بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق با استفاده از 12 رأس قوچ تالشی با میانگین وزن 50 کیلوگرم و میانگین سن 3/5 سال انجام شد. جمعآوری نمونههای انزالی با استفاده از مهبل مصنوعی در فصل تولیدمثل انجام شد. هر انزال به دو بخش تقسیم و یک بخش به منظور تعیین اسپرماتوکریت بدون افزودن رقیق کننده به آزمایشگاه منتقل شد. بخش دیگر به منظور ارزیابی، 1:1 - حجم/حجم - با بافر تریس- گلوکز رقیق و سپس به آزمایشگاه منتقل شد.
تعیین اسپرماتوکریت با استفاده از لولههای موئینه میکروهماتوکریت æ پس از سانتریفیوژ 3000 دور در دقیقه به مدت 10 دقیقه انجام شد. نتایج نشان داد که میانگین حجم، غلظت و اسپرماتوکریت اسپرم قوچ تالشی به ترتیب 1/00 0/47 - میلیلیتر - ، 4/10×109 1/54 - اسپرم در هر میلیلیتر - و 32/16 6/03 درصد است. همچنین همبستگی متوسط بین اسپرماتوکریت و غلظت اسپرم در قوچ تالشی مشاهده شد . - r2=40/11% - بنابراین میتوان منی قوچ تالشی سالم را در شرایط معمول و در مزرعه بعد از جمع آوری به صورت تازه به نسبت 2 :1 رقیق æ برای تلقیح مصنوعی واژنی و باروری حدود 10 میش استفاده کرد.
مقدمه
مایع منی مخلوطی از ترشحات غدد ضمیمه جنسی - غدد وزیکول سمینال، غده پروستات که در قوچ از نوع منتشره است، غدد کوپر، آمپولا - و مجاری وابران است. مایع منی به عنوان وسیله حمل اسپرمها است که در خلال انزال آنها را در دستگاه تناسلی جابجا میکند. همچنین محیط بافری و محیط غنی غذایی را برای کمک به حیات اسپرمها بعد از تخلیه شدن در دستگاه تناسلی حیوان ماده فراهم میکند . - 2 -
مایعمنی به عنوان محیط طبیعی جهت حرکت و تغذیه اسپرمها در روند انتقال آنها به دستگاه تناسلی ماده در زمان جفت- گیری دارای اهمیت است. مشخص شده است که مجاورت اسپرم با پروتئینهای مایعمنی در زمان انزال سبب خروج کلسترول از غشای اسپرم و کاهش نسبت کلسترول به فسفولیپید غشا میشود . - 3 - از آنجائیکه بین حساسیت اسپرم به شوک سرما - سرد کردن ناگهانی - و نسبت کلسترول به فسفولیپید غشا ارتباط مستقیمی وجود دارد، بنابراین مایعمنی به عنوان عامل مهم تاثیرگذار بر حساسیت اسپرم مطرح است . - 4 - اگر منی رقیق نشود و اسپرم به طور مداوم در معرض غلظت بالای پروتئینهای مایع منی قرار گیرد و چربی به طور مداوم از غشا حذف شود نتیجه آن کاهش مقاومت اسپرم به شوک سرما و انجماد است و تغییر ساختار غشا که لازمه شروع ظرفیتپذیری است به وقوع میپیوندد.
آگاهی از درصد اسپرماتوکریت، حجم و غلظت منی در قوچ، کمک بزرگی جهت انجام برنامههای تحقیقاتی و اجرایی در مدیریت تولیدمثل است. از جمله عوامل محدود کننده اجرای بسیاری از پژوهشها عدم آگاهی دقیق از حجم منی و غلظت اسپرم است. مشخص شده خصوصیات نژادی بر غلظت منی و حجم منی موثر است . - 2 - گوسفند تالشی جمعیت غالب نشخوار کننده سبک در استان گیلان است که در مقابل شرایط نامساعد جوی و کمبود غذا مقاومت خوبی از خود نشان میدهد. بلوغ جنسی ماده بین 8 الی 12 ماهگی رخ داده و در 18 ماهگی نیز رشد حیوان تکمیل و پس از آن حیوان وارد چرخه تولیدمثلی گله میشود. بلوغ جنسی نر بین 4 الی 6 ماهگی رخ داده و در 24 ماهگی نیز رشد حیوان تکمیل و پس از آن حیوان وارد چرخه تولیدمثلی گله میشود. هدف از انجام این آزمایش تعیین متوسط حجم، غلظت منی و مقدار اسپرماتوکریت قوچ تالشی است.
