بخشی از مقاله
بررسی وضعیت زیست محیطی کشتارگاههای استان کرمانشاه
چکیده
در صورت عدم رعایت ملاحظات زیست محیطی ، کشتارگاهها به دلیل ماهیت خاص پساب خروجی از منابع مهم آلاینده محیط زیست به شما می روند . از طرف دیگر وجود بیماریهای مشترک میان انسان و دام مانند جنون گاوی تب کریمه کنگو و... اهمیت این پدیده را بیشتر نشان میدهد.. . در سطح استان کرمانشاه ۱۰ کشتارگاه سنتی وجود دارد که تمامی آنها پساب خود را بدون هیچگونه تصفیه ای مستقیما به محیط تخلیه می کنند . دراین تحقیق میدانی ، در طول سال ۱۳۸۰ با مراجعه حضوری و تکمیل پرسشنامه مربوطه ضمن اخذاطلاعاتی در زمینه موقعیت ، میزان کشتار، میزان آب مصرفی ، چگونگی دفع فاضلاب وضایعات و ... از پساب خروجی این واحدها نمونه برداری به عمل آمدوسپس پارامترهای مختلف از قبیل EC PH . COD . BOD و... اندازه گیری و ثبت گردید و با استانداردهای زیست محیطی مطابقت داده شد. نتایج حاصله نشان می دهد که تمامی کشتارگاههای استان کرمانشاه پساب خود را که حاوی روزانه ۳۲۱۰ ليترخون حاصل از کشتار است مستقیما وبدون هیچگونه تصفیه ای به محیط تخلیه می کنند . کیفیت تمامی این پساب ها مانند BOD . COD خارج از استانداردهای زیست محیطی است . نیز براساس نتایج این تحقیق روزانه 2.735 تن مواد ضبطی بدست می آید که تنها 1.982 تن در کشتارگاه کرمانشاه به پودر استخوان تبدیل می شودو بقیه به همراه حدود0.4 تن ضایعات ( مانندغده ها، طحال ، دنبلان و ... ) به صورت غیربهداشتی دفع می شود . این پدیده ضمن ایجاد آلودگی زیست محیطی سلامت انسان را نیز به مخاطره میافکند.
کلمات کلیدی : کشتارگاه - ضایعات - COD BOD - خون
مقدمه
گوشت یکی از مهمترین منابع پروتئینی به شمار می رود، غنی بودن آن از پروتئین های ارزشمند، اسیدهای آمینه ضروری ، مواد معدنی و ویتامین هاسبب می شود تا آن را در زمره بهترین و کاملترین موادغذائی طبقه بندی نمود (۱). به منظورذبح دام های کشتاری واستحصال گوشت از تأسیسات و امکاناتی استفاده می شود که کشتارگاه نامیده می شود، بسته به هدف ومنظوراز کشتار دام ، کشتارگاه ها می توانند به سه دسته تقسیم شوند : کشتارگاه محلی ، منطقه ای و صادراتی در مراحل مختلف کشتاردام مقدار زیادی ضایعات از قبیل خون ، مواد موجود در شکمبه وفاضلاب ناشی از شستشوایجاد می شود که حاوی مواد مختلفی از قبیل پروتئین ، چربی وانواع باکتری ( از جمله باکتریهای بیماری زا ) است (۲). باتوجه به بالابودن بار آلودگی ورود اینگونه پسابهابه محیط می تواند باعث آلودگی شدید آبهای سطحی، زیرزمینی وخاک گردد . گذشته از پساب ، سالیانه چندین هزارتن مواد زائد کشتارگاهی از قبیل استخوان ، احشاء وغیره تولید می شود که معمولا در اطراف کشتارگاههارهاشده و موجب آلودگی شدید محیط زیست می شوند . براساس آمار وزارت بهداشت طی سالهای ۷۶-۷۳ حدود ۵۵۰ هزار نفر به دلیل ابلابه بیماریهایی از قبیل سل ، تب مالت ، سالمونلوز، سیاه زخم و کیست هیداتیک که بین انسان و حیوان مشترک بوده ويابه طریقی منشأ آنها حیوانات اهلی هستند به مراکز درمانی این وزارتخانه مراجعه و تحت درمان قرار گرفته اند . هزینه درمان مبتلایان به این بیماریها در این سالها براساس تعرفه دولتی حدود۱۵۸۶ میلیارد ریال بوده است . به این رقم بایدهزینه درمان بیماران فوق در بخش غیردولتی رانیز اضافه نمود(۳). بر اساس بررسیهای انجام گرفته در داخل کشور مطالعات پراکنده ای در زمینه آلودگی های ناشی از کشتارگا ها صورت گرفته است (۶و۷). این مطالعات به همراه مطالعات خارجی صورت گرفته (8) نشان می دهد که کشتارگاهها می توانند ضمن آلوده ساختن محیط زیست سلامت انسان را به مخاطره افکنند. بر این اساس مطالعه حاضر به منظور بررسی وضعیت کشتارگاههای استان کرمانشاه از نظر آلودگیهای زیست محیطی صورت گرفت تااز دستاوردهای آن بتوان در سیاست گذاریهای کلان استان استفاده نمود.
روش تحقیق
برای جمع آوری اطلاعات لازم در موردهر کشتارگاه از قبیل : موقعیت استقرار، منبع تأمین آب ، میزان پساب ، چگونگی دفع ضایعات ، تعداد کشتاروغیره پرسشنامه ای تهیه و با حضور در محل وهماهنگی با نماینده شهرداری در کشتارگاههاویانماینده دامپزشکی نسبت به تکمیل اطلاعات خواسته شده در پرسشنامه اقدام گردید . در طول سال ۱۳۸۰ و در طی فصول مختلف سال ودر ساعات اولیه صبح که زمان بیشینه کشتاربوداز پساب ناشی از شستشوی لاشه هاوسالنهای کشتار در محل ورود پساب به محیط نمونه برداری انجام گرفت (۹) . نمونه برداری وآماده سازی نمونه ها براساس روشهای استاندارد(۶) صورت گرفت و سپس نمونه هابه آزمایشگاه اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه منتقل شدند و مورد آزمایش قرار گرفتند. برای اندازه گیری BODاز دستگاه BODمتر AL-212کدورت وهدایت از دستگاه (5) COD , Horiba - U7 ازروش رفلاکس باز (۱۰) و T
. S . S از روش صافی وتوزین استفاده گردید. نتایج آنالیز ثبت شد و سپس میانگین ارزشهای به دست آمده به عنوان ارزش پارامتر مورد نظر ثبت گردید و سپس با استانداردهای مورد عمل سازمان حفاظت محیط زیست مقایسه گردید.
