بخشی از مقاله
چکیده:
تحقیق حاضر به منظور ارزیابی اثر اضافه کردن ژل رویال به رقیق کننده زرده تخم مرغ- تریس در نگهداری اسپرم قوچ بصورت مایع و در دمای یخچال انجام گرفت. برای این منظور نمونه منی از 4 راس قوچ قزل جمعآوری و پس از ارزیابی اولیه و داشتن کیفیت مطلوب، با هم مخلوط شدند. نمونه منی مخلوط به 5 قسمت تقسیم شده و هر قسمت با رقیق کننده زرده تخم مرغ-تریس بدون ژل رویال - کنترل - و یا حاوی %0/5، %1 ، %1/5 و %2 ژل رویال به نسبت یک به سه رقیق شدند. نمونه های رقیق شده در دمای 4 درجه سانتی گراد نگهداری شده و در ساعات صفر، 24، 48 ، 72، 96 و 120 از لحاظ سلامت غشای پلاسمایی و کیفیت تحرک اسپرم مورد ارزیابی قرار گرفتند. سلامت غشای پلاسمایی با روشHOST و تحرک اسپرم ها نیز توسط سیستم آنالیز کامپیوتری - CASA - تعیین گردید. بر اساس نتایج بدست آمده میزان سلامت غشای پلاسمایی اسپرم های نگهداری شده در حضور ژل رویال 0/05 - - بیشتر از گروه کنترل بود. هرچند بین غلظت های مختلف ژل رویال اختلاف معنی داری وجود نداشت. تمامی پارامترهای مربوط به سرعت حرکت اسپرم VCL - ، VSL و - VAP در منی رقیق شده حاوی %0/5، %1 و %1/5 ژل رویال بطور معنی داری بیشتر از گروه کنترل بود ولی گروه حاوی %2 ژل تفاوت معنی داری با گروه کنترل مشاهده نگردید. بطور کلی با توجه به نتایج این تحقیق اضافه کردن ژل رویال به رقیق کننده زرده تخم مرغ - تریس - تا - %1/5 می تواند باعث بهبود کیفیت اسپرم در هنگام نگهداری بصورت مایع در دمای یخچال گردد.
واژگان کلیدی:اسپرم-رقیق کننده تریس-ژل رویال-قوچ قزل
مقدمه نگهداری منی قوچ به صورت مایع به عنوان روش جایگزین انجماد مورد توجه بسیار بوده است. میزان آبستنی در تلقیح مصنوعی با استفاده از منی سرد شده در مقایسه با منی منجمد شده بالاتر می باشد. استرس اکسیداتیو یکی از مهمترین عوامل در ارتباط با کاهش باروری در اسپرم میباشد غشا پلاسمایی اسپرم دارای مقادیر بالایی از اسیدهای چرب غیر اشباع میباشد که حساس به پراکسیداسیون لیپیدها میباشد که بصورت کاهش تحرک، آسیبهای غشایی و اختلالات عملکردی اسپرم بروز پیدا میکند . - 5 -
سیستم های آنتی اکسیدانی مختلفی در منی وجود دارد که از آنتی اکسدانت های آنزیمی مانند GSH,GSH-PX,GP ,CAT,SOD و آنتی اکسیدانتهای غیر آنزیمی مانند آلفا توکوفرول و ویتامین C تشکیل شده اند. این مکانیسم برای حمایت سلول در برابر استرس اکسیداتیو و پراکسیداسیون لیپیدها میباشد . - 4 - ژل رویال ماده ایست که بوسیلهی یک جفت غدد هیپوفارنژیال - - hypophorengeal glandزنبوران عسل کارگر ترشح میشود و به تغذیهی زنبوران کارگر در3روز اول زندگی و ملکه برای تمام طول مدت زندگی میرسد. 3 - و. - 1 اثرات آنتی اکسیدانی ژل رویال در سال های اخیر مورد توجه بیشتری قرار گرفته است 7 - ،. - 8 هدف از تحقیق حاضر ارزیابی تاثیر غلظت های مختلف ژل رویال برروی تحرک و سلامت غشای پلاسمایی اسپرم قوچ نگهداری شده در دمای 4 درجه سانتیگراد بود.
