بخشی از مقاله
چکیده
بنا به ضرورت، در این مطالعه تأثیراتی که فعالیتها بر فرهنگ جامعه می گذارند، در محیط فرهنگی دانشگاه فرهنگیان پردیس امام محمد باقر - ع - شهر بجنورد، مورد بررسی قرار گرفته و راه حلهایی برای افزایش تأثیرات مطلوب و پیشگیری از تأثیرات فرهنگی نامطلوب ارائه شده است.
آن چه در این پژوهش آمده است، اولین مطالعه در خصوص تأثیرات فرهنگ دانشگاه فرهنگیان پردیس امام محمد باقر - ع - است. گستردگی دامنه فعالیت این دانشگاه و پیچیدگی های محیط مجازی ایجاب می کند تا مطالعاتی از این دست به صورتی گسترده تر مورد توجه مدیران آن قرار گیرد. چه این که تحولات محیط فرهنگی این دانشگاه آن قدر گسترده است که در فواصل منظمی باید به این مهم توجه شود. شاید بتوان گفت آن چه در اینجا آمده است درآمدی بر تاثیرات فرهنگی محیط فرهنگی گسترده ای است که دانشگاه فرهنگیان - - IMB در آن فعالیت دارد. امید که توانسته باشد ضمن توجه به اهمیت و ضرورت مطالعه تأثیرات فرهنگی، جنبه هایی از تاثیرات فرهنگی آن را نشان داده باشد.
براساس مدل ارزیابی فرهنگی - CIA - در این پژوهش، مؤلفه های اصلی محیط فرهنگی دانشگاه فرهنگیان - IMB - ، فرهنگ مجازی و محیط چند فرهنگی مورد مطالعه قرار گرفته است و براساس نظریات موجود در این زمینه و مصاحبه با دانشجو معلمان، تأثیرات فرهنگی فعالیت دانشگاه فرهنگیان - IMB - بررسی شده و در انتها، راه حلهایی برای افزایش تأثیرات مطلوب و پیشگیری از تأثیرات نامطلوب ارائه شده است.
مقدمه
دانشگاه فرهنگیان، دانشگاهی است: برای تأمین، تربیت و توانمندسازی منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش، پیشرو در آموزش، پژوهش، تولید و ترویج علم نافع مورد نیاز آموزش و پرورش، سر آمد در آموزش و شایستگی های حرفه ای و تخصصی تربیتمحور، توانمند در بهرهگیری از فناوریهای نوین آموزشی و تربیتی در انجام مأموریتها، مبتنی بر معیارهای نظام اسلامی، توانمند در زمینهسازی برای شکوفایی فطرت، استعدادها و شکل گیری هویت یکپارچه اسلامی- ایرانی- انقلابی دانشجو معلمان، برخوردار از هیأت علمی و مدیران مؤمن، آراسته به فضائل اخلاق اسلامی، عامل به عمل صالح، تعالیجو و تحولآفرین، باورمند به جامعه عدل جهانی - جامعه مهدوی - ، وابسته به وزارت آموزش و پرورش است.
همه ما از یکسو در ساختن فرهنگ نقش بازی می کنیم و از سوی دیگر از آن تاثیر می پذیریم . این تاثیرگذاری و تاثیرپذیری در شرایطی است که فرهنگ جایگاه ویژهای در محیط زیست انسانی دارد. محیطی که نقش عمده ای را در توسعه مادی و معنوی انسان بازی می کند. از این رو، هر سیستم اجتماعی برای حیات و فعالیت خود لازم است شناخت دقیقی از این محیط که شامل محیط فرهنگی نیز هست، داشته باشد.
