای آنها می باشد . علاوه بر این، اجرای استراتژی نیازمند ابزارهایی است که اجرای مؤثر استراتژی های تنظیم شده را تسهیل و کنترل می کند . جهت مدیریت تجارت و دستیابی به سودمندی سازماندهی ، سازمان برخی عناصر را مورد اهمیت قرار می دهد، همانند ساختارهای سازمان دهی شده، نوع مدیریت و سیستم کنترل مدیریت که همواره شامل سیستم حسابداری مدیریت می باشد. بخصوص سیستم کنترل مدیریت مکانیزم مهمی محسوب می شود، که همانا مسئول طراحی و اجرای استراتژی ها می باشد. برحسب رده و اعتبار، تهیه ی اطلاعات مدیریتی که بتواند پاسخگوی فرآیندهای کنترل و برنامه ریزی باشد، لازم و ضروری است. چنین سیستم کنترل مدیریتی شامل دوبُعد می باشد .
1 ـ انتخاب اطلاعات و 2 ـ ارائه اطلاعات .
انتخاب اطلاعات با انتخاب صحیح اطلاعات حسابداری مدیریت مرتبط می باشد .(چنهال و موریس، -1986تایلما و گردین، (2005
ارائه اطلاعات به تکنیک های کنترل مدیریت پذیرفته شده توسط سازمان ها همانند سازمان های قراردادی مانند بودجه بندی و برنامه ریزی استراتژیک اشاره می کند . (گوسلین، -1997 جرمیاس و گانی، (2004 ارتباط بین این دو بعد سیستم کنترل مدیریت، طرح سیستم کنترل مدیریت را تعیین می کند .
مطالعات کنونی به بررسی چگونگی ویژگی های اطلاعات ایجاد شده توسط تأثیر سیستم حسابداری مدیریت بر انتخاب تکنیک های کنترل مدیریت می پردازد . پیش فرض این مطالعات ، ماهیت مراحل برنامه ریزی می باشد که همواره شامل بودجه و برنامه ریزی استراتژیک می باشد و بر طبق ابزارهای منحنی های حسابداری که شرکت ها اجرا می کنند ، تغییر می کند . برخی شرکت ها همه ی ابزارها را برطبق چارچوب های مفهومی اجرا می کنند در حالیکه شرکت های دیگر منحنی هایی را که برحسب این ابزارها کمتر گسترش یافته اند بیان می کند .
برطبق اظهارات اسکاپنز((1994، سازمان ها از ابزارهای حسابداری بسیار پیشرفته که اخیراً بوجود آمده اند نسبت به ابزارهای سنتی کمتر استفاده می کنند. برای اهداف تجزیه تحلیلی جدید ، این تحقیق هیچکدام از برنامه ریزی استراتژیک و بودجه را بصورت ابزارهای پیشرفته جدید در نظر نمی گیرد. این تحقیق نه تنها با چرایی وجود آنها در سازمان، بلکه به وسعت حضور آنها نیز مرتبط می باشد .
بررسی دلالت های دوجانبه ی ابعاد سیستم کنترل مدیریت جهت دسترسی به ارتباط بین آنها در دست اقدام می باشد. شناسایی ویژگی های منحنی می تواند تفاوت های رایج بین واحدتجاری بر حسب فرآیند برنامهریزی را مانند سطح کاربرد و حتی سطح رضایت به همراه استفاده از محصول، توصیف می کند .
این تحقیق قصد دارد مباحث کیفیتی فرآیندهای برنامهریزی را به ادبیات آن بیفزاید با شناسایی اینکه آیا فرآیند وجود دارد یا نه ، درک اینکه آیا منحنی های مختلف فرآیند برنامه ریزی برحسب ویژگی های سیستم حسابداری مدیریت مستلزم حالت های ویژه ای می باشد.
درنتیجه، خود پیشرفت و نیاز به حسابداری مدیریت را می توان در یک روش وسیعتری بر اساس این تجزیه تحلیل های مرتبط کننده شناسایی نمود .
بامدّ نظر قرار دادن این مسئله که همواره حسابداری مدیریت ممکن است دارای منحنی هایی از تراز ساختاری باشد و اینکه براساس این منحنی های حسابداری مدیریت ممکن است دارای تأثیرات گوناگونی بر طرح و بودجه استراتژیک داشته باشند، مطالعه قصد دارد پرسش های تحقیقاتی ذکر شده در ذیل را بیان کند .
