بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی تأثیر خوراکهای حاوی روغن سیر، پودر زردچوبه یا موننزین بر برخی از مولفههای تخمیر شکمبهای pH - و نیتروژن آمونیاکی - و متابولیتهای پلاسمای خون - گلوکز و نیتروژن غیرآمینی - از چهار راس بره نر بلوچی دارای فیستولای شکمبهای در قالب طرح مربع لاتین 4×4 استفاده شد - چهار دوره، هر دوره 28 روز - . تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از:
جیره پایه %55 - مواد متراکم و %45 علف خشک یونجه - ؛ -2 جیره پایه 200 + میلی گرم موننزین؛ -3 جیره پایه 420 + میلی گرم روغن سیر و -4 جیره پایه 20 + گرم پودر زردچوبه. جیره های آزمایشی در یک نوبت به صورت آزاد در اختیار گوسفندان قرار گرفت و مایع شکمبه در در روزهای 25 و27 هر دوره قبل از خوراک و تا 8 ساعت پس از خوراک دهی به فاصله 15 دقیقه تهیه شد.
نمونههای خون سیاهرگی در زمانهای صفر، 2، 4 و6 ساعت بعد از خوراک روز 27 هر دوره آزمایش تهیه شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که هیچ یک از مولفههای تخمیر شکمبهای شامل pH و نیتروژن آمونیاکی و همچنین برخی از متابولیتهای پلاسمای خونی تحت تأثیر تیمار قرار نگرفت . - P>0/05 - زمان اثر معنیداری - P<0/05 - بر غلظت نیتروژن آمونیاکی شکمبه داشت به طوری که تا 2 ساعت پس از مصرف خوراک غلظت آن افزایش یافت و سپس غلظت آن تا ساعت ششم نمونه برداری تغییری نکرد.
مقدمه
طی فرایند تخمیر در شکمبه بخشی از انرژی و نیتروژن مصرفی از سیستم گوارشی نشخوار کنندگان بدون استفاده توسط میکرو ارگانیسم ها و یا حیوان میزبان - به ترتیب به شکل متان و آمونیاک - دفع می شود - . - 1 بدین منظور متخصصین تغذیه تنظیم جیره های غذایی مناسب و استفاده از افزودنی های خوراکی را توصیه کرده اند - . - 2 از
افزودنی های خوراکی که به منظور کاهش دفع نیتروژن و متان در جیره های غذایی استفاده می شود آنتی بیوتیک های محرک رشد مانند موننزین و لازالوسید هستندموننزین باعث تغییر در الگوی تولید اسیدهای چرب فرار به واسطه افزایش در نسبت پروپیونات که پیش ساز گلوکز است می شود - . - 4 همچنین موننزین با کاهش تولید آمونیاک شکمبه ای برمتابولیسم نیتروژن نیز اثر می گذارد - . - 4
استفاده از آنتی بیوتیک ها در جیره نشخوار کنندگان به دلیل دفع آن از طریق شیر و گوشت باعث ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی در انسان می شود. از این رو استفاده از آنتی بیوتیک های محرک رشد از سال 2006 در بسیاری از کشورهای دنیا ممنوع شده است - مجله رسمی دفتر اتحادیه اروپا - . نتایج پژوهش های قبل نشان داد که اسانس و عصاره برخی از گیاهان می تواند به عنوان جایگزین مناسب این ترکیبات مود استفاده قرار گیرد - . - 2 از دیرباز استفاده از عصاره های گیاهی برای اهداف گوناگونی همچون طب سنتی یا به عنوان نگهدارنده مواد غذایی به علت وجود خاصیت ضد میکروبی آنها مورد توجه بوده است - . - 1
در تعدادی از آزمایشات اثبات شده است که روغن سیر به طور مطلوبی سبب تغییر در سوخت و ساز شکمبه میشود - . - 1 روغن سیر سبب کاهش نسبت استات و افزایش نسبت پروپیونات و بوتیرات نسبت به کل اسیدهای چرب فرار شده است - . - 1 هدف این آزمایش بررسی اثر افزودن موننزین، روغن سیر یا پودر زردچوبه به جیره پایه بر ویژگیهای تخمیر شکمبه و برخی از متابولیت های خونی بره های نر بلوچی می باشد.