محیط فرهنگی بر افراد جامعه تاثیر گذاشته و از آنها تاثیر می پذیرد، این رابطه متقابل در میان سیستم های موجود در جامعه اعم از اقتصاد، سیاست، تعلیم و تربیت و ... نیز با فرهنگ برقرار است. سیستم های آموزشی به مثابه یکی از مهم ترین سیستمهای اجتماعی بشر نیز از چنین وضعیتی برخوردارند و توجه به مقوله فرهنگ برای یک فعالیت آموزشی، اهمیت ویژهای دارد. چرا که تعلیم و تربیت از حوزههای اصلی فرهنگ به حساب می آید و ضمن تاثیرگذاری جدی، سریع و عمیق بر فرهنگ و شکل دهی به وضعیت جدید فرهنگی، از شرایط محیط فرهنگی بیش از حوزه های غیر فرهنگی تغذیه کرده و متاثر می شود.
دانشگاه فرهنگیان پردیس امام محمد باقر - ع - - IMB - به عنوان مرکزی آموزشی - دینی که در فضای مجازی به فعالیت می پردازد بر اساس همین ضرورتها است که باید به تاثیرات فرهنگی خود به صورت جدی بیاندیشد و ارزیابی تأثیرات فرهنگی - اتف - فعالیت خود را مدنظر قرار دهد تا از این رهگذر به » پیوست فرهنگی« دست یابد که بر اساس آن تأثیرات مطلوب را تقویت کرده و تاثیرات نامطلوب فرهنگی فعالیت خود را تعدیل کند.
در این پژوهش بر اساس مبانی و روشهای موجود در ادبیات نظری ارزیابی تأثیر اجتماعی - SIA - که ارزیابی تأثیر فرهنگی - CIA - یکی از ابعاد آن محسوب می شود و با نگاهی به نظریه های فرهنگی موجود در حوزه فرهنگ آموزش مجازی تلاش شده است تا افق هایی از این تاثیرات گشوده شده و راهکارهایی متناسب با آن به مدیریت دانشگاه فرهنگیان - IMB - پیشنهاد شود. برای این منظور در ابتدا به تبیین مفاهیم و روش »ارزیابی تاثیر فرهنگی« پرداخته شده و در ادامه با استفاده از مراحل این روش، ارزیابی تاثیر فرهنگی دانشگاه فرهنگیان - IMB - انجام خواهد شد.
الف - مدل و روش ارزیابی تاثیر فرهنگی - پیوست نگاری فرهنگی -
مناسب است پیش از تبیین مفهوم ارزیابی تاثیر فرهنگی در آغاز به بررسی مفهوم فرهنگ، ارزیابی و تأثیر پرداخته و بر اساس آن ارزیابی تاثیر فرهنگی را مفهوم شناسی کنیم.
-1 فرهنگ: فرهنگ مجموعه ای تام از خصوصیات معنوی، مادی، فکری و عاطفی است که جامعه یا گروه اجتماعی را متمایز میکند. نه تنها دربرگیرنده هنر و ادبیات است بلکه شیوههای زندگی، حقوق اساسی بشر، نظام های ارزش، سنتها و باورها را دربرمی گیرد.1 توضیح این تعریف را می توان به صورت خلاصه در جدول زیر نشان داد:
فرهنگ را می توان در سطوح چهارگانه زیر طبقه بندی کرد: -1 باورها و مفروضات اساسی -2 ارزش ها -3 آداب و الگوهای رفتاری-4 نمادها و مصنوعات
3 -2 ارزیابی: فرایند نظام مند برای جمع آوری، تحلیل و تفسیر اطلاعات به منظور داوری ارزشی درباره کیفیت موضوع مورد نظر را ارزیابی می گویند. ارزیابی ها را می توان پیش از انجام یک فعالیت انجام داد که در این صورت ارزیابی پیشینی است و هم می توان این ارزیابی را پس از انجام فعالیت در دستور کار قرار داد که این نوع دوم، ارزیابی پسینی گفته می شود.
-3 تاثیر: نتایج - Results - یک سیستم از سه زاویه قابل مطالعه است:
خروجی ها : - Outputs - محصولات و خدانشگاه فرهنگیانتی است که از تکمیل فعالیت ها در درون فعالیت یک سازمان حاصل می شود.