آیا ساختار حسابداری مدیریت با گسترش فرآیندهای برنامه ریزی مرتبط می باشد؟
فرضیه تحقیق را بصورت زیر طرح می نماییم؛ ساختار ویژگی های حسابداری مدیریت با توسعه بودجه و برنامه ریزی استراتژیک مرتبط می باشد .
2 ـ بررسی ادبیات و پیشینه تحقیق
بررسی ادبیات بر موضوعات ذیل تمرکز می کند : فرآیند برنامه ریزی استراتژیک ، ارتباط بین برنامه ریزی استراتژیک و بودجه بندی ، سیستم اطلاعات حسابداری مدیریت ، ارتباط بین حسابداری مدیریت و فرآیند برنامه ریزی، و ویژگی های ساختار حسابداری مدیریت .
1-2 ـ فرآیند برنامه ریزی استراتژیک
مباحث برنامه ریزی استراتژیک بطور معمول کاربرد تأثیرات نسبت برنامه ریزی استراتژیک سودبخش را پیش بینی می کند و این تأثیر مثبت اهداف اصلی خود را حداقل از سال 1960 داشته است . با این وجود ، مطالعات مختلفی با ایجاد تفاوت هایی در نتایج تجزیه تحلیل
هایی بر ارتباط بین برنامه ریزی استراتژیک و اجرای آن تحقیق شده است . طبق اظهارات (بروک و بری، (1993 این نتایج واگرا از موارد ذیل منتج میشود:
1 ـ ناهماهنگی در عملی نمودن طرح ها . 2 ـ نادیده گرفتن تأثیرات زمینه ای 3 ـ تکنیک های ارزیابی غیر معتبر .
گزینه ی آخر شامل ضعف هایی در اطلاعات حسابداری می باشد. بر حسب آن(پِیل و بریج، (1998 اظهار می کنند که همواره کاربرد ارزیابی هایی بر محور حسابداری همانند درآمد، یک دلیل برای واگرایی محسوب می شود همانگونه که (براکر و پیرسون، (1986 مشاهده می کنند، کمبود واگرایی و انشعاب موقعی اتفاق می افتد که همواره ارزیابی های اجراهایی بر محور حسابداری دو ضعف اساسی داشته باشند: 1 ـ فقدان تجانس در اطلاعات داده ای حسابداری 2 ـ عدم دسترسی اطلاعات برای شرکت های کوچک .
(اورجان، (2002 برخی موانع را برای اجرای برنامه ریزی استراتژیک رسمی شناسایی کردند که همواره شامل فقدان اطلاعات رایج و کافی می باشد که در مرکز فرآیندهای برنامه ریزی استراتژیک شرکت ها قرار می گیرد و از این فرآیند بطور رسمی استفاده می کند . (روجزرز و بامفورد، (2002 متوجه می شوندکه همواره عناوین سازمانی اصلی در آینده مدیریت اطلاعات می باشد و فرآیند برنامه ریزی استراتژیک باید انواع اطلاعاتی را که به حمایت از شرکت های استراتژیک محور می پردازند، تأکید کند . هیچ فرآیندی مستلزم توازن بیشتر و ورود اطلاعات بیشتر نسبت به فرآیندهای برنامه ریزی سازمان ها نمی باشد .
ظاهراً تیم مدیریت نیازمند میزان زیادی از اطلاعات داخلی جهت حمایت از فرآیندهای تصمیم گیری می باشد و هر سازمانی دارای وضعیت خاص خود از نیازها ، زمان بندی و جزئیات ( انتخاب اطلاعات لازم و ضروری ) می باشد بدلیل اینکه این انتخاب باید نیازهای خاص سازمان را به جای تعیین اجباری وارد آمده از محیط خارج از شرکت برآورده می کند . بیشتر انتقادات حاصل از اطلاعات حسابداری از عدم موفقیت طرح ساختار اطلاعات طبق الزامات و نیازمندی های خاص سازمان نشأت می گیرد . مؤلفان قصد بررسی دلایل احتمالی برای آن از قبیل چرخه زندگی و ارزیابی مخارج سوددهی را ندارند . با این وجود در دسترس بودن ساختار اطلاعات بدست آمده توسط ویژگی های منحنی نمودار نقطه اصلی تحقیق می باشد.
طبق اظهارات (فیشمن و آلمیدا، (1993 عناصر استراتژیک فرآیند برنامه ریزی عبارتند از : نگرش، مأموریت، اهداف بلند مدت ، طرح راهنما و برنامه های عملیاتی.
