بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی این پژوهش آشنایی با وضعیت موجود و میزان و نحوه استفاده دانش آموزان پایه سوم تا ششم مدرسه ابتدایی مهشید مصلی نژاد از شبکه های اجتماعی مجازی و تأثیر استفاده از این شبکه ها بر دانش آموزان بود. جامعه آماری، شامل گروهی از دانش آموزان مدارس ابتدایی ناحیه 7 مشهد مقدس - مدرسه مهشید مصلی نژاد - بوده و نمونه230 دانش آموز پایه های سوم تا ششم در این مدرسه می باشد که از طریق جدول حجم نمونه مورگان و متناسب با حجم جامعه انتخاب شدهاند. این تحقیق از نوع توصیفی است با هدف دستیابی به تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر روی افراد؛ که به روش پیمایشی اجرا گردیده و از نظرجمع آوری اطلاعات روش کمی– کیفی مد نظر بوده است. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته است که روایی پرسشنامه از طریق تحلیل محتوا و اعتبار آن از طریق بازآزمایی به دست آمده است. داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار spss تجزیه وتحلیل گردید. یافته های تحقیق نشان داد 67,4 درصد پاسخ دهندگان بیان کرده اند که رایگان بودن شبکه های مجازی باعث ماندگاری آنها در این شبکه ها می شود.30 درصد از دانش آموزان صرفا در یک شبکه اجتماعی،20 درصد در دو شبکه اجتماعی و 16درصد در3 شبکه عضویت دارند. هدف عمده استفاده از شبکه های اجتماعی نیز به ترتیب اولویت در نمونه مورد بررسی 51 درصد پر کردن اوقات فراغت، 13درصد به پیشنهاد عضویت دوستان ، 9 درصد برقراری ارتباط با دیگران و 2 درصد تبادل اطلاعات بوده است. براساس این یافته ها توجه و یا عدم توجه به شبکه های اجتماعی به عنوان بستری برای یادگیری بیشتر دانش آموزان یا مانعی برای ایجاد این بستر باید در دستور کار برنامه ریزان مورد بررسی قرار گیرد.
واژه های کلیدی: دانش آموزان پایه سوم تا ششم مدرسه ابتدایی مهشید مصلی نژاد ، شبکه های اجتماعی مجازی ، برنامه درسی
مقدمه
در راستای گسترش چشمگیر فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در کلیه وجوه زندگی بشر، تولید شبکه های انسانی به شکل دیجیتالی عامل مهمی در افزایش تعاملات مجازی بین افراد گردید. صدیق بنای معتقد است واژه ی شبکه های اجتماعی امروزه بیشتر برای نامیدن سایت های اینترنتی به کار می رود که افراد با عضویت در آنها امکان دستیابی به اطلاعات سایر اعضا،آشنایی با علایق آنها،به اشتراک گذاری تولیدات متنی،صوتی و تصویری و نیز تشکیل گروه هایی بر اساس علایق مشترک با برخی از دیگر اعضای سایت را پیدا می کنند - صدیق بنای،. - 1387امروزه بسیاری از جوانان به فعالیت های اجتماعی شبکه ای اشتغال دارند و برای ساختن زندگی خود از روابط و مناسبات اینترنتی استفاده می کنند.فعالیت در شبکه های اجتماعی دربرگیرنده ی همه ی ابعاد زندگیست - هیلبرمن1، . - 2009 شبکه های اجتماعی مجازی با ارضای همزمان نیازهای عقلی،منطقی و عاطفی جوانان و نوجوانان ،گروه های سنی مذکور را به سمت خود جذب کرده و موسسان جوامع مجازی از این فرصت برای انتقال مفاهیم فرهنگی سیاسی و اجتماعی مدنظر خود در قالب نرم و پنهان نهایت استفاده را می برند. - نجفی سولاری ،. - 36:1389 دانش آموزاناز جمله بیشترین استفاده کنندگان از شبکه های اجتماعی میباشند - لیم و چو2 ، . - 2010
شبکه های اجتماعی را از یک منظر، می توان به دو دسته شبکه های مجازی و شبکه های غیرمجازی تقسیم کرد. شبکه های غیرمجازی در واقع به شبکه هایی اطلاق می گردد که توسط مجموعه ای از افراد و گرو ههای به هم پیوسته، در محیط اجتماعی عمل می کنند. شبکه های اجتماعی مجازی یا شبکه های اجتماعی اینترنتی، به کاربران امکان می دهد علاقه مندی ها، افکار و فعالیت های خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند .
