بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی بکارگیری فناوری های اطلاعات و ارتباطات در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت دربین دانش آموزان مدارس متوسطه اول و دوم شاهد شهر ساری انجام شد . روش پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی از نظر ماهیت، توصیفی و از نظر روش، پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان مدارس متوسطه اول و دوم شاهد آموزش و پرورش نواحی 1و2 شهر ساری است که تعداد آنان 1370 نفر بوده است.
بر اساس جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه با توجه به جامعه آماری ، 302 نفر تعیین شد که به روش نمونهگیری تصادفی طبقه ای بر حسب جنسیت انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات ، پرسشنامه محقق ساخته بوده است . روایی محتوایی پرسشنامه به تأیید اساتید راهنما و مشاور قرار گرفت.اطلاعات حاصل با استفاده از آزمون t تک نمونه ای ، تحلیل شد . نتایج حاصل از تحلیل فرضیه ها نشان داد ،
به کارگیری برخی از مولفه های پژوهش ، مانند : مرورگرهای وب،سرویس پیام کوتاه، شبکه های اجتماعی، وبلاگ ها در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت ، تأثیر چشمگیر، و کاربرد برخی دیگر از مولفه های پژوهش ، همچون : گفتگوی آنلاین و پست الکترونیکی در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت ، دارای تاثیر کمتری است.
.1 مقدمه
یونسکو فناوری اطلاعات را چنین توصیف می کند : " روش های علمی، فنی، مهندسی و تکنیک های مدیریت، پردازش و کاربرد اطلاعات در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی [1]." مفهوم فناوری یک بستر جدید برای رشد و توسعه است ،
یک فرهنگ برای کشف، شناسایی و رشداستعدادهای انسانی و جوامع بشری است، یک جریان مبادله اطلاعات دانش و آگاهی است. در نتیجه تأثیرگذار بر نگرش ها ، روش ها و ساختارهاست [2]. فناوری ارتباطات و اطلاعات شاخه ای از تکنولوژی است که از پیوند تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات به دست آمده است که چگونگی استفاده هم زمان از تعداد متنوعی از تکنولوژی را ارائه می دهد و وظیفه اصلی آن تسریع هرچه بیشتر جریان مبادله ی اطلاعات است. [3]
در عصر جهانی شدن، رسانه ها جایگاه ویژه ای در جهان یافته اند و عامل بسیاری از تحولاتی شده اند که تابحال وجود نداشته است. طبیعت این رسانه ها فَرامِلی بودن و نداشتن مرز است که در حال حاضر دسترسی به آنها را آسان کرده است.[4] در پایان دهه اول از قرن بیست ویکم شبکه های اجتماعی نظیر فیس بوک و توییتر دورنمای تعامل اجتماعی و راه های برقراری ارتباط بین انسان ها را تغییر داده اند. به گفته متخصصان ارتباطات، شبکه های اجتماعی بیش از پیش رابطه های چهره به چهره راکاهش می دهند و در مقابل به گسترش روابط مجازی و دیجیتالی کمک می کنند.[5]
رسانه های جدید موجب گسترش سریع اطلاعات و اخبار در سراسر دنیا شده اند و دیگر هیچ حکومتی توان مهار و منحصر کردن اطلاعات را ندارد. رسانه های اجتماعی جدید و امواج الکترونیکی بر خلاف رسانه های سنتی لمسی، قابل سانسور، سوزاندن یا کنترل نیستند.[6] با توجه به سرعت، گستردگی و عمق تحولات ناشی از فناوری اطلاعات وارتباطات، شناخت مختصات این پدیده و مدیریت آگاهانه و هوشمندانه آن می تواند یکی از مهم ترین راهبردهای دست اندرکاران آموزش در کشور و فرصتی برای بازسازی نظام آموزش و پرورش و تحول در فرآیند مدیریت فرهنگی در این سازمان باشد.[7]
یکی از مهم ترین دستاورد های توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، تحول در عرصه آموزش و پرورش است. کلاس های مجازی، مدارس مجازی، مدارس هوشمند و یادگیری الکترونیک از ظرفیت ها و قابلیت های قابل اتکا برای توسعه این مهارت هاست و این مؤلفه های اساسی آموزش وپرورش را تحت تأثیرقرارمی دهد.[ 8 ] فناوری های اطلاعات و ارتباطات چنان پذیرفته شده اند که اکنون در هر جنبه ای از زندگی خصوصی و عمومی ضروری به نظر می رسند.
کاربرد فناوری های جدید اطلاعاتی و تغییرات سریع آن، موجب بروز تحولات بسیار ، در تمامی جنبه های یادگیری و آموزش شده است . [13 ] و به کارگیری آن موجب تسریع و تسهیل فراوان در امر تعلیم و تربیت شده است . [14 ] نهادهای آموزشی امروز، تلاش میکنند تا برنامههای آموزشی و ابزارهای تسهیل کننده را در زمینه ی فناوری تدریس و یادگیری ، سازماندهی کنند. [ 15 ] لوئیس پرلمن در کتاب خود تحت عنوان »حذف مدارس : فرایادگیری، فناوری نو و پایان تعلیم و تربیت« می گوید که در اصل، هیچ فایده ای بروجود مدارس مترتب نیست و باید موانعی را که مدارس برای پیشرفت اقتصادی و اجتماعی ایجاد می کنند، از پیش پا برداشت .
