بخشی از مقاله
مقدمه:
شرط بقای هر سازمانی ، آن است که هدف ها ، ساختارها، روش های کار و الگوهای رفتاری خود رابه نحوی هماهنگ باتغییرات متحول کند و این امر از طریق رشد شایستگی ، کارآیی، اثر بخشی و توانمندی هرچه بیشتر کارکنان امکان پذیر است . برای رسیدن به این هدف ، باید تحصیلات و دانش حرفه ای ، علاقه به پژوهش و تحقیق ، ابتکار و نو آوری را به عنوان ملاک هایی از تخصصی شدن کار کارکنان به شمار آورد.آموزش و پرورش ، یکی از مهم ترین راه های هماهنگ شدن بادنیایی است که هر روز اختراعات و اکتشافات تازه علمی ، فرهنگی و اجتماعی را مشاهده می کند .
در این میان ، آموزش معلمان و به روز در آوردن اطلاعات علمی آنها بسیار ضروری است . زیرا معلم بزرگترین و مهم ترین سرمایه نیروی انسانی نسل بعد - یعنی دانش آموزان - را تربیت می کند.با توجه به مسائل فوق ، اگر آموزش و پرورش می خواهد تغییر کند ، متحول شود وپیشرفت نماید ، دست اندرکاران امر تعلیم و تربیت ، به خصوص معلمانی که تعامل گسترده ای با فراگیران دارند، باید متحول شوند ، تغییر کنند و پیشرفت نمایند.به طور کلی مهارتهای حرفه ای معلم ، لازم ترین و ضرور ترین نیاز اوست.
هرنوع بی توجهی در به دست آوردن این مهارتها ، عدم موجودیت شغلی و حرفه ای او را به اثبات می رساندو خط بطلان بر روی مهارتهای او می کشد.بسیاری از معلمان ، با داشتن دانش و سواد علمی بالا و کافی ، توان به کار بستن مهارتهای حرفه ای خود را ندارند و نیز معلمانی وجود دارند که احتمالا دانش آنها حتی در رشته های تخصصی خودشان بسیار اندک بوده ، ولی به خوبی از عهده کار معلمی بر می آیند .امروزه متخصصان بر این باورند که نقش فراگیر و ریشه ای معلم ، دگرگون شده و معلم همچون ابزاری به حساب می آید که حامل اطلاعات ذخیره شده ای است که باید به تناسب ظرفیت گیرندگان، آن را توزیع کند ، و این خطری بزرگ در تحریف رسالت و جایگاه معلمان است .
در حال حاضر این مسئله سیاستگذاران امر آموزش و پرورش وسازمان یونسکو را بر آن داشته تا راهکاری برای قضیه بیندیشند .آنان عنوان کرده اند ، شرایطی که معلمان در آن تربیت می شوند بایستی کاملا دگرگون شود، به نحوی که معلمان با ید به صورت مربیان با دانش حرفه ای کامل تربیت شوند نه به شکل متخصصانی که فقط ناقل محتوای برنامه درسی از پیش تعیین شده هستند.شرط اثر بخشی وکار آیی کارکنان آموزش و پرورش به خصوص معلمان ، آ ن است که در کار خود و کسب تخصص حرفه ای ، به حرفه خود پایبند باشند.
معلم بدون آگاهی از روانشناسی، جامعه شناسی، روش های آموزشی ، اصول یاد گیری ،نحوه ارزشیابی و طرح درس و استفاده از وسایل کمک آموزشی ،نمی تواند ظیفه خطیر خود را در عصر کنونی به نحو شایسته انجام دهد . در زمینه های روانشناسی و سایر علوم مربوط به تربیت ، به ویژه روان شناسی یادگیری و خصوصیات فراگیران ، هرروز پژوهش های جدیدی انجام می گیرد.
