بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر تعیین تاثیر مدیریت زمان بر اهمالکاری و خودکنترلی دبیران تریبت بدنی شهر تبریز بود. پژوهش از نوع تو صیفی-همب ستگی بود که بر روی دبیران تربیتبدنی دوره متو سطه تبریز انجام شد. با توجه به تعداد کم جامعه آماری، نمونهگیری به صورت کل شمار در نظر گرفته شد و پرسشنامههای مدیریت زمان کوئین 2003 - - ، اهمالکاری تاکمن - - 1991 و خودکنترلی تانجی - 2004 - به صورت تصادفی طبقهای توزیع و در نهایت 185 پرسشنامه بدون نقص و ایراد جمع آوری گردید. پس از تایید روایی صوری و محتوایی پرسشنامهها توسط اساتید مدیریت ورزشی، پایایی پرسشنامهها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 0/66 ، 0/81 و 0/72 بدست آمد. در پژوهش از روش کمترین مربعات جزئی و نرم افزار PLS برای تجزیه و تحلیل دادهها، آزمون فرضیههای پژوهش، برازش مدل مفهومی و همچنین محا سبه روایی همگرا و پایایی پر س شنامه و همچنین نرم افزار SPSS و شاخصهای آمار تو صیفی و ضریب همبستگی اسپیرمن در سطح معنیداری p 0/05 استفاده شد. یافتهها نشان داد که مدیریت زمان بر اهمالکاری و خودکنترلی اثر مستقیم معنیداری دارد. همچنین تاثیر خودکنترلی بر اهمالکاری نیز معنیدار بود. با توجه به نتایج پژوهش و عدم ارتباط بین برخی مولفههای مدیریت زمان با اهمالکاری به نظر میرسد دبیران تربیت بدنی از عوامل اتلاف وقت آگاهی کامل ندارند و زمان در د سترس خود را نمیتوانند مدیریتکنند که احتمالاً برنامهریزی ضعیف، ملاقاتهای برنامهریزی ن شده، جل سات و عدم تفویض اختیار باشد. براین اساس بهتر است آگاهی دبیران را نسبت به مولفههای مدیریت زمان ارتقاء داد.
کلمات کلیدی: اهمالکاری، دبیران تربیت بدنی، خود کنترلی، مدیریت زمان.
.1 مقدمه
دبیران به عنوان رکن اساسی نظام آموزشی کشور در دستیابی به اهداف نظام آموزشی نقش و جایگاه ویژهای دارند. توجه به این قشر از جامعه از لحاظ آموزشی و تربیتی، باروری هر چه بیشتر نظام آموزشی و تربیتی جامعه را موجب میگردد . یکی از عوامل بسیار مهم در کاهش کارایی آموز شی دبیران عدم مدیریت زمان ا ست. زمان، سرمایه و منبع ارز شمندی ا ست که اگر از د ست رفت هرگز نمیتوان جایگزینی برای آن یافت مدیریت زمان به فعالیتهایی گفته می شود که به ا ستفاده موثر زمان دلالت دارد و ت صور می شود بارآوری را آسان و استرس را کم میکند. همچنین مدیریت زمان بر روی برخی عوامل تاثیرگذار بر موفقیت تحصیلی میتواند تاثیر بسزایی داشته باشدکه یکی از این عوامل مهم اهمالکاری است اهمالکاری از جمله ویژگیهای شخصیتی مهم است که میتواند شرایط استرسزایی را بوجود آورده و باعث مشکلات جدی در عرصه آموزش شود. اهمالکاری، پدیده جدیدی نیست و شاید در کشورهای در حال رشد بیشتر شایع باشد. از این رو، اهمالکاری پدیدهای وابسته به فرهنگ است و میتوان آن را بر اساس ارزشها و آموزههای فرهنگی تعبیر و تفسیر کرد. در فرهنگ ایرانی- اسلامی، بارها و به شکلهای گوناگون بر لزوم استفاده بهینه از زمان و نیفکندن کار امروز به فردا تأکید شده است. اهمالکاری عبارت است از یک تمایل روزانه در به تعویق انداختن کارها با وجود آگاهی از نتایج منفی آن. شاید در سالهای اخیر علت توجه به پدیده اهمالکاری، لزوم اتخاذ تصمیمات در کمترین زمان ممکن و ناتوانی افراد اهمالکار