بخشی از مقاله
چکیده
در پژوهش حاضر، به تبیین رسالت رسانهها در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در فرایند جهانی شدن پرداخته میشود. روش انجام پژوهش توصیفی از نوع تحلیل اسنادی بوده است به علاوه گردآوری داده های لازم جهت ارائه مطالب، کلیه منابع و مراجع مرتبط و در دسترس با استفاده از فرم گردآوری داده ها تحلیل و یافته ها به شیوه کیفی تحلیل شده است. در این پژوهش سه هدف عمده مد نظر است که عبارتند از :١‐ تاثیر رسانه ها بر ظهور تجربه دینی ایثار و شهادت ٢‐ چالشهای فرهنگ ایثار و شهادت ٣‐ رسانه و ایثار و شهادت در فرایند جهانی شدن .نتایج بدست آمده نشان دهنده این است که : ١‐گفتمان ،نقیضه گری، التقاط گری، پلورالیسم از تاثیرات رسانه ها بر ظهور تجربه دینی ایثار و شهادت است.
٢‐ امروزه فرهنگ ایثار و شهادت با چالشی مواجه که باید افراد را برای آن آماده کند؛از جمله نابودی ارزشهای بومی، هجوم ارزش های غربی، نابودی هویت انسانی ، سکولاریزاسیون ، مصرف گرایی ، تک فرهنگی شدن است.٣‐ برانگیختن احساس مسؤولیت و تعهد دینی، تبیین رابطهی ایمان و ایثار، ارایه تصویری از الگوهای ایثار و شهادت، پرهیز از تحریفات در پرداختن به عاشورا و شهادت، آمیختن احساسات و منطق در تبلیغ الگوهای شهادت، پرهیز از دور از دسترس قرار دادن الگوهای ایثار و شهادت، بهرهگیری مناسب از مصاحبهها و وصیتنامههای شهیدان از مولفه های کارکرد رسانه ها در عصر جهانی شدن هستند. و در آخر باید گفت که برای ارائه مفاهیم ایثار و شهادت استفاده ازابزارهای رسانهای نوین الزامی بوده و جهانی شدن فرصت مناسبی است تا ارزشهای دینی و فرهنگ ایثار و شهادت طلبی اسلامی را به جهانیان معرفی کنیم.
واﮊههای کلیدی : رسانه ،ایثار،شهادت،جهانی شدن،رسالت.
مقدمه
رسانه و فناوریها که ارمغان دوره مدرن است سعی در جهانیسازی و یکسانسازی دارند در راستای ورود رسانه به همه عرصه ها، به خصوص حوزه مهم مسائل معنوی و ایثار و شهادت از حالت ارزشی و دینی خارج شده و نقش اخلاقیات دینی در تدوین اهداف و محتوای آموزشی کمرنگ می شود و همچنین باعث تضعیف هویت و فرهنگ ملی می گردد. جهانی شدن با فناوری اطلاعاتی و ارتباطی رابطه تنگاتنگی دارد ، آن فرآیندی است که تمامی سطوح مادی و معنوی زندگی انسان امروز را تحت تاثیر قرار داده استﻭ دین به عنوان یکی از عناصر بنیادی فرهنگ انسانی نیز در تعامل با جهانی شدن قرار می گیرد .امروزه فرهنگ ارزشی و روحیه ایثار و شهادت طلبی جوامع با چالشی مواجه است، که باید افراد را برای جامعه اطلاعاتی آماده کند.
پروﮊهی جهانی سازی که از سوی قدرت های برتر و به ویژه آمریکا برای تغییر فضای موجود در عرصه جهانی در جهت اعمال سلطه نوین بر دیگر کشور ها طراحی شده - افتخاری ، ١٣٨٢ - بیشترین تهدیدات را در مقابل تمدن ها و فرهنگ های غیر غربی قرار داده و اسلام و تمدن اسلامی نیز به عنوان دینی جهان شمول که موجب بیشترین مقاومت ها در برابر این پروﮊه گشته است، در نوک پیکان این حملات قرار دارد. تحمیل فرهنگ غربی و مصرفگرایی ناشی از سرمایهداری که نتیجهی عصر روشنگریﻭدوران مدرنیته است، بیتردید با تعالیم و آموزههای والای اسلامی تعارضهای جدی خواهد داشت.