ماهیت حرفه ای معلم عصر حاضر ایجاب می کند که او با این یافته های جدید آشنا شود و انها را در تدریس به کار بندد.پس پیشنهاد می شود معلمان جهت پیشرفت رشد حرفه ای خود از کاربرد وسایل و رسانه های جدید آموزشی و فراگیری دانشهای تخصصی جدید و بکار گیری روشهای نوین آموزشی و استفاده از تحقیقات عملیاتی برای ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ آموزشی دریغ نورزد
کسب دانش و تجربه های جدیدی که قدرت ابتکار و توانایی تازه به معلمان می بخشد ، نه تنها موجب اثر بخشی بالای معلمان می شودبلکه باعث تغییر شخصیت و ایجاد روحیه ، انگیزه و تعهد برای ارتقای علمی ، شغلی و حرفه ای معلمان می شود.همچنین مدیران آموزشی باید زمینه ای فراهم سازند تا بین معلمان درس های گوناگون، مخصوصا درس هایی که ارتباط نزدیک تری با هم دارند ، مشورت ها و تبادل نظر های علمی لازم انجام پذیرد.مدیران باید زمینه ای فراهم آورند تا معلمان بتوانند علاه بر تدریس ، فرصت یادگیری مستمر را نیز داشته باشند.
مفهوم ارتقای حرفه ای معلمان از اواسط قرن بیستم و باضرورت اجرای اصلاحات در نظام های آموزشی بیش از پیش مطرح شد. در شکل گیری این مفهوم ، یافته های پژوهشی و بررسی های مقایسه ای تاثیر زیادی داشته است .زیرا مطالعات و پژوهش ها نشان می دهند که معلم در انجام اصلاحات نقش دو سویه ای را برعهده دارد
تغییر در شیوه های یاددهی – یادگیری و استراتژی ﻫﺎﻱ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﻭ ابداع و نوآوری فراوان و مستمر در این زمینه ، راهبردهای یاددهی – یادگیری جدید ، کاربردی و اثر بخشی رافرا روی معلمان قرار داده که معلمان در صورت آموزش و شناسایی دقیق آنها ، می توانند به فراخور شرایط ، ویژگی ها و مشکلات ، از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ببرند.
مبانی نظری پژوهش:
استراتژی های آموزشی ، یکی از مهم ترین راه های هماهنگ شدن بادنیایی است که هر روز اختراعات و اکتشافات تازه علمی ، فرهنگی و اجتماعی را مشاهده می کند . در این میان ، آموزش معلمان و به روز در آوردن اطلاعات علمی آنها بسیار ضروری است .
زیرا معلم بزرگترین و مهم ترین سرمایه نیروی انسانی نسل بعد - یعنی دانش آموزان - را تربیت می کند.با توجه به مسائل فوق ، اگر آموزش و پرورش می خواهد تغییر کند ، متحول شود وپیشرفت نماید ، دست اندرکاران امر تعلیم و تربیت ، به خصوص معلمانی که تعامل گسترده ای با فراگیران دارند، باید متحول شوند ، تغییر کنند و پیشرفت نمایند.به طور کلی مهارتهای حرفه ای معلم ، لازم ترین و ضرور ترین نیاز اوست .
هرنوع بی توجهی در به دست آوردن این مهارتها ، عدم موجودیت شغلی و حرفه ای او را به اثبات می رساندو خط بطلان بر روی مهارتهای او می کشد.بسیاری از معلمان ، با داشتن دانش و سواد علمی بالا و کافی ، توان به کار بستن مهارتهای حرفه ای خود را ندارند و نیز معلمانی وجود دارند که احتمالا دانش آنها حتی در رشته های تخصصی خودشان بسیار اندک بوده ، ولی به خوبی از عهده کار معلمی بر می آیند.امروزه متخصصان بر این باورند که نقش فراگیر و ریشه ای معلم ، دگرگون شده و معلم همچون ابزاری به حساب می آید که حامل اطلاعات ذخیره شده ای است که باید به تناسب ظرفیت گیرندگان، آن را توزیع کند مطالعه منابع زیر ما را د رانجام این تحقیق یاری رساند.