مواد و روشها
این تحقیق در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان با استفاده از 12 رأس قوچ تالشی با میانگین وزن 50 کیلوگرم و میانگین سن 3/5 سال انجام شد. به منظور جمعآوری نمونههای انزالی از مهبل مصنوعی استفاده شد. نمونهگیری به صورت دو بار در هفته و در طول فصل تولیدمثل در چهار نوبت انجام شد. مجموع انزالهای گرفته شده در این تحقیق 48 انزال بود. هر انزال به دو بخش تقسیم شد. یک بخش با بافر تریس 3/634 - گرم تریس- - هیدروکسیمتیل - -آمینومتان، 1/996 گرم سیتریک اسید مونوهیدرات، 0/504 گرم گلوکز، 100000 واحد بینالمللی پنیسیلین جی، 100 میلیگرم استرپتومایسین سولفاته در 100 میلیلیتر آب مقطر - 1:1 - حجم/حجم - رقیق شد و بخش دوم بدون تغییر به همراه بخش اول به آزمایشگاه منتقل شد.
بخش اول جهت تعیین تحرک و بخش دوم جهت تعیین غلظت اسپرم و اسپرماتوکریت مورد استفاده قرار گرفت. ارزیابی تحرک اسپرم، با قرار دادن 5 میکرولیتر از منی روی لام با دمای 37 درجه سانتیگراد و گذاردن یک لامل بر روی آن انجام شد. سپس با استفاده از میکروسکوپ اختلاف فاز با بزرگنمایی ×400 تحرک اسپرم با اختلاف 10 درصد در 3 میدان دید ارزیابی شد. نمونههای دارای تحرک کمتر از 70 درصد حذف شدند. تعیین اسپرماتوکریت با استفاده از لولههای موئینه میکروهماتوکریت و پس از سانتریفیوژ 3000 دور در دقیقه به مدت 10 دقیقه انجام شد. غلظت نمونه منی هر قوچ با استفاده از لام هموسایتومتر تعیین شد.
برای انجام محاسبات میانگین حجم، غلظت و اسپرماتوکریت اسپرم و نیز آزمون F از نرمافزار SAS با ضریب اطمینان 95 درصد استفاده و رسم نمودار پراکنش دادهها و محاسبه r2 با نرم افزار Excel 2007 انجام شد. نتایج و بحث نتایج نشان داد که میانگین حجم انزال در قوچ تالشی برابر با 1/00 0/47 میلیلیتر است که در مقایسه با نژاد قزل 1/30 0/03 - میلیلیتر - و مهربان 1/45 0/03 - میلیلیتر - دارای حجم انزال پایینتری است - 5 - در حالیکه نسبت به نژاد آواسی 1/1 0/07 - میلیلیتر - از حجم انزال بالاتری برخوردار است .
- 1 - میانگین غلظت اسپرم قوچ تالشی برابر با 4/10×109 1/54 اسپرم در هر میلیلیتر است که در مقایسه با نژاد قزل 3/71×109 0/06 - اسپرم در هر میلیلیتر - ، مهربان 3/64×109 0/07 - اسپرم در هر میلیلیتر - و آواسی - 1/56×109 0/11 - دارای غلظت بالاتری است 1 - و. - 5 نتایج نشان داد که مقدار اسپرماتوکریت در قوچ تالشی 32/16 6/03 درصد است که این مقدار برای اولین بار در یک جمعیت گوسفند ایرانی گزارش شده است.
