بخشی از مقاله
چکیده این مطالعه جهت بررسی تأثیر سطوح مختلف صمغ آنقوزه بر برخی فاکتورهای بیوشیمیائی خون - گلوکز، کلسترول، تری
گلیسرید، LDL و - HDL در جوجههای گوشتی به مدت 6 هفته با استفاده از160 قطعه جوجه گوشتی نژاد راس 308 در 4 تیمار و 4 تکرار و 10 جوجه در هر تکرار انجام گرفت. تیمارها شامل 4 سطح شاهد، 0/1، 0/2 و 0/3 درصد صمغ آنقوزه بود که بهصورت سرک به جیره اضافه شدند. در پایان دوره آزمایش از هر واحد آزمایشی 2 جوجه بهطور تصادفی انتخاب و خون گیری بهعمل آمد. نمونههای خون پس از جداسازی سرم به آزمایشگاه انتقال داده شد. آنالیز آماری این طرح، با استفاده از نرمافزار آماری SAS و در قالب طرح کاملا تصادفی ومقایسه میانگینها با آزمون چند دامنهای دانکن انجام گرفت. در این مطالعه در بین فاکتورهای گلوکز، LDL و HDL تیمارهای مختلف، تفاوت معنیداری مشاهده نشد - - p>0.05، اما بین تیمار شاهد و سطح 0/3 درصد در فاکتورهای کلسترول و تریگلیسرید اختلاف معنیداری مشاهده شد. . - p<0.05 -
واژههای کلیدی: صمغ آنقوزه- گلوکز- کلسترول- تریگلیسرید- جوجه گوشتی.
مقدمه
با توجه به اثرات سوء آنتیبیوتیکها بر روی بدن و مقاومت آنتیبیوتیکی در طیور و یا ممنوع شدن استفاده از آنتیبیوتیکهای محرک رشد در سال 2006 و همچنین با توجه به ترویج اخیر وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر پرورش مرغ بدون آنتیبیوتیک و نیز تمایل مردم به استفاده از گیاهان دارویی به جای داروهای شیمیایی، استفاده از این دسته از افزودنیها که ضمن حفظ ویژگیهای مطلوب، فاقد تبعات سوء بهداشتی و زیست محیطی میباشند، سالهاست مورد توجه همهی پژوهشگران قرار گرفته است - آنغوزه، ویکیپدیا و فاتحی وهمکاران، . - 2004 یکی از این دسته افزودنیها، گیاهان دارویی با خاصیت تقویت سیستم ایمنی، خاصیت آنتیاکسیدانی و خاصیت آنتیبیوتیکی است که باید بیشتر مورد بررسی قرار گیرند. گیاه آنغوزه از تیرهی چتریان - Umelliflorae - و جنس Ferula میباشد که تیره ی چتریان گیاهانی اکثرا علفی دوساله یا چند ساله، با ساقههای میانتهی، برگهای متناوب و دارای تقسیمات زیاد و غلاف پهن، گلآذین چتری، گلها دوجنسی و میوه دو فندقی میباشند - عیدی، . - 1385 پراکنش آن درایران در خراسان، بلوچستان - دامنههای تفتان - ، کرمان و جنوب فارس است - آنغوزه، ویکیپدیا و عیدی،. - 1385 شیرهی شیری رنگ با بوی بسیار قوی که از ریشهی گیاه بر اثر تیغ زدن به دست میآید، اولئوگم رزین بسیار با ارزشی است که مصارف دارویی و صنعتی فراوانی دارد. نوع اشکی - مرغوب - این گیاه حاوی فرولیک اسید و اسانس فرار است.