2-2- ارتباط بین برنامه ریزی استراتژیک و بودجه بندی
(استینر (1979 تصور می کند، مفاهیم برنامه ریزی استراتژیک دارای ویژگی های ذیل می باشد:
(i) با نتایج آتی تصمیم گیری های کنونی مرتبط می باشد.
(ii) فرآیندی که توسط تعیین اهداف سازمانی آغاز می شود، سپس به تعیین استراتژی ها و روش های دستیابی بـه آنهـا، و سـرانجام بـه توسعه طرح های جزئی جهت تضمین استراتژهای اجرایی می پردازد.
(iii) نگرش مبنی بر برنامه ریزی استراتژیک بیشتر از عملیات آگاهانه رایج می باشد.
(iv) مسئول پیوستگی هایی در بین طرح های استراتژیک بلند مدت، برنامه هایی با دوره متوسـط، بودجـه هـای کوتـاه مـدت، و
برنامه های عملیاتی می باشد. بودجه ابزاری است که همواره طرح استراتژیک را در انجام اهداف تقویت می کند.
در ایجاد اتصالات و پیوستگی ها، بویژه ارتباط بین طرح های بلند مدت و بودجه های کوتاه مدت، ارتباط بـین موضـوعات اسـتراتژیک و موضوعات تاکتیکی به خصوص برای توسعه کلی سیستم برنامه ریزی متداول و رایج شده است، بنابراین از فرآیندهای تاکتیکی ضعیف یـا فرآیند تاکتیکی منحصر به فرد جلوگیری به عمل می آید. هیچ کدام از این تاکتیک ها فرآیند متوازنی را بوجود نمی آورند.
همانگونه که (اندرسون، (2000 دریافت، به طور ایـده آل ارتبـاطی بـین عـدم موفقیـت در نشـان دادن ارتبـاط مثبـت در بـین برنامـه ریـزی استراتژیک و اجرای آن و »گرایش به عدم تاکید نقش برنامه ریزی استراتژیک « وجود دارد.
بنابراین حسابداری مدیریت می تواند با برنامه ریزی استراتژیک ضعیف به دلیل ناکافی بودن یا فقدان اطلاعات و یا به دلیل کاربرد غلـط و بی جای اطلاعات سهیم شود.
(الیویرا، (1985 متداول ترین نقص های برنامه ریزی استراتژیک را همانطور که به وجود می آیند به صورت زیر طبقه بندی می کند:
(i) قبل از آغاز جزئیات فرآیند (برنامه ریزی).
(ii) در طول فرآیند .
(iii) در طول اجرای برنامه ریزی.
در میان نقص های بوجود آمده در میان دسته اول، (الیویرا، (1985 به آماده نبودن زمینه برای برنامه ریزی استراتژیک داخل شرکت و عدم طبقه بندی سیستم برای کنترل و ارزیابی برنامه ریزی استراتژیک اشاره می کند. تثبیت معیار و پارامترها، هم چنین سیسـتم اطلاعـاتی مـورد نیاز برای کنترل مناسب و ارزیابی برنامه ریزی استراتژیک برای فرآیندهای اجرائی بنیادی می باشد.
بنابراین موفقیت برنامه ریزی استراتژیک به کنترل و ارزیـابی براسـاس ابزارهـای حسـابداری مـدیریت بسـتگی دارد. حسـابداری مـدیریت مناسب می تواند به ارائه حمایت و پشتیبانی هایی بپردازد که همواره برای فرایندهای کلـی برنامـه ریـزی مـورد نیـاز اسـت. بـا ایـن وجـود، همانطور که(والس و همکاران (1988 مشاهده می کنن د، بودجه (که همواره ابـزار تـاکتیکی مـدیران بـه شـمار مـی رود) بایـد شـامل تمـام تصورات رایج، طرح های بازاریابی، طرح های تولید، ذخایر و موجودی ها، طرح های منابع انسانی، طرح های سرمایه ای، و طرح ریزی و بودجه بندی صورتهای مالی باشد.
-3-2 سیستم اطلاعاتی حسابداری مدیریت
(والس و همکاران، - 1988 هانسن و موون، (2006، سیستم های اطلاعات حسابداری را به دو زیر سیستم اصـلی تقسـیم کردنـد، -1 زیـر سیستم مالی -2 زیر سیستم مدیریت، با این وجود، آنها متوجه شدند که همواره این زیر سیستم ها مستقل از زیر سیستم دیگر می باشند، در واقع در یک موقعیت ایده ال پیوستگی و اتصال پایگاه اطلاعات در بین این دو زیرسیستم وجود دارد. احتمالی وجود دارد که مبنـی بـر آن می توان خروجی هر زیر سیستم را به صورت ورودی برای زیر سیستم دیگر به کار برد. به طور خلاصه، این مولفان از یکپارچگی و اتحـاد
پایگاه اطلاعات حسابداری حمایت می کنند.