در انجام فعالیتهایی باشد که نیلز به تصمیمگیری آنی دارند اهمالکاری یکی از مشکلاتی است که در طولانی مدت سبب آسیب رساندن بر سلامت روان می شود و چهره خود را به شکل ضعف عملکرد و انگیزه شخص در انجام وظایف و تکالیف نمایان میکند و در نهایت منجر به افت فعالیت، عدم بروز پتانسیل و استعدادهای حقیقی افراد می شود برخی از کار شنا سان اهمالکاری، تنبلی یا تعلل ورزی را نوعی رفتار ناهنجار و نامطلوب معرفی میکنند که به تدریج به صورت یک رفتار عادتی در میآید و باید با آن مبارزه کرد. برخی دیگر بر این باورند که اهمالکاری، یک م شکل شناختی است. در این دیدگاه، مبنای اهمالکاری، وجود افکار و باورهای نادرست و غیرمنطقی و فقدان انگیزش لازم معرفی میشود عوامل متعددی افراد را به اهمالکاری سوق میدهند که فقدان تعهد، فقدان راهنما، فقدان حمایت، مهارتهای نامناسب مدیریت زمان، مشکلات اجتماعی و استرس از مهمترین آنها هستند یکی از عواملی که با اهمالکاری مرتبط ا ست، مدیریت زمان ا ست. فراری و دیازمورالز - 2006 - ا شاره میکند که یکی از مهمترین راههایی که از طریق آن اقدام به پیشگیری از اهمالکاری میکنند، آموزش مهارتهای مدیریت زمان است. مهارتهای مدیریت زمان به افراد اهمالکار آموزش میدهد که چگونه از وقت خود به بهترین نحو استفاده کنند
بر اساس مطالعه گراند و فریز - 2018 - اهمالکاری اغلب به عنوان یک اختلال خود تنظیمی مطرح شد. این دو دانشمند در مطالعه خود بر آن بودند که یک دیدگاه ارائه دهند که تمرکز را از جنبه های هیجانی و انگیزشی اهمالکاری متمرکز می کند. در تلاش برای شنا سایی این پدیده، آنها دو مطالعه را برای برر سی مبانی انگیز شی اهمالکاری با یک مطالعه با هدف ک شف مفاهیم هنجاری ضمنی آن ترکیب نمودند. مطالعه اول ارتباط بین ارزش گذاری و اهمالکاری در یک سطح عمومی را بررسی کرد، مطالعه دوم پیوند میان خود تصمیم گیری و اهمالکاری در بین فعالیت های روزانه را بررسی کرد یکی دیگر از متغیرهایی که به نظر میرسد با مدیریت زمان در ارتباط باشد خودکنترلی است. کریتنر و کینیکی خودکنترلی را تفاوتهای مهم فردی و قابل سنجش ویژگی های رف تاری تعریف می کن ند، که ب یانگر میزان م طاب قت ویژگی های رف تاری خود با شرایط و موقع یت موجود است بامی ستر و تیس معتقدند که: امروزه به نظر می رسد، بسیاری از مشکلات عمده فردی و اجتماعی، ناشی از نقص در خودکنترلی باشد. این گونه یافته ها، مبانیچند بُعدی برای این فرضیه وسیع را هدایت می کند که ظرفیت بالا در خودکنترلی، موجب سازگاری مطلوب و توانمند شدن فرد برای زندگی شادتر و سالم تر می شود
ژولینگ و همکارانش در مطالعهای با هدف تاکید بر فعالیت رفتاری دانشجویان افسرده کالج چینی، برنامهای در راستای آموزش خودکنترلی طراحی و تست نمودند. روش بررسی بدین صورت بود که 74 نفر از دانشجویان که دارای افسردگی بارز بودند، به طور ت صادفی به دو گروه تق سیم شدند: گروه مداخله 37 - نفر - و گروه شاهد 37 - نفر - . شرکت کنندگان در مداخله برنامه ه شت هفتهای CSCTو چهار ماهه پس آزمون را در مقایسه با گروه شاهد که تنها اندازه گیری های قبل و بعد را دریافت کرده بودند دریافت کردند. تمام شرکت کنندگان پرسشنامه افسردگی بک - BDI-Ⅱ - و مقیاس خودکارآمدی - - SCS را در سه نقطه زمانی: پایه، پس آزمون و پیگیری چهار ماهه