بخشی از مقاله
چکیده
ورود تکنولوژی های نوین به سرزمین هایی که هویت و تاریخ غنی آنها در زمینه هنر و معماری در تقابل با نمودهای تکنولوژی قراردارند،چالش هایی را دامن می زند؛ چراکه در اکثر این جوامع همانند ایران، زیرساخت های لازم جهت مواجهه با موضوع جهانی شدن فراهم نبوده است. در هزاره جدید، جهانی تازه در دست ساخته شدن است و معماری اجتماعی ترین هنری است که می تواند با ایجاد انسجام مکانی، نوعی تداوم زمانی را جهت آفرینشی نو بنیاد برای شکوفایی یک تمدن منجر شود. پرسش اصلی و هدف نهایی پژوهش آن است که آیا می توان شاخص هایی را جهت کاربرد تکنولوژی های نوین ساخت در راستای ارتقای کیفیات فضایی معماری شهر یزد با حفظ هماهنگی با محیط و اقلیم بناهای قدیمی در بافت تاریخی این شهر تعریف کرد؟ بر اساس نتایج این پژوهش بهره گیری از تکنولوژی و فناوری های نو در ترکیب با عناصر و فرم های بومی و سنتی ، هماهنگی با شرایط ا قلیمی، حفظ ارزش های فرهنگی - اجتماعی و اصول معماری بومی و همچنین استفاده از فناوری های ساخت و مصالح جدید در ایجاد هماهنگی، تضاد، شفافیت و...، بسته به شرایط مکانی زمانی ، مهم ترین شاخص های ایجاد مطلوبیت در معماری شهر یزد به شمار ×می آیند.
مقدمه:
عصر جدید با رشد روزانه داده های تازه در زمینه های گوناگون روبرو است .جریان های صنعتی شدن ,جهانی شدن و بدنبال آن شبکه تحول در ,ای شدن تمام جوامع را دچار تحول کرده است.این تحولات در ابعاد گوناگونی همچون بومی ، فرهنگی ,علمی – فناورانه سطح زندگی روزمره تاثیر گذار بوده است. همانطور که امروزه مشخص شده است معماری بناهای قدیمی شهر یزد بدلیل تغییر نیاز راه حل های جدیدی را می طلبد. چرا که فناوری حقیقت شرایط حال است، همه اینها موارد های فضایی –کالبدی ,اجتماعی، ضرورت استفاده و نمایش و کاربرد فناوری های نوین و مواد و مصالح هوشمند را صد چندان میکند.این تحقیق همچنین در پی نشان دادن راهی است که بتوان با استفاده از فناوری های روز و مواد و مصالح هوشمند ، به خلق فضایی مطلوب در معماری ودر هماهنگی با محیط و اقلیم بناهای قدیمی در بافت تاریخی شهر یزد به صورت توامان رسید. ماهیت سرپناه انسان به میزان زیادی به شرایط زندگی وی وابسته بوده و اقلیم،مبنایی برای تعیین این نوع سرپناه است - شماعی،1389، - 6 در محیطی که شرایط آب و هوایی برای زندگی انسان متعادل و مناسب باشد ، احداث مسکن کمتر مورد توجه است. ولی در شرایطی نظیر مناطق گرم و خشک و نواحی بیابانی، مساکنی مقاوم در برابر فرسایش باد و طوفانهای ماسه ای و تابش شدید خورشید مورد نیاز است - شماعی،1389 ،. - 6 به اعتقاد اولگی انتظار نمی رود که مسائل ناشی از شرایط نامساعد شهری تنها از طریق روش های طبیعی حل و فصل شود. از طرفی عوامل اقلیمی یاری دهنده نیز هریک محدودیت های خاص خود را دارند. بنابراین انتظار می رود که معمار ، سرپناه مورد نیاز را بگونه ای طراحی نماید که بهترین امکانات طبیعی در آن بکار گرفته شده باشد - شماعی،1389، - 7 شهر یزد دارای آب و هوای گرم و خشک است.آشنایی با شرایط اقلیمی چنین مناطقی تنها از راه بررسی داده های خام آب و هوایی میسر نمی باشد. در چنین مناطقی با تجزیه و تحلیل داده های آب و هوایی و ترکیب آنها با یکدیگر می توان به راه حل ها و روشهایی دست یافت که در صورت اجرا به کاهش شرایط سخت اقلیم محلی می انجامند. به عبارت دیگر لازمه طراحی صحیح اقلیمی تحت هر شرایط آب و هوایی تجزیه و ×تحلیل آمارهای هواشناسی و نیازهای آسایش انسان است
1-1 بیان مسئله