به نظر می رسد در ارزیابی تاثیر فناوری اطلاعات بر مفهوم تعلیم و تربیت، باید از خوش بینی و بدبینی هردو پرهیز کرد. نمی توان خوش بینانه بر این تصور بود که فناوری اطلاعات، ناگزیر تحولی شگرف در عرصه عملی و نظری تعلیم و تربیت فراهم خواهد آورد . [ 17 ] تعلیم و تربیت باید فناوری اطلاعات را هر چه بیشتر و عمیق تر مورد بررسی و فهم قرار دهد و قابلیت های مثبت آن را در تناور کردن مفاهیم و شیوه های تعلیم و تربیت بازشناسد،
همچنان که باید قابلیت های منفی آن را در این زمینه ها تحلیل و مهار کند. [ 18 ] اگر فهم و دریافت فلسفی عمیقی از فناوری اطلاعات و ارتباطات فراهم آوریم، زمینه مناسبی برای جهت گیری متعادل در آموزش های مربوط به فناوری اطلاعات و نیز تربیت معلم در این زمینه شکل خواهد گرفت. [19 ] اما آنچه که در این بهبوهه ی زمانی حایز اهمیت به نظر می رسد اینکه ؛ بایستی بسیار مراقب بود تا دشمن از این ابزار ، در جهت تخریب اعتقادات و مبانی اسلامی در نزد نوجوانان و جوانان، به کارگیری ننماید . چونانکه مقام معظم رهبری فرمودند؛ آنجایی که شکست خوردیم و پا در گل ماندیم و ضعیف شدیم، وقتی بوده است که از اسلام فاصله گرفتهایم. این را دشمن خوب فهمیده است.
ارزش ها به عنوان مقولهای متعالی و برتر، چون چیزی بدیهی و مطلق اند که عالیتر کردن آن امکانذیر،پ اما انکارکردنش معمولاً ناممکن است و بر افراد تحمیل میشود. [ 9 ] از نظر اسلام، هرکس به مقام و درجهی »شهادتنایل« آید؛ یعنی واقعاً در راه هدفهای عالی اسلامی و به انگیزهی برقراری ارزشهای واقعی بشریکشته بشود، به یکی از عالیترین و راقیترین درجات و مراتبی که یک انسان ممکن است در سیر صعودی خود نایل شود،
نایل میگردد. [10]
بنابراین این پژوهش در نظر دارد به تاثیرکاربرد فناوری های اطلاعات و ارتباطات در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در بین دانش آموزان مدارس متوسطه ی اول و دوم شاهد شهر ساری بپردازد ، تا ضمن شناخت و آگاهی از ارزش
های اصیل اسلامی از قبیل ایثار و شهادت ، ابزار مقابله با هجمه های فرهنگی دشمنان را در چهارچوب کاربرد موثر فناوری های اطلاعات و ارتباطات معرفی نماید.
.2 روش پژوهش
پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی از نظر ماهیت، توصیفی و از نظر روش، پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مدارس متوسطه ی اول و دوم شاهد آموزش و پرورش نواحی 1 و 2 شهر ساری در سال تحصیلی 92-93 به تعداد 1370 نفر بوده است.
با توجه به جدول کرجسی و مورگان ، حجم نمونه 302 نفر تعیین شد . برای نمونهگیری از روش نمونهگیری تصادفی طبقه ای برحسب جنسیت استفاده گردید. توزیع فراوانی نمونه آماری دانش آموزان پسر و دختر به ترتیب برابر با 162 و 140 نفر و درصد نمونه آماری آنها به ترتیب برابر با 53.5 و 46.5 درصد می باشد. جمع آوری اطلاعات و داده ها به دو روش ، کتابخانه ای، با مطالعه کتب و بررسی گزارش های پژوهشی و از سایت های علمی و تخصصی مرتبط با متغیرهای پژوهش و پرسشنامه محقق ساخته ، که جهت تعیین روایی محتوایی، به رویت و تأیید اساتید راهنما و مشاور رسید
، صورت گرفته است . با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ، مشخص شد که هر شش متغیر در این پژوهش ، دارای ضریب پایایی بیش از 0/7 می باشند. برای توصیف و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده گردید. با توجه به ماهیت این پژوهش، از آمار توصیفی برای دسته بندی کردن اطلاعات، تنظیم جداول، رسم نمودارها، محاسبه درصدها، میانگین و واریانس استفاده می شود. [11] از آمار استنباطی نیز ، با توجه به اینکه مقایسه ی بین نتایج داده های دختران و پسران ، مد نظر نبوده است،
برای محاسبات از آزمون t تک نمونه ای استفاده شده است.