سیستم های حسابداری مدیریت بخشی از سیستم های وسیع تر کنترل مدیریت سازمان ها محسوب می شوند. به طور کلی، کنترل مدیریت جهت حصول اطمینان وجود دارند که همواره عوامل داخلی مطابق با اهـداف سـازمانی عمـل مـی کننـد. در ایـن خصـوص، سیسـتم هـای
اطلاعات حسابداری مدیریت یکی از متداول ترین مکانیزم های کنترل را بـرای ارزیـابی بیـان مـی کننـد کـه آیـا فعالیـت هـای گونـاگون سودهایی را برای سازمان نقض می بخشد. طبق اظهارات (شانک، (1997 ، » فرایند حسابداری به طور عمده در اداره کل و وزارتخانه ها و فرایندهای اجرائی برای تسهیل توسعه و اجرای استراتژی کار بوجود می آیند.« آنهـا فراینـد اجرائـی را بـرای فراینـدهای چرخـه ای چهـار
مرحله مدنظر قرار می دهند:
(i) شکل گیری استراتژی ها.
(ii) ارتباط این استراتژی ها در سراسر سازمان.
(iii) توسعه و تمرین تاکتیک ها جهت اجرای استراتژی ها در کل سازمان
(iv) گسترش کنترل ها جهت نظارت گام های اجرائی و ارزیابی موفقیت .
(شانک و همکاران، (1997 متوجه شدند که همواره فرایند حسابداری دارای نقش عمده ای در هر یک از این مراحل می باشد. در مرحلـه اول، اطلاعات حسابداری مبنایی را برای تجزیه و تحلیل های مالی توسط تسهیل شناسایی استراتژی های کاربردی مالی تشکیل مـی دهـد. در مرحله دوم، گزارش های حسابداری ، ابزار مهمی را برای ارتباط دیـدگاه هـای پایـه ای اسـتراتژی هـا بیـان مـی کنـد. در مرحلـه سـوم، اطلاعات حسابداری ، شناسایی موثرترین برنامه های تاکتیکی را جهت رسیدن به اهداف شرکت تسهیل می کند.
سرانجام حسابداری دارای نقش مهمی در نظارت عملکرد اجرائی و مدیران و واحدهای تجاری برحسب نمونه های متعارف ، بودجه هـای و مخارج و طرح های سود سالانه دارد.
سیستم های حسابداری مدیریت دارای اختیاراتی جهت تهیه ی اطلاعات مالی مرتبط با مخارج و محصولات ، خدمات و اصطلاحات دیگر مورد توجه برای مدیریت برحسب طراحی، کنترل ، تکالیف ، پیشرفت مستمر، و اتخاذ تصمیم مـی باشـند. بـا ایـن وجـود، برنامـه ریـزی و کنترل فرایند باید اطلاعات مالی و غیرمالی را نیز در نظر بگیرد .
-4-2 ارتباط بین حسابداری و فرآیند برنامه ریزی
انتخاب و کاربرد تکنیک های کنترل مدیریت منحنی نمودار سیستم اطلاعات مدیریت را تعیین می کند، ویژگی های اطلاعات ایجاد شده توسط سیستم به تکنیک های به کار گرفته شده برای طراحی استراتژیک و بودجه بستگی دارد. (فراریک و همکاران (2006 وجود ارتباط بین مدیریت سنتی و تکنیک های کنترل همانند برنامه ریزی استراتژیک و بودجه، و اطلاعات کنترل مدیریت سنتی را نشان می دهد.