مواد و روش ها:
این تحقیق بر روی 4 راس قوچ بالغ قزل با سن 4 سال و با وزن متوسط 65 کیلوگرم که این قوچ ها در دامداری گروه علوم دام
دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه نگهداری می شدند انجام گرفت. برای استحصال نمونه های منی از واژن مصنوعی استفاده شده است. نمونه های منی بلافاصله بعد از جمع آوری منی از لحاظ حجم - لوله مدرج - ، غلظت اسپرم - لام هماسیتومتر - ، حرکت توده ای - میکروسکوپ نوری - و درصد اسپرم های مرده - رنگ آمیزی ایوزین نیگروزین - ارزیابی گردیدند. در این مطالعه از نمونه های منی استفاده گردید که در ارزیابی اولیه حجم منی حداقل 0/7 سی سی، غلظت اسپرم حداقل 2 × 109 در هر میلی لیتر، تحرک اسپرم ها بیش از %85 و تعداد اسپرم های مرده نیز کمتر از %15 بود. برای از بین بردن اثر دام های نر مختلف از هر نمونه حجم مساوی منی برداشته و با یکدیگر مخلوط شدند. برای نگهداری اسپرم ها از رقیق کننده تریس - زرده تخم مرغ - 15 - با مقادیر مختلف ژل رویال - صفر، 0/5، 1، 1/5 و 2درصد - طبق فرمول 90 - سی سی آب مقطر1/63+گرم تریس0/5+گرم فروکتوز1/99+گرم سیترات و10سی سی زرده تخم مرغ - استفاده گردید. برای این منظور ابتدا با اضافه کردن ژل رویال به محلول تریس بدون زرده، غلظت %10درصد تهیه گردیده و سپس با استفاده از این محلول 10درصد، سایر غلظت ها تهیه گردید. نمونه های مخلوط منی به میزان یک به سه با رقیق کننده های حاوی مقادیر مختلف ژل رقیق شده و سپس به یخچال انتقال یافته و در ساعات صفر، 24، 48، 72 و 96و120 پس از رقیق سازی از لحاظ پارامترهای تحرک و سلامت غشای پلاسمایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای ارزیابی تحرک اسپرم ها از سیستم - Sperm 2.1, VideoTest, Russia - CASA و برای تعیین سلامت غشای پلاسمایی از تست - Hypo-osmotic swelling test - HOST استفاده شد. پارامترهای اندازهگیری شده توسط CASA عبارت بودند از: VAP - ʽm/S - ، VSL - ʽm/S - ، VSL - ʽm/S - ، ALH - ʽm - ، BCF - Hz - ، STR - % - و .LIN - % - تجزیه دادهها بصورت اسپلیت پلات در زمان - - split plot in timeکه مقایسه میانگین اثر غلظتها با آزمون توکی و میانگین اثر زمانها با تصحیح بن فرونی - - Bonferroni با استفاده از نرم افزار spss18 انجام گرفت - . - S 0/05
نتایج
در تجزیه واریانس دادهها، اثر غلظت ژل رویال برروی HOST positive spermatozoa و تمامی پارامترهای حرکتی بجز تعداد نوسانات سر اسپرم - BCF - معنیدار بود - . - P<0.001 اثر زمان نگهداری اسپرم نیز برروی تمامی متغییر های مورد ارزیابی بجز BCF و STR معنی دار بود . - P<0.001 - در هیچکدام از متغییرها بین غلظت ژل و زمان نگهداری اسپرم ها اثر متقابل معنیدار وجود نداشت. میانگین کل HOST و پارامترهای حرکتی اسپرمها در رقیق کننده حاوی غلظت های مختلف ژل رویال و نیز در زمان های مختلف نگهداری اسپرم ها در جداول 2 , 1 و3نشان داده شده است.