طعم گس و بوی شبیه سیر آنغوزه به علت وجود اسانسهای سولفوره است که دراثر اکسیداسیون تبدیل به سزکوئیترپن میشود که بوئی همانند بوی اسطوخودوس دارد. ترکیبات گوگرد دار موجود در اسانس گیاه، از تولید چربی در بیماران با چربی خون بالا ممانعت میکند. آنغوزهی شیرین، بیشتر مصرف خوراکی و آنغوزهی تلخ بیشتر مصرف صنعتی دارد. برداشت آنغوزه در مناطقی که دارای 20 بوته در هکتار باشند، مجاز می باشد و در اواسط فصل بهار آغاز می گردد. طول دورهی بهره برداری از آنغوزه80 روز است - آنغوزه، ویکیپدیا و عیدی،. - 1385 به طور کلی خواص دارویی این گیاه عبارتند از:
ضد اسپاسم، ضد کم خونی، معطر، ضد نفخ، هضم کننده، خلط آور، ملین، مسکن، آرامبخش، بیحس کننده، ضد کرم روده، تقویت کنندهی غریزهی جنسی، ضدعفونی کننده و خاصیت آنتی اکسیدانی - خون ویک و همکاران، 1387 و عیدی،. - 1385
مواد و روش ها این مطالعه جهت بررسی تاثیر سطوح مختلف صمغ آنقوزه بر برخی فاکتورهای بیوشیمیائی خون - گلوکز، کلسترول، تری گلیسرید، LDL و - HDL در جوجه های گوشتی به مدت 6 هفته با استفاده از160 قطعه جوجه گوشتی نژاد راس 308 در 4تیمار و 4 تکرار و 10 جوجه در هر تکرار در ایستگاه آموزشی تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین - خوزستان - در سال 1390 انجام گرفت. تیمارها شامل 4 سطح شاهد، 0/1، 0/2 و 0/3 درصد صمغ آنقوزه بود که به صورت سرک به جیره اضافه شدند. در پایان دوره آزمایش 42 - روزگی - ، از هر واحد آزمایشی 2 جوجه بهطور تصادفی انتخاب و جهت بررسی فاکتورهای فوق، خونگیری از ورید بال انجام و پس از سانتریفیوژ کردن، سرم جدا سازی و به آزمایشگاه فرستاده شد. آنالیز آماری این طرح با نرمافزار آماری SAS و در قالب طرح کاملا تصادفی و مقایسه میانگینها با آزمون چند دامنهای دانکن انجام گرفت.
نتایج و بحث
به منظور تعیین بهترین سطح آنقوزه برای استفاده در طیور با توجه به جدول شماره 1 در بین فاکتورهای گلوکز، LDL و HDLبین تیمارهای مختلف اختلاف معنیداری مشاهده نشد. فاکتور گلوکز در تیمار 0/3 درصد دارای بیشترین مقدار و در تیمار شاهد دارای کمترین مقدار میباشد. دو فاکتورHDL و LDL در تیمار دریافت کننده 0/1 درصد صمغ، دارای بیشترین مقدار و در تیمار دریافت کننده 0/2 درصد صمغ، دارای کمترین مقدار میباشد - . - p>0.5 تریگلیسرید و کلسترول در تیمار دریافت کننده 0/3 درصد صمغ دارای کمترین مقدار و تفاوت معنیداری با تیمار شاهد را نشان داد - . - p<0.5 در بررسیهای مشابه که برروی خواص شیمیائی گیاهان انجام گرفت، نشان داده شد گیاهان دارای خواص کاهش کلسترول خون می باشند. به نظر میرسد که این کاهش در سطح کلسترول بهعلت وجود ترکیبات سولفوره موجود در صمغ آنقوزه باشد که باعث کاهش برخی از هورمونهائی که در سنتز یا اکسیداسیون اسید چرب نقش دارند را میشود - - .در بررسی اثر گشنیز از خانواده آنقوزه برروی عملکرد و کلسترول خون، تیمار دریافت کننده %1 گشنیز دارای کمترین سطح و اختلاف معنیداری با تیمار شاهد بود اما سطح بالاتر - %1/5 - ، اختلاف معنی داری را با تیمار شاهد نشان نداد - - . در بررسی تاثیر کومارین برروی ترکیب شیمیایی برخی بافتها در جوجه های گوشتی، تیمار دریافت کننده بیشترین مقدار کومارین دارای تفاوت معنیداری در تریگلیسرید و کلسترول در مغز و کبد بود اما در مورد
گلوکز تنها در کلیه تفاوت مشاهده شد.
جدول -1 اثر تیمارهای مختلف غذائی بر فاکتورهای بیوشیمیائی خون - میلی گرم در دسیلیتر -