یکی از سخت ترین انتقادات از طراحان استراتژیک این است که همواره آنان از جزئیات روز به روز عملکرد در تشکیل اسـتراتژی فاصـله دارند. به دلیل اینکه آنها تصور می کنند سیستم اطلاعات می تواند به طور کامل آنان را قطع کند. این انتقاد در صورتی کاملاً مربـوط مـی شود که همواره عرصه تجارت به دریافت روزانه اطلاعات آماری توسط مدیران که همواره تنها حسابداری مدیریت می تواند فراهم آورد، اعتماد نکند. بنابراین، حتی افرادی همانند(مینتزبرگ و همکاران، (1998 که برنامه ریزی استراتژی مدیریت را انتقاد می کننـد نیـازی بـرای اطلاعات جهت تقویت اطلاعات استراتژی و ارزیابی زیست پذیری آنها را بعد از اجرای آن اشاره می کند. با این وجود با مدنظر قرار دادن اطلاعات حسابداری به عنوان منبع چنـین اطلاعـاتی ، فقـدان نیـز وجـود خواهنـد داشـت، طبـق اظهـارات (مینتزبـرگ و همکـاران، (1998 اطلاعات آماری در اغلب مواقع، جنبه های ذیل محدود می شود:
-مکرراً دارای مقیاس محدودی می باشند و اغلب ، عوامل مهم غیراقتصادی و غیر کتبی را حذف می کند.
- کاربرد موثر اطلاعات بسیار پیچیده و محدود آماری در شکل گیری استراتژی
- به طور مکرر بسیار دید می توان به دست آورد و کاربرد اطلاعات آماری را در شکل گیری استراتژی کاهش می دهد.
- میزان شگفت انگیزی از اطلاعات آماری را نمی توان اعتماد کرد.
در این متن ذخایر مناسبی از اطلاعات، در فرایند تصمیم گیری در اولویت قرار می گیرند و این اولویت تغییراتی را در نوع اطلاعات برمی انگیزاند که همواره حسابداری مدیریت در سالهای اخیر این اطلاعات را ارائـه داده انـد. (وارد، (1993 اهمیـت حسـابداری مـدیریت را در مشاهده ی عملیات برنامه ریزی استراتژیک جهت ایجاد طرح هایی که به شرکت، امکان دست یـابی بـه اهـداف را مـی دهـد ، انجـام مـی شوند. این طرح ها به طور ایده آل نیازمند اطلاعات مهم درباره ی حسابداری مدیریت می باشند، تاکید می کند.
به همین نحو، (هورن گرن و فوسـتر،(1997 توجـه مـی کننـد کـه همـواره فرآینـد حسـابداری فراینـد برنامـه ریـزی را در حیطـه بودجـه و استانداردهای متعارف مالی دیگر بدون ثبت وقایع سیستماتیک به نتایج متـداول آن و نقـش آن در ارزیـابی هـای اجرائـی تصـمیم گیـری، تسهیل و کنترل کند. این مولفان هم چنین بر این نکته توجه دارند که همواره سیستم حسابداری مدیریت نمی تواند تنها به هنگام هماهنگی این سیستم با اهداف و استراتژی های سازمان موثر واقع شود.
-5-2 ویژگی های ساختار حسابداری مدیریت
تعیین ویژگی حسابداری مدیریت بر حسب ویژگی های آن جنبه ی حائز اهمیت مطالعات کنونی محسوب می شود که همـواره تحقیقـات انجام یافته توسط (موریس و همکاران، (2001 را به عنوان پایه نظری و تئـوری دارد در نظـر مـی گیرنـد. ایـن مولفـان ویژگـی هـای رایـج حسابداری مدیریت را در دو گروه بیان می دارد. انتخاب اطلاعات و ارائه اطلاعات- همـانطور کـه بـر پایـه ی بیانیـه ی شـماره 3 مفـاهیم حسابداری (SAC3) بیان می شود.
در ابتدا انتخاب اطلاعات شامل محتوای ابعاد یا ابزارهایی می باشد که سیستم حسابداری جهت حمایت از تصمیمات مـدیران بـه کـار مـی گیرد. با این وجود ، در بررسی واقعیتی منحنی بر این متضاد بودن سازمان ها بر حسب استراتژی ها ساختار ها و سبک هـا، ارائـه اطلاعـات می تواند شامل ویژگی های دیگر حسابداری مانند سطح تجاوز ، یکپارچگی ، مقیاس، و زمان بندی باشد.
(موریس و همکاران، (2001 چگونگی دستیابی به ویژگی های ذکر شده در مطالعات شان را تعیین نمی کنند مطالعه کنونی ویژگـی مـرور اجمالی محیطی را به دلیل گرایش این تحقیقات به سمت جنبه های داخلی تصمیمات شرکت در نظر نمی گیرند.