در فرایند شهرسازی امروزی تحت عنوان شهرسازی مدرن بعضی از برنامه ها و طرح های شهری با افراط و تفریط در مکان یابی کاربری ها و چگونگی ساخت و بافت فضاهای شهری روبه رواست. این عدم تعادل و توازن ، معضلات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی را در فضاهای شهری بوجور آورده است. امروزه عرضه بی رویه زمین و تضییع منابع طبیعی و اسراف در زمین شهری ، موجب اتلاف انرژی از جمله منابع آب با توجه به کمبود آن و استفاده بی رویه از و سایل نقلیه موتوری و تضعیف روابط اجتماعی در اثر کیفیت نامطلوب فضاهای عمومی شهر شده که از جمله مهم ترین مسائل و مشکلات شهر یزد است. این مشکلات از جمله بافت از هم گسسته شهری، فروپاشی ساختار محله ای را به دنبال آورده و موجب نیاز شدید به اتومبیل برای دسترسی به خدمات شهری و کاهش روابط اجتماعی سالم گشته است. همچنین افزایش مصرف انرژی های فسیلی موجب افزایش آلودگی های زیست محیطی شده است. بی هویتی در فضاهای شهری ، کاهش امنیت شهری و آلودگی های بصری یا آشفتگی منظر شهری از جمله دیگر مسائل شهرسازی امروز در بسیاری از نواحی شهری است. رشد و توسعه ناموزون شهری یزد، باعث گسستگی های فضایی و تخریب محیط زیست، کاهش امنیت و بی هویتی در شهر شده است. عدم توجه به شناخت و بهره گیری مناسب از شیوه های سنتی و مدرن موجب گسستگی کالبدی، گسستگی
فرهنگی، اقتصادیBاجتماعی شده است. بنابراین تلفیق دانش و تجربیات بومی با مدرن از ضروریاتی است که می تواند ضمن حفظ هویت شهری، ایمنی ، زیبایی ، توسعه پایدار شهری را تحقق بخشد - شماعی و پور احمد،1384 ، - 36 عدم هماهنگی طراحی فضاهای شهری با اوضاع محیط طبیعی و فرهنگی ، نارسایی های زیر ساخت های شهری و تاسیسات زیر بنایی و توزیع نامتناسب کاربری های و ساخت و ساز های غیر اصولی در سطح نواحی جدید شهر یزد موجب هدر رفتن سرمایه های ملی و تشدید مشکلات زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی شده است. این پژوهش در پی تبیین روشهای سنتی و مدرن توسعه شهری برای بهره گیری از جنبه های مثبت شهرسازی سنتی و مدرن و رواج بومی سازی از طریق تلفیق الگوهای سنتی و مدرن و ایجاد توسعه پایدار شهری است.
1-2ضرورت تحقیق
این تحقیق در پی نشان دادن راهی است که بتوان با استفاده از فناوری های روز و مواد و مصالح هوشمند و خلق فضای معماری مطلوب درشهر، هماهنگ با محیط و اقلیم بناهای قدیمی در بافت تاریخی شهر یزد به صورت توامان رسید. که در این راستا میتوان با نمایش تکنولوژی ومواد و مصالح هوشمند در نحوه ساخت و شکل گیری طراحی معماری فضای شهر یزد و نیز القای ایجادو طراحی کاربرد آنها در طراحی و ساخت بنا های دیگراز طریق استفاده از:-1سازه های کابلی و چادری و..-2 فناوری های نو در ایجاد شفافیت فضایی متناسب با ویژگی های طرح وسایت به وسیله هدایت نور یا با مصالحی مانند شیشه و -3..بهره گیری از تکنولوژی در ترکیب با عناصر و فرم به صورت فرمال یا عملکردی -4بهره گیری از تکنولوژی و مواد ومصالح هوشمند در ساخت آرایه ها و تزیینات و استفاده از رنگ و مصالح هماهنگ یا در تقابل با مصالح مدرن که میتوان در معماری پارک در بخش های گوناگون و نیز معرفی آنها به صورت واقعی ونمایشی به این هدف دست یافت بطوری که با بافت قدیمی شهر یزد هماهنگی داشته باشد.همچنین همانگونه که میراث فرهنگی تبلوری از دانش و بینش جامعه گذشته را با چنین بستری نشان میدهد. بازشناخت بهرهگیری ازمصالح بومی در معماری و شهرسازی که نقش تأثیرگذاری را در پایداری و ماندگاری ابنیه گذشته داشته است در رهگذری فرهنگی،برای نسل امروز لازم و ×ضروری است تا آینده را بتوان با معرفت و درکی وسیعتر به پیش برد.
1-3 اهداف تحقیق
از دیرباز در معماری و شهرسازی سنتی شهرهای ایران، عامل اقلیم به عنوان یک پارامترویژه در طراحی، مورد توجه بوده است. شهر یزد واقع دراقلیم گرم و خشک کشور، از نمونه شهرهای پایدار دنیاست که بافت تاریخی آن، علی رغم آسیب های کالبدی ناشی از تفکر مدرنیسم، به دلیل غنای شهرسازی و معماری متناسب با اقلیم، کارآمدی و سرزندگی خود را حفظ نموده است. با این وجود در روند طراحی و برنامه ریزی توسعه های جدید شهر، رعایت اصول پایداری از جمله طراحی متناسب با اقلیم، به فراموشی سپرده شده است. هدف کلان این نوشتار ارائه راه کارهای طراحی در توسعه های جدید شهر، مبتنی بر معیارهای بوم شناختی اقلیمی می باشد.و همچنین تاثیر تکنولوژی های نوین ساخت در بناهای این اقلیم قابل بررسی می باشد.ارتقای کیفیت زندگی در ضمن در نظر گرفتن در ضمن در نظر گرفتن ظرفیت تحمل محیط زیست