اندازه گیری کردند. به طور کلی مدل خطی تکرار اندازه گیری تجزیه و تحلیل واریانس ن شان داد که در مقای سه با گروه کنترل، گروه مداخله در افزایش نمره خودکنترل خود را افزایش داد، در حالی که علائم افسردگی آنها به طور قابل توجهی بهبود یافته بود. تجزیه و تحلیل رگرسیون یکنواخت و لجستیک نشان داد که شرکت کنندگان با علائم افسردگی خفیف پایه بی شتر احتمال دارد که از مداخلات CSCT بهره مند شوند آموزش و پرورش دارای سرمایه عظیم انسانی در هر کشور است و نحوه فعالیت آن در هر کشور نشاندهنده میزان رشد و ترقی آن کشور میباشد . معلمان مدارس به واسطه مسولیتی که در پیشبرد اهداف آموزشی مدارس و همچنین تعلیم و تربیت دارند از اهمیت ویژهای در مدارس برخوردارند. از سوی دیگر، با توجه به کاهش فعالیت بدنی در اقشار مختلف جامعه بویژه نوجوانان و جوانان ،دبیران تربیت بدنی به عنوان مروجین ورزش، تندرستی و سلامت در مدارس در وضعیت و سلامت فعلی و آینده جامعه تأثیر بسزایی دارند؛ بنابراین اهمالکاری در دبیران می تواند صدمات جبران ناپذیری به پیکر جامعه وارد نماید. اهمالکاری دبیران می تواند باعث استرس، عزت نفس پایین، اضطراب اجتماعی، به پهمریختگی، پیشرف کاری کم، برگذاری دیر هنگام کلاسها و شکستهای پیاپی شود یکی از دلایل عمده کاهش کارایی دبیران تربیت بدنی در محیط کاری، از دست دادن فرصت و زمان در اختیار برای انجام کارها یا به اصطلاح تلف شدن وقت آنان میباشد. زمان یکی از منابع کمیاب و بینظیری است که استفاده موثر و اثربخش از آن ضرورتی اجتناب ناپذیر برای موفقیت در کار و زندگی محسوب میشود. جواهری زاده - 1388 - در پژوه شی نتیجه گرفت که مدیریت زمان در نظام آموزش و پرورش ک شور ما هنوز جایگاه اصلی و اساسی خود را پیدا نکرده است، بدین معنا که در جهانی که برای انجام بسیاری از فعالیتها اعم از صنعتی و خدماتی یا بازرگانی، زمان استاندارد انجام عملیات وجود دارد. نظام آموزش و پرورش به عنوان اصلیترین رکن توسعه جوامع باید بتواند خود را با تحولات هماهنگ کند. از سوی دیگر، چون تربیت نیروی انسانی مورد نیاز جامعه و تضمین سلامتی و نشاط آنها همگی از وظایف نظام آموزشی هر کشوری است، موضوع مدیریت زمان، اهمالکاری و خودکنترلی در این سازمان به عنوان نهادی که رسالت تربیت نسل آینده جامعه را بر عهده دارد از حساسیت بیشتری برخوردار است، زیرا چنین سازمان-هایی برای توسعه و پیشرفت به کارکنان منظم و مسئولیتپذیر نیاز دارند تا علاوه بر ماندگار بودن در طی زمان و جلوگیری از هزینههای مجدد، کار مفید بیشتری در قبال مشاغل و وظایف محوله انجام دهند. از آنجا که مؤلفه اهمال-کاری دارای پیامدهای منفی و نامطلوب فردی و اجتماعی هست و موجب آشفتگی
در فرایند خودتنظیمی و احساس کنترل شخصی در دبیران میگردد، مطالعه و بررسی آن از جهت علمی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دارای اهمیت و ضرورت است. خودکنترلی در آموزش و پرورش، توجه به اخلاق و روابط انسانی است، زیرا اخلاق، تعهد ایجاد میکند و باعث می شود افراد ن سبت به وظایف و رفتار شغلی خود به بهترین شکل و بدون وجود عامل کنترل خارجی ح ساس با شند به نظر میرسد دبیران اگر دارای خودکنترلی پایینی باشند به پیامدهای رفتاری خود کمتر میاندیشند و احتمال دارد که نسبت به تعهدات خود وفاداری کمتری