بخشی از مقاله
چکیده
جهانی که ما امروزه در آن زندگی می کنیم، جهان ارتباطات نام نهادند. دیوارها یکی پس از دیگری فرو می ریزند، دیوارهای فیزیکی و قابل مشاهده و دیوارهای غیر قابل مشاهده. اکثر اوقات فراغت جوانان ما با فضای مجازی تطبیق یافته است، هرچند که عده ای استفاده ی صحیح را می برند و عده ای در شبکه های اجتماعی وقت خود را به بطالت می گذرانند در صورتی که می توان از این شبکه های مجازی به درستی استفاده کرد. به نظر نویسندگان فضای مجازی ریشه در ارتباطات میان فردی صحیح و ناصحیح دارد، با توجه به این فراگرد حیاتی به تدریج زندگی رنگ دیگری به خود خواهد گرفت و معنایی عمیق تر برایمان خواهد یافت. ما در این مقاله می خواهیم به بررسی موارد زیر بپردازیم:
- 1 تأثیر فضای مجازی بر اوقات فراغت جوان امروزی
- 2 بیان روش استفاده ی صحیح از فضای مجازی در اوقات فراغت جوان امروزی
- 3 تأثیر فضای مجازی و آسیب های آن بر روابط اجتماعی، اخلاقی، نوع سبک زندگی و روحیات فرد
- 4 تأثیر فضای مجازی روی ایمان، اعتماد و حس وابستگی
باشد که به نحوی، ولو بسیار مختصر و ساده پاس عنایات جوانان بزرگ، استوار و آبدیده در کوره حوادث، یعنی جوانان ایران اسلامی را به جا آورد و در جهت بالندگی و توسعه ی این فرهنگ حساس و انسانی گامی کوچک برداریم.
مقدمه
اوقات فراغت باعث می شود که روابط اجتماعی فرد خارج از محیط کاری توسعه یابد و این امر به نوبه ی خود سرمایه ی اجتماعی فرد را افزایش می دهد. اما در فضای مجازی توسعه ی ارتباط فرد نوعی ویژه به خود می گیرد. در ظاهر ارتباطات فرد در این فضاها توسعه می یابد، اما در واقع این روابط از کیفیت لازم برخوردار نیستند. به بیان دیگر، فعالیت هایی را که در قالب فضای مجازی صورت می پذیرد نمی توان انکار کرد و آن ها را به عنوان بخشی از واقعیت قلمداد نکرد، بلکه نوع واقعیتی که در فعالیت های فضای مجازی وجود دارند دارای ساختار و ویژگی متفاوتی هستند.
فضای مجازی در ابتدا و در بدو تأسیس و جا افتادن در سطح جامعه بیشتر به عنوان قابلیتی برای سرگرمی شناخته می شد. برای مثال، اگر در مورد پدیده ای مانند کافی نت کمی دقت نماییم، مشاهده می کنیم که اولین مکان های عمومی تأسیس شده برای دسترسی به فضای مجازی حکم مکان های تفریحی را داشتند.کافی نت ها الزاماً به عنوان محیط هایی برای گذران اوقات فراغت مورد توجه اند که این قابلیت با فضای مجازی به عنوان فضایی برای سرگرمی پیوند می خورد. ما باید در ابتدا در این مقاله خصوصیات فضای مجازی را بشناسیم و بعد خصوصیات و کارکردهای اوقات فراغت را بررسی کنیم تا ببینیم فضای مجازی چه امکاناتی را برای اوقات فراغت فراهم می آورد.
آمار و اطلاعات استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی
بر اساس مرور صورت گرفته بر آمار و ارقام موجود در خصوص میزان استفاده از اینترنت به طور کلی و با تمرکز خاص بر شبکه های اجتماعی مجازی، وضع فعلی استفاده از این تکنولوژی و تغییرات حاصل از آن در سبک زندگی و گذران اوقات فراغت را در قالب آمار و اطلاعات مشاهده کنیم.
یکی از موسسات بسیار فعال در زمینه ی مطالعه ی اینترنت و چگونگی استفاده ی افراد از آن، موسسه ی تحقیقات اینترنت و پروژه ی زندگی آمریکایی پیو است که در ادامه برخی از آمارهای جدید این موسسه ارائه گردیده است. بر اساس آمار موسسه ی تحقیقات اینترنت پیو در 9 فوریه 2212 که با تمرکز بر نحوه ی استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی منتشر شده است، اعلام گردیده که 91 درصد از بزرگسالانی که از رسانه های اجتماعی استفاده می کنند بیان کرده اند مردم در این شبکه های اجتماعی مجازی رفتاری مهربان دارند، در عین حال و به طور همزمان 49 درصد بیان کرده اند که رفتارهای خشونت آمیز و زننده را در این شبکه ها دیده اند که معمولاً با بی توجهی از کنار آن رد می شوند.