.3 طرح تحقیق
-1-3 روش تحقیقات به دلیل اینکه تحقیقات بر ارتباط بین منحنی برنامه ریزی شرکت و ویژگی های حسابداری مـدیریت مربـوط بـه آن تمرکز می کند ، منحنی های برنامه ریزی گروه متفاوتی را شکل می دهد. این تحلیل ها 2 نوع از فرایندهای برنامه ریزی را - برنامه ریـزی استراتژیک و برنامه ریزی بودجه- در نظر می گیرد. این تحقیق از تعاریف منحنی عادی برنامه ریزی استراتژی انجام یافتـه توسـط (اسـتینر، (1979 را به کار می گیرد که همواره مفاهیم اولیه برنامه ریزی استراتژیک او شامل دو عنصر اصلی می باشـد: برنامـه ریـزی اسـتراتژیک و برنامه ریزی تاکتیکی . این دو بعد، برنامه ریزی استراتژیک را دسته بندی می کننـد. دسـته اول فرآینـد برنامـه ریـزی مـی باشـد کـه شـامل انتظاراتی از علایق خارجی و داخلی و پیش بینی ها، اجراهای عملکردی کنونی و سابق و اطلاعات محیطی می باشد. بعد دوم جزو مهارت و استراتژی های برنامه محسوب می شود که همواره عبارتند از:
ماموریت، اهداف، روش ها ، و پروژه های معین طولانی مدت. طرح تحقیقـات بـه طـور ویـژه ای الگـوی برنامـه ریـزی اسـتراتژیک سـاده پذیرفته شده توسط آلمیدا و فیشمن به کار می گیرد که همواره شامل عناصری مانند: نگـرش، ماموریـت، اهـداف طـولانی مـدت، دسـتور ورود و خروج، و طرح های عملیاتی می باشد.
در عوض، تجمع برنامه ریزی تاکتیکی بر روی طرح های کوتاه مدت انجام می گیرد. (والس و همکاران، (1988 بیان می کند برنامه ریزی تاکتیکی شامل همه ی تصورات و پیش فرض های متداول ، طرح های بازاریابی ، طرح های تولید، ملزومات و موجـودی هـا، طـرح هـای منابع انسانی، طرح های سرمایه گذاری، و طرح ریزی صورتهای مالی می باشد.
در یک بُعد، دسته ای از شرکت ها قرار دارند که همواره دارای ساده ترین منحنی ها برحسب برنامه ریزی استراتژیک و بودجه بنـدی مـی باشند و در بُعد دیگر گروهی به همراه جامع ترین منحنی نمودار برحسب برنامه ریزی استراتژیک و بودجه بندی وجود دارد. در بین این دو بعد دسته هایی همراه با مقیاس های متفاوتی از وسعت در هر یک از این فرایندهای برنامه ریزی وجود دارند. براساس انتظـارات حاصـل از مطالعه مباحث رایج، قضاوت های ساده ، ضعیف و جامع، عناصری را به نفع شرکت ها و سازمان ها ایجاد کرده اند.
1-1-3 متغیرهای برنامه ریزی
جهت تقسیم نمونه به دسته های گوناگون، گام اول شناسایی منحنی های برنامه ریزی ، تحلیل متغیرها در جهت این شناسایی ها مـی باشـد. به دلیل اینکه متغییرهای فرآیندهای برنامه ریزی از اهمیت متفاوتی برخوردارند؛ دارای مقادیر متفاوتی از اهمیت در الگوی برنامه ریزی می باشند. در این تحقیقات از فرآیندهای سلسله مراتب تحلیلی، AHP جهت تحلیل متغیرهای بیان شده در مبحث مطالعاتی استفاده می شـود. هر متغیری یک رقم ترتیبی از نقاط در بازه ی ارقام 1 تا 5 گرفته است. هرچه امتیاز کسب شده بیشتر باشد ، اهمیـت متغیـر و پیچیـدگی آن بیشتر خواهد بود. تجزیه و تحلیل های به عمل آمده سطوح ذکر شده در ذیل را مدنظر قرار می دهد، که همواره دو سـطح اول از اولویـت بیشتری برخوردارند و سطح سوم موقعی مورد استفاده قرار می گیرد که دو سطح اول قابل کاربرد نباشند:
- از مبنای بسیار متداول (امتیاز 1 معادل نقطه ی (1 به مبنای بسیار پیچیده و کامل (امتیاز 5 معادل نقطه (5 در یک موقعیت حقیقی ، مفهومی:
- از اولویت ماهیتی (امتیاز 1 معادل نقطه (1 به آخرین شرکت بدست آمده (امتیاز 5 معادل نقاط (5 در یک موقعیت مفهومی یا:
