بخشی از مقاله
چکیده
اضافه وزن و چاقی در نوجوانی احتمال بروز بیماری های قلبی-عروقی و غددی مانند فشار خون بالا و دیابت شیرین را افزایش می دهد.احتمال چاق باقی ماندن افرادی که در سنین کودکی چاق هستند با افزایش سن بیشتر می شود. جلوگیری و درمان چاقی در نوجوانانی ممکن است مانع از چاقی در بزرگسالی شده و شانس خطر ابتلا به بیماری های مرتبط با آن را کاهش دهد.
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر ارتباط بین توان هوازی با درصد چربی بدن و سن دختران نوجوان شهرستان جم طراحی و مورد مطالعه قرار گرفت. برای انجام کار ابتدا مجوز تحقیق از سازمان آموزش و پرورش اخذگردید، سپس اطلاعات لازم در مورد نام و آدرس مدارس شهر جم دریافت شد. در مرحله بعد، تعداد مورد نیاز آزمودنی با استفاده از روش های برآورد نمونه - جدول مورگان - انتخاب شدند. بدین منظور تعداد 275 نوجوان دختر 16 تا 12 شهر بوشهر با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ویژگی های قد - ٍْ ± ًٌُِسانتی متر - ، وزن - 39/ 7 ±4/7 کیلو گرم - و شاخص توده بدنی - - 16/9- 4/1، سطح فعالیت بدنی و همچنین حداکثر اکسیژن مصرفی آزمودنی ها محاسبه شد.جهت ارزیابی توان هوازی از آزمون شاتل ران استفاده شده است.
پرسشنامه استفاده شده توسط محقق بر گرفته از تحقیقات خارجی و داخلی با پایایی به میزان 0/83 برای دختران است،که توسط آن بررسی سطح فعالیت بدنی آزمودنی ها صورت گرفته است.تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 22 و آزمون ضریب همبستگی پیرسون انجام شد. نتایج نشان داد بین شاخص توان هوازی و سن دانش آموزان رابطه معنی دار معکوس - منفی - و بین عامل توان هوازی و درصد چربی بدن آنها نیز رابطه معنی دار معکوس - منفی - وجود دراد.
مقدمه
یکی از مشکلاتی که امروزه گریبان گیر جوامع بشری شده است اضافه وزن وچاقی می باشد. تغییراتی که در نتیجه پیشرفت تمدن و استفاده از تکنولوژی های جدید در عرصه زندگی پدید آمده، انسان را با بیماری هایی از جمله چاقی رو به رو ساخته است . - 13 - چاقی که بیماری های بسیاری از عوارض مستقیم و غیر مستقیم آن سرچشمه می گیرند در سال های اخیر گسترش قابل توجهی بویژه در بین کودکان و نوجوانان یافته است.
درگذشته معضل چاقی مختص جوامع پردرآمد بود اما هماکنون این مشکل در کشورهایی با درآمد متوسط و پایین نیز در حال افزایش است - . - 17 نزدیک به 35 میلیون از کودکان چاق در کشورهای در حال توسعه و هشت میلیون در کشورهای توسعه یافته زندگی میکنند.
با توجه به افزایش چاقی و اضافه وزن در بسیاری از کشورهای دنیا ازجمله ایران، با در نظر گرفتن بیماری های مرتبط با آن، پیشگیری از اضافه وزن و چاقی باید از اولویت های مهم بهداشت و تندرستی عمومی قرار گیرد. این پیشگیری مطمئناً شامل شناخت عوامل مرتبط با چاقی در همه گروه های سنی و به خصوص کودکان و نوجوانان می باشد.افزایش توان اقتصادی، بهبود وضعیت رفاهی زندگی، مصرف زیاد چربی ها،گوشت، نمک و کاهش میزان فعالیت بدنی در سال های اخیر منجر به افزایش شیوع بیماری های غیر واگیر و خطرات ناشی از آن شده است.
به طور کلی از نظر متخصصان شیوه زندگی جدید ما محیط سمی نامیده می شود که دلایل آن فقر حرکتی، جذب انرژی بالا، کاهش انرژی های مصرفی روزانه، استفاده از نوشیدنی های شیرین و گازدار، کاهش مصرف میوه و سبزیجات و در دسترس بودن غذاهای پرکالری می باشد
در زمینه ارتباط چاقی با کارکردهای جسمانی مطالعات اپیدمیولوژی در50 سال اخیر نشان داده است که چاقی به همراه آمادگی جسمانی پایین - کم تحرکی - در کودکی و نوجوانی با مرگ و میرکلی، بیماری های قلبی- عروقی و دیابت نوع دو در بزرگسالی مرتبط می باشد. اندازه گیری میزان درصد چربی بدن یکی از راه های اصلی تشخیص چاقی می باشد که امروزه مورد توجه اکثر محقیقن وحتی افراد عادی قرار گرفته است
همه افراد به ویژه مربیان تربیت بدنی می باید توجه داشته باشند که پیشگیری از چاقی به مراتب از درمان آن با موفقیت بیشتری همراه است.این موضوع به ویژه در دوران پیش از بلوغ دانش آموزان صادق است. زیرا پرخوری هر دانش آموز در دوران بلوغ ممکن است منجر به ادیپوست هپیرپلازیا - افزایش در تعداد سلول های چربی بدن - شده در این صورت اقدام به کاشت باغچه ای کرده که چاقی ممکن است در آن روئیده و به بار نشیند - . - 3 عادت های زندگی در دوران طفولیت گسترش یافته و هر اندازه برنامه کنترل وزن زودتر آغاز شود ، مفیدتر خواهد بود.پرداختن به فعالیتهای ورزشی هوازی یکی از موثر ترین راه های کاهش و جلوگیری از چاقی ودرصد چربی مضر بدن است
روش کار
روش تحقیق حاضر، توصیفی پیمایشی و از نوع همبستگی می باشد و برای ارزیابی ویژگی های جمعیت شناختی و رتبه بندی و میزان اهمیت متغیرها از روش های آمار توصیفی ”فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد“ استفاده شد. برای تحلیل عوامل انگیزشی و عملکرد از آمار تحلیلی استفاده شد؟ محقق با استفاده از روش میدانی و با استفاده از آزمون های متناسب با شاخص های پیکر سنجی و پرسشنامه ی سطح فعالیت بدنی نوجوانان “PAQ-C” به جمع آوری اطلاعات پرداخت.
همچنین برای اندازه گیری توان هوازی از آزمون شاتل ران استفاده شد؟ ابزار جمع آوری اطلاعات این تحقیق شامل پرسشنامه ی سنجش سطح فعالیت بدنی نوجوانان و آزمون شاتل ران برای ارزیابی توان هوازی می باشد ؟در ابتدا وزن ، قد و نمایه توده بدنی دختران شرکت کننده در پژوهش اندازه گیری و ثبت شد.پرسشنامه استفاده شده توسط محقق بر گرفته از تحقیقات خارجی و داخلی با پایایی به میزان0/83 برای دختران است که توسط آن بررسی سطح فعالیت بدنی آزمودنی ها صورت گرفته است
توان هوازی - حداکثر اکسیژن مصرفی - : به آمادگی قلب وعروق به منظور تامین نیاز های بدن در فعالیت جسمانی طولانی مدت اشاره دارد. در تحقیق حاضر برای ارزیابی استقامت قلبی عروقی از برآورد حداکثر اکسیژن مصرفی - Vo2max - توسط آزمون ًٍ متر شاتل ران استفاده شد
درصد چربی: برای محاسبه ی درصد چربی بدن آزمودنی ها از کالیپر سایهان - مدل - SH5020 ساخت کشور کره استفاده شد و در سه نقطه عضله سه سر بازو،پهلو بالای کفل و ران سنجش صورت پذیرفت و از فرمول زیر برای محاسبه استفاده شد: اندازه گیری به روش 3 نقطه ای - اندازه های گرفته شده از عضله سه سر بازو، بالای کفل و ران را به میلی متر با هم جمع می کنیم
یافته ها
این بخش به دو قسمت تقسیم شده است. در قسمت اول ویژگی های فردی و توصیفی آزمودنی ها مورد بررسی قرار گرفته است و درقسمت دوم نتایج تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در قسمت دوم به دلیل دارا بودن شرایط، آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردیده است. سطح آلفا در این پژوهش 0/05 در نظر گرفته شده است.