مواد و روش ها
در این آزمایش از چهار راس گوسفند نر بلوچی دارای فیستولای شکمبه ای - میانگین وزن 30 2 کیلوگرم - در قالب طرح مربع لاتین 4×4 استفاده گردید. طول هر دوره 28 روز بود و تیمارهای آزمایشی شامل -1 جیره پایه %55 - مواد متراکم و %45 علف خشک یونجه - - ماده خشک%90 =، پروتئین خام%18 = و الیاف نامحلول در شوینده خنثی-2 ; - %28 = جیره پایه 200 + میلی گرم موننزین; -3 جیره پایه 420 + میلی گرم روغن سیر و -4 جیره پایه 20 + گرم پودر زردچوبه بود. هر یک از افزودنی ها به گونه ای به جیره پایه اضافه شد که تمام آن توسط هر راس حیوان مصرف گردید. حیوانات در قفس های متابولیکی نگهداری می شدند و خوراک دهی روزانه یک نوبت هر روز صبح به میزان %3 وزن بدن صورت گرفت.
مایع شکمبه از طریق پروب های مخصوص که از طریق فیستولا در شکمبه تعبیه شده بود توسط مکش در روز 25 هر دوره قبل از خوراک - زمان صفر - و تا 6 ساعت پس از آن با فاصله زمانی 15 دقیقه و از ساعت ششم تا هشتم پس از خوراک دهی با فواصل زمانی 30 دقیقه ای جمع آوری شد وpH هر نمونه بلافاصله با دستگاه pH متر - Metrohm 691, Switzerland - اندازه گیری شد. به منظور تعیین نیتروژن آمونیاکی در روز 27 هر دوره نمونه های مایع شکمبه در زمانهای قبل از خوراک دهی، 2، 4 و 6 ساعت پس از آن جمع آوری و به نسبت 1:1 با
اسید کلریدریک 0/2 نرمال مخلوط شد. غلظت نیتروژن آمونیاکی با روش تقطیر با استفاده از دستگاه کلدال اتوماتیک تعیین شد.
جهت اندازه گیری غلظت گلوکز و نیتروژن غیرآمینی پلاسمای خون در روز 28 آزمایش حدود 5 میلی لیتر از خون سیاهرگ گردنی، بوسیله سرنگ های هپارینه، قبل از خوراک دهی و تا 6 ساعت پس از آن با فواصل زمانی 2 ساعت جمع آوری شد. پلاسمای خون با استفاده از سانتریفیوژ 3500 - دور در دقیقه به مدت 15 دقیقه - جدا شد. غلظت گلوکز و نیتروژن غیرآمینی پلاسما در هر نمونه به وسیله دستگاه تعیین شد.
نتایج و بحث تاثیر جیره های آزمایشی بر برخی از مولفه های تخمیر شکمبه و متابولیت های پلاسمای خون بره های نر بلوچی به ترتیب در جدول های 1 و 2 نشان داده شده است. میانگین pH شکمبه گوسفندان بین 6/11 و6/34 بود و تفاوت معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد. همچنین نقاط حداکثر و حداقل pH بین تیمارها اختلاف معنی داری نداشتند. نتایج مشابهی توسط سایر پژوهشگران قبلا نیز گزارش شده است 3 - و. - 5 در این مطالعه تیمارهای آزمایشی اثر معنی داری بر غلظت نیتروژن آمونیاکی شکمبه نداشت. یانگ و همکاران - 2007 - نشان دادند که افزودن روغن سیر یا موننزین به جیره گاوهای شیرده تاثیر معنی داری بر غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه ندارد. بین زمان های نمونه برداری در غلظت نیتروژن آمونیاکی اختلاف معنی داری وجود
داشت - P<0/05 - به طوری که تا 2 ساعت پس از مصرف خوراک میزان آن افزایش و سپس تا ساعت ششم نمونه گیری تغییر معنی داری ایجاد نشد. در این مطالعه میزان گلوکز خون حیوانات مورد آزمایش به طور معنی داری تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. در آزمایشی که در بره های در حال رشد صورت گرفت، افزودن روغن سیر به جیره حیوانات تغییر معنی داری در غلظت گلوکز خون ایجاد نکرد . - 3 - علاوه بر این قبلا نیز عدم تاثیر موننزین بر غلظت گلوکز خون گزارش شده است . - 4 -
نتایج این آزمایش نشان داد که افزودن روغن سیر, پودر زردچوبه و موننزین اثر معنی داری بر غلظت نیتروژن غیرآمینی پلاسمای خون بره های نر بلوچی نداشت.