شبکه های اجتماعی مجازی از قبیل فیس بوک،در عین حال که فضاهایی هستند که در آنها افراد دوستان جدیدی پیدا می کنند و یا دوستان قدیمی خود را در جریان تغییرات زندگی شان قرار می دهند. مکان هایی برای تبادل نظرهستند که در آنها جوانان، عقاید و نظرات خود را باهم به اشتراک می گذارند. این قابلیت، که یک جوان بتواند با جوانان دیگر، در سایر کشورهای جهان، ارتباط برقرار کند، باعث می شود تا شبکه های اجتماعی مجازی، به مکانی برای معرفی ایده های جدید، و بحث پیرامون آنها، مبدل شود. استفاده از سرویس های ارائه شده توسط شبکه های اجتماعی، روز به روز محبوبیت بیشتری پیدا کرده است. هم اکنون سایت های شبکه های اجتماعی، بعد از پرتال های بزرگی مثل یاهو و یا موتورهای جستجو مثل گوگل، تبدیل به پراستفاده ترین خدمات اینترنتی شده اند. - فریمن3،. - 87:2006 پژوهشهای انجام شده در این حوزه نشان می دهد که شبکه های اجتماعی دارای برخی مزایا از جمله »انتشار سریع و آزادانه اخبار و اطلاعات، افزایش قدرت تحلیل و تقویت روحیه انتقادی؛ امکان عبور از مرزهای جغرافیایی و آشنایی با افراد، جوامع و فرهنگ های مختلف؛ شکل گیری و تقویت خرد جمعی؛ امکان بیان ایده ها به صورت آزادانه و آشنایی با ایده ها، افکار و سلیقه های دیگران؛ کارکرد تبلیغی و محتوایی؛ ارتباط مجازی مستمر با دوستان و آشنایان؛ تبلیغ و توسعه ارزش های انسانی و اخلاقی در عرصه جهانی؛ یکپارچه سازی بسیاری از امکانات اینترنتی و وبی؛ افزایش سرعت در فرایند آموزش و ایجاد ارتباط شبانه روزی بین استاد و شاگرد و افزایش اعتماد، صمیمیت و صداقت در فضای سایبر « بوده و از طرفی پیامدهای منفی شبکه های اجتماعی نیز شامل »شکل گیری و ترویج سریع شایعات و اخبار کذب، تبلیغات ضد دینی و القای شبهات، نقض حریم خصوصی افراد، انزوا و دور ماندن از محیط های واقعی اجتماع و.تأثیراتمنفیِ رفتاری« می باشد. - خانیکی، بابائی، . - 1384
علاوه بر محاسن و معایب وجود شبکه های اجتماعی، برخی پژوهشها به افزایش تنهایی و افسردگی در نوجوانانی که از اینترنت بیشتر از حد معمول استفاده می کنند اشاره دارد مانند یافته های به دست آمده از پژوهش مشایخ و برجعلی - - 1388 و پژوهش - ساندرز و همکاران: - 2000 که .نشان میدهد رابطه بین افزایش استفاده از اینترنت و افزایش احساس تنهایی و افسردگی در نوجوانان و جوانان قابل توجه است. شیهان - 2002 - 4 و مارشال - 2003 - 5 نیز در یافته های پژوهش خود نشان دادندکه افرادی که احساس تنهایی میکنند یا از زندگی روزمره خود انزجار دارند، به دنبال صمیمیت در اینترنت میگردند. پژوهشگران دریافتند افرادی که حتی ساعات کمی را در هفته آنلاین می مانند، میزان بالایی از احساس تنهایی و افسردگی را تجربه می کنند. - کالینز6، - 1999 شاید به همین دلیل یانگ - 1996 - 7 معتقد است سه عامل منجر به افزایش تعاملات اینترنتی میشود: دریافت حمایت اجتماعی، ارضای جنسی و خلق کردن پرسونا.
طی برخی برآوردها میلیونها کاربر اینترنتی برای کنترل سلامت خود، از گروههای آن – لاینی استفاده میکنند. این کاربران مشکلات جسمانی – عاطفی ای دارند که با مشکلات عاطفی – اجتماعی ناشی از قرنطینه های اجتماعی یا انزجار اجتماعی، افسردگی، احساس تنهایی، فقدان تعاملات اجتماعی، ، فقدان اطلاعات، و عدم اشتغال ارتباط دارد - فین8، - 1999
نتایج نظرسنجی ژانویه سال 2004شبکه بی بی سی نشانگر این مطلب بود که بیشتر افراد معتقد بودند که اینترنت نقش مهمی در تعیین مسیر زندگی آنها دارد.و از لحاظ دوست یابی،مسائل استخدامی و شغلی می توانند به آنها تکیه کنند. - بی بی سی، . - 2004 نتایج نظرسنجی مشهور به »نظرسنجی «2000 که توسط انجمن علمی جغرافیا صورت گرفت نشان داد افرادی که مدت طولانی تری در شبکه های اجتماعی عضویت داشته اند به انواع بیشتری از فعالیت های اینترنتی پرداخته و رفته رفته میزان حضور آنان در فضای وب بیشتر شده و فعالیت های آنان در اجتماع غیرمجازی کمتر می شود . - ولمن و کوان هاس ، - 1385