داشته باشند و به راحتی تعهد خود را نسبت به کار خود زیر پا بگذارند. هدفی که در خودکنترلی دنبال میشود ارائه یک شخصیت سالم است که به بلوغ فکری رسیده است و در برابر انواع مشکلات از خود مقاومت ن شان میدهد و در محیط کار و زندگی شغلی خویش خودکنترل می شود و این می سر نخواهد بود مگر ب سترهای منا سب در مدارس فراهم شود، تا در نهایت خودکنترلی در مدارس نهادینه شود. اینکه قعاًوا مدیریت زمان تا چه میزان میتواند مرتبط با اهمالکاری و خودکنترلی باشد و تا چه حد میتواند بر این دو متغیر تاثیر گذار باشد، میتواند علاوه ب ر شناخت بیشتر و دقیقتر این متغیرها و میزان رابطه بین آنها در مراحل حساس و سرنوشت ساز زندگی - شغل، انجام کارها به موقع و غیره - ، مدنظر قرار گیرد . در نهایت با توجه به توضیحات فوق محقق درصدد است به تعیین تاثیر مدیریت زمان بر اهمالکاری دبیران تربیت بدنی شهر تبریز به طور مستقیم و نیز با اثرگذاری متغیر تعدیلگر خودکنترلی که در شکل شماره یک آورده شده است بپردازد.
.2 روش پژوهش
پژوهش حا ضر با توجه به هدف از نوع تحقیقات کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری دادهها جزء تحقیقات تو صیفی- پیمای شی ا ست که به صورت میدانی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمام دبیران تربیت بدنی دوره متوسطه شهر تبریز در سالتحصیلی 95-96 بود. تعداد جامعه آماری بنا به اعلام مرکز آمار و اطلاعات اداره کل آموزش و پرورش ا ستان آذربایجان شرقی، 220 نفر بود که با توجه به تعداد کم جامعه آماری، نمونه برابر با جامعه در نظر گرفته شد و پرسشنامههای مدیریت زمان کوئین - 2003 - ، اهمالکاری تاکمن - - 1991 و خودکنترلی تانجی - 2004 - بصورت تصادفی طبقهای در جامعه مورد نظر توزیع و در نهایت 185 پرسشنامه بدون نقص و ایراد جمع آوری گردید. در پژوهش حاضر از، تحلیل پرسشنامه - به عنوان روش اصلی - و از روش مطالعات مستندات و مطالعه کتابخانه ای - به عنوان روشهای مکمل - جهت جمع آوری اطلاعات استفاده گردید . پرسشنامه استاندارد مدیریت زمان کوئین - 2003 - شامل شش بُعد - تعیین هدف، اولویت بندی، برنامهریزی، تفویض اختیار، مدیریت ارتباطات و مدیریت جل سات - و 40 گویه در مقیاس پنج ارزشی لیکرت بود. پرسشنامههای استاندارد اهمالکاری تاکمن - 1991 - با 12 گویه و خودکنترلی تانجی - 2004 - با 36 گویه، متغیرهای اهمالکاری و خودکنترلی را در پژوهش حاضر مورد سنجش قرار دادند. روایی صوری و محتوایی پرسشنامهها توسط هفت تن از متخ ص صین مدیریت ورز شی مورد تأیید قرارگرفت و پایایی آنها نیز در یک مطالعه راهنما با ا ستفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 0/66، 0/81 و 0/72 محاسبه شد. همچنین روایی واگرا، پایایی ترکیبی پرسشنامه نیز محاسبه گردید - جدول شماره یک - . در پژوهش حاضر از روش کمترین مربعات جزئی و نرم افزار PLS ، برای تجزیه و تحلیل داده ها، آزمون فرضیههای پژوهش، برازش مدل مفهومی و همچنین محاسبه روایی همگرا و پایایی پرسشنامه استفاده شد. همانطور که در جدول شماره یک نشان داده شده است همه متغیرهای پژوهش از پایایی ترکیبی بالاتر از 0/7 برخوردار بودند و میانگین واریانس استخراج شده - AVE - همه متغیر های پژوهش نیز بالاتر از 0/4 بدست آمد که نشانگر روایی همگرای مطلوب متغیر های پژوهش بود.