ساموئل هانتینگتون، نظریه پرداز آمریکایی و طراح نظریهی » درگیری تمدن ها « بیان می کند که بعد از جنگ سرد، درگیری تمدن های اسلامی و کنفسیوسی با تمدن مسیحی غربی، امری اجتناب ناپذیر و حتمی است و این تمدن ها تهدید بزرگی برای نظم نوین جهانی و صلح ناشی از فرآیند جهانی سازی می باشند - لواسانی ، ١٣٨٢ - .بنابراین غرب بیشترین تلاش خود را در مبارزه با این تهدید بزرگ صرف خواهد کرد، چرا که اصلی ترین عامل مقاومت در برابر جهانی سازی غربی، همانا فرهنگ و تمدن اسلامی است. هانتینگتون بیان می کند ... »: رستا خیز اسلامی بار دیگر در تمام کشور های مسلمان ، بالیده و تقریباﹰ در همه تبدیل به یک جنبش عظیم اجتماعی، فرهنگی، و فکری شده و در اکثر جاها در مسائل سیاسی، اثر عمیقی داشته است ... مردم در سر تا سر جهان اسلام در برابر آلوده شدن جوامع خود به »غرب زهر آگین« به پا خاسته اند...« و اگر این مقاومت در هم نشکند، چه بسا به دیگرجوامع نیز تسری یابد؛ همانطور که امروزه نمونه هایی از آن را در دیگر کشورها شاهد هستیم.
به طور قطع آمریکا به عنوان مظهر تغییر و تجدد به تضعیف دین سنتی خواهد پرداخت و در این میان تضعیف دین اسلام به عنوان دین جوامع رقیب یکی از استراتژی های غرب و به خصوص آمریکا، محسوب میشود - عاملی، ١٣٨٢ - .یکی از راه های مهم کشف میزان حضور دین در جامعه اطلاعاتی، فرایند انعکاس مطالب دینی در مطبوعات و رسانه هاست زیرا رسانه ها نماد جامعه اطلاعاتی هستند - محمدی ، ١٣٨٤ ،ص ١٩٢ - . رسانه، وسیلهای توانا برای آیینی کردن و آیینی کردن، روشی برای قداست بخشیدن است - حسنی ، ١٣٨٥، ص ١٩٤ - . در دنیای معاصر دین و رسانه جدایی ناپذیرند. به عبارت دیگر نه رسانهها قادر به عدم انعکاس مفاهیم و مطالب دینی هستند و نه دین میتواند در مقابل طرح اصول خود از طریق رسانهها مقاومت کند - هوور١، ٢٠٠٦ - .
در عصر حاضر هویت یابی و گرایشات و تعصبات دینی تحت تاثیر حضور فناوری اطلاعات وارتباطات است، فرهنگ و آداب و رسوم قومی و محلی دگرگون شده و حتی مفاهیم آزادی و کیفیت عمومی زندگی دچار تغییر و تحول شده است - میرزا رضی، ١٣٨٦ - .درمتون دینی اسلامی، جامعه جهانی نوید داده شده، شرق و غرب عالم به هم وصل میشود. به تعبیر امام صادق - ع - »در زمان قائم - ع - مومن که در شرق است برادر خود را که در غرب وجود دارد خواهد دید، و نیز مومنی که در مغرب است برادر خویش را در مشرق میبیند« - علامه مجلسی، ج٥٢، ص ٣٩١ - .همزمان با رشد فناوری و رسانه ها ، دین نیز به کمال خود میرسد و دین حقیقی که ائمه اطهار موفق به تحقق کامل آن نشدند به منصه ظهور میرسد.
رسانه ها و ظهور تجربه دینی حاصل از ایثار و شهادت
جامعه اطلاعاتی با همگرایی رسانه ها رشدی بی سابقه داشته است. از این رو، میتوان چنین استدلال کرد که مهمترین تغییر ساختاری که بر رسانههای جدید تاثیر نهاده است، همگرایی مخابرات، ارتباطات داده ای و رسانه های قدیم و جدید بوده است. جامعه اطلاعاتی به مثابه درک جهان معاصر و آینده نزدیک و به عنوان یک آرمان و انگاره اجتماعی مبتنی بر تحلیل فرایندها عمل میکند. بینندگان ما از طریق فناوری میآموزند که در عصر چند فرهنگی و جهانی شدن هم صدا شده و به همکاری بپردازند. به