بر اساس آمار کلی ارائه شده در این گزارش، 64 درصد بزرگسالان - افراد بالای 18 سال - که به اینترنت دسترسی دارند از شبکه های اجتماعی مجازی استفاده می کنند اما در این میان افراد بزرگسال کمتر از 30 ساله بزرگ ترین درصد استفاده کنندگان را تشکیل می دهند.
کل تعداد نمونه ی مطالعه شده در این گزارش 1716 نفر بوده اند. در مطالعه ی دیگری که توسط موسسه ی تحقیقات اینترنت پیو و در بازه ی زمانی نوامبر 2007 تا فوریه 2008 انجام پذیرفته و نمونه های 1102 نفری از نوجوانان و جوانان 12 تا 17 ساله را بررسی کرده است مشخص گردید که در سال 2004 و در بررسی اولیه ی این تحقیق 45 درصد از نوجوانان و جوانان بررسی شده دستگاه تلفن همراه دارند، سپس در تکرار این بررسی در سال 2006 این رقم به 63 درصد و در سال 2008 به 71 درصد رسیده است که 26 درصد این نوجوانان بررسی شده در سال 2008 به طور روزانه از دستگاه تلفن همراه خود به شبکه های اجتماعی مجازی متصل می گردند، 24 درصد از آن ها به طور روزانه از طریق اینترنت و بر روی تلفن همراه خود چت می کنند، 16 درصد از آن ها به طور روزانه و از طریق تلفن همراه خود ایمیل ارسال می کنند
آمارهای موجود از کاربران اینترنت در ایران
همان طور که از آمار و ارقام ارائه شده در صفحات قبل چنین برمی آید و در عکس زیر نیز بسیار مشهود است روند افزایش استفاده از اینترنت در دنیا بسیار سریع بوده است. اما در خصوص آمار کاربران ایرانی اینترنت به مانند اغلب حوزه های مسائل اجتماعی اطلاعات و آمار قابل اتکا و دقیق کمتر در دسترس است، اما با این حال طبق آماری که در 31 فروردین 1392 از سوی خبرگزاری مهر و به نقل از مرکز مدیریت توسعه ی ملی اینترنت یکی از مراکز فعال در زمینه ی ارائه ی آمار و اطلاعات و بررسی چگونگی بهره گیری از اینترنت و فضای مجازی در ایران، ذکر شده است، مشخص گردیده که 60 درصد مردم از اینترنت استفاده می کنند، 40 درصد کاربران اینترنت در گروه سنی 20 تا 29 سال قرار دارند و اینترنت موبایل بیشترین میزان اتصال به اینترنت در ایران را دارد.
این مرکز شمار کاربران اینترنت در ایران را تا پایان 6 ماه نخست سال 91 بالغ بر 45 میلیون و 5 هزار و 644 نفر اعلام کرده است که به وسیله ی پارامترهایی چون اینترنت دایل آپ، اینترنت ADSL، اینترنت موبایل GPRS، وایمکس و فیبر به شبکه متصل می شوند. براساس این آمار ضریب نفوذ اینترنت در کشور 59,5 درصد است که 34,46 درصد آن را کاربران اینترنت موبایل GPRS تشکیل می دهند؛ به این ترتیب حدود 27 میلیون و 581 هزار و 799 کاربر با موبایل به اینترنت متصل می شوند.
در همین حال کاربران اینترنت دایل آپ با 6 میلیون و 934 هزار و 760 کاربر حدود 9,17 درصد از کل اتصالات اینترنت را به خود اختصاص داده و شمار مشترکان اینترنت ADSL نیز بر مبنای این آمار 3 میلیون و 515 هزار و 980 با ضریب نفوذ 4,65 درصد است. در این رده بندی، سهم اینترنت وایمکس از مجموع اتصالات به اینترنت در ایران 1,15 درصد با 867 هزار و 105 نفر و سهم اتصال از طریق فیبر نوری به اینترنت 8,07 درصد با 6 میلیون و 106 هزار نفر کاربر اعلام شده است
اوقات فراغت در فضای مجازی سرگرمی یا مشغله
اوقات فراغت باعث می شود که روابط اجتماعی فرد خارج از محیط کاری توسعه یابد و این امر به نوبه ی خود سرمایه ی اجتماعی فرد را افزایش می دهد. اما در فضای مجازی توسعه ی ارتباط فرد نوعی حالت ویژه به خود می گیرد. در ظاهر ارتباطات فرد در این فضاها توسعه می یابد، اما در واقع این روابط از کیفیت لازم برخوردار نیستند...