پیشینه تحقیق:
در تحقیقی که در سال 2011 جنیفر مری من و کارل باری انجام دادند، اهمیت دانش محتوای آموزشی و یادگیری معلمان را در زمینه رشد حرفه ای به این سمت سوق دادند که پیشنهاد می شود که کتابخانه سلشچلث و بانک های مخصوص اطلاعاتی بر اساس محتوای دروس هر معلمی تهیه گردد و این بانک ها روی نوارهای مخصوص یاسی دی ها حک شود تا معلم به آسانی به آنها دسترسی داشته و همیشه علم خود را به روز نماید.روش دیگر برای افزایش سطح دانش معلمان را میتوان به شکل حضور آنان در مجامع علمی و حرفه ای می تواند به رشد و ارتقاء آنان کمک کند نقش معلمان در آموزش و یادگیری ، بویژه در دوران ابتدایی بسیار حائز اهمیت است
.در تحقیقی که ناهید صادقی انجام داده است رشد حرفه ای معلمان و نقش آنان در یادگیری دانش آموزان و اصلاحات در آموزش و پرورش و رشد محتوایی و دانش پداگوژی معلمان جهت رشد دانش آموزان مورد تاکید قرار گرفته است .
در تحقیقی که علی خلخالی و همکارنشان انجام داده اند اثر سیستم های فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر وضعیت معلمان بررسی و تحلیل شده است . نتایح این تحقیق نشان می دهد که این تاثیر در سطح معنا داری بوده است و اثر این اطلاعات بر رشد حرفه ای معمان بالاتر از حد متوسط بر آورد شده است
در پژوهش دیگری پرداختچی و همکاران ،باهدف شناخت تاثیر استراتژی آموزش و توسعه منابع انسانی بر تسهیم دانش و کنترل فرهنگ آموزش از طرف دیگر ، به این یافته رسیدند که، استراتژی آموزش بر شریک شدن در دانش بسیار موثر است
روش پژوهش:
هدف کلی این تحقیق ، اتخاذ راهبردهای سودمند برای یادگیری بیشتر متعلمین می باشد.دانش آموزان از طروق مختلف سریعترو بهتر مطالب را درک کرده و یاد بگیرند.
روش این تحقیق به شکل بررسی مروری منابع و مقالات متعددو بررسی اجمالی روشهای آموزش در سیستم های آموزشی کشور می باشد.
مراحل یادگیری رشد حرفه ای : -1 آشنا سازی - که تعریف رشد حرفه ای و ضرورت آن بیان می شود - -2 انطباق - یادگیری انطباق عمومی باا موقعیت های خاص - -3 اصلاح - تلفیق روشهای مختلف
برنامه های کمکی در رابطه بادبیران تازه کار:برای فراد تازه کار در محیط های آموزشی ، بایستی حداقل طی اولین سال کاریشان کمک های فشرده و بهبود دهنده ای فراهم شود . این پشتیبانی مانند تعیین مشاور و آشنا سازی با محیط آموزشی ، کمک گیری از سایر همکاران آموزشی ، و یا آموزش تدریس اثر بخش و مدیریت کلاس و همایشها یی است که معمولا دغدغه دبیران تازه کار است.دوم ، برنامه ارتقای مهارت ، شامل کارگاههای آموزشی در طول دوره تحصیلی است ، و طریقه رهبری و اداره کلاس به این افراد آموزش داده می شودو به آنان کمک می شود مهارت های جدید را به تدریس روزانه خود انتقال دهند.سوم ، مرکز آموزش معلمان که آنان می توانند به منظورمشارکت ر مسائل آموزشی خود ، توسعه و رشد مهارتها ،نو آوری ها برنامه و جمع آوری یا ایجاد مطالب آموزشی در یک محیط آموزشی ، مشارکت داشته باشند.چهارم ، انجمن دبیران ، به منظور کسب تجربه همراه با آموزش فشرده ای در مورد موضوعات ساده وپیچیده جلساتی تشکیل می شود
گروه های پشتیبانی مبتنی بر همکاری : دبیران مدرسه در تحقیق ، پرداختن به مسائل مشترک اجرای مشترک نو آوری های آموزشی و فراهم سازی
دو جانبه مشارکت می کنند.
شبکه ها: دبیران مدارس مختلف ، نگرانی