فضای مجازی
فضای مجازی در ابتدا و در بدو تأسیس و جا افتادن در سطح جامعه بیشتر به عنوان قابلیتی برای سرگرمی شناخته می شد. برای مثال، اگر در مورد پدیده ای مانند کافی نت کمی دقت نماییم، مشاهده می کنیم که اولین مکان های عمومی تأسیس شده برای دسترسی به فضای مجازی حکم مکان های تفریحی را داشتند.کافی نت ها الزاماً به عنوان محیط هایی برای گذران اوقات فراغت مورد توجه اند که این قابلیت با فضای مجازی به عنوان فضایی برای سرگرمی پیوند می خورد. ما باید در ابتدا در این مقاله خصوصیات فضای مجازی را بشناسیم و بعد خصوصیات و کارکردهای اوقات فراغت را بررسی کنیم تا ببینیم فضای مجازی چه امکاناتی را برای اوقات فراغت فراهم می آورد.
فضای مجازی در ابتدا و در بدو تأسیس و جا افتادن در سطح جامعه بیشتر به عنوان قابلیتی برای سرگرمی شناخته می شد. برای مثال، اگر در مورد پدیده ای مانند کافی نت کمی دقت نماییم، مشاهده می کنیم که اولین مکان های عمومی تأسیس شده برای دسترسی به فضای مجازی حکم مکان های تفریحی را داشتند. در کارکردهایی که وایتل برای فضای مجازی برمی شمرد، کارکرد تفریح و سرگرمی یکی از 5 کارکرد مهم محسوب می شد. از نظر وی، فضای مجازی، تفننی بدیع و هیجان انگیز است. این تفنن چه به طور مستقیم، چه به وسیله ی ابزار آنلاین تفریح و سرگرمی و چه به وسیله ی بازی های رایانه ای و البته تلفن ساده و سرک کشیدن در گپ های مورد علاقه صورت می پذیرد. به علاوه مرور انواع هنرها، که امکان تجربه ی آن ها در زندگی واقعی وجود ندارد، از عوامل جذابیت بخش فضای مجازی هستند
اوقات فراغت باعث آن می شود که روابط اجتماعی فرد خارج از محیط کاری توسعه یابد و این امر به نوبه ی خود سرمایه ی اجتماعی فرد را افزایش می دهد. اما در فضای مجازی توسعه ی ارتباط فرد نوعی حالت ویژه به خود می گیرد. در ظاهر ارتباطات فرد در این فضاها توسعه می یابد، اما در واقع این روابط از کیفیت لازم برخوردار نیستند.مثلاً به روابط در این قالب زیاد نمی توان تکیه کرد. تحولات پس از جنگ جهانی دوم و دولت های رفاه امکان استفاده از اوقات فراغت را گسترده تر ساختند؛ به طوری که این فراغت و صرف آن به صورت جزئی لاینفک از زندگی افراد در آمد. به خصوص که با وقوع تحولات در صنعت ارتباطات، مثل به وجود آمدن سینما، رادیو، تلویزیون و در دوران اخیر کامپیوتر و به دنبال آن اینترنت، آن ها بخش عمده ی زمان فراغت افراد را در اختیار خود گرفتند.
خصوصیات ویژه ی فضای مجازی که در خدمت اوقات فراغت به کار گرفته می شوند:
خصوصی بودن و غیر جدی بودن:
اولین خصوصیت اوقات فراغت غیرجدی بودن آن است.این خصوصیتی است که دقیقاً در فضای مجازی نیز وجود دارد؛ یعنی آن که فضای مجازی به آن صورت واقعیتی ندارد که جدی در نظر گرفته شود. باید مشخص شود که فرد چه مقدار وظایف اجتماعی در محیط مجازی بر عهده دارد.معمولاً افراد در محیط مجازی اوقات فراغت زیادی را به همراه دارند.
در اوقات فراغت فعالیت ها معمولاً به صورت خصوصی صورت می پذیرد؛ یعنی آن که شخص به طور فردی تصمیم می گیرد که مثلاً اوقات فراغت خود را با دوستان بگذراند. این امر یعنی زندگی خصوصی در فضای مجازی امکان پذیرتر است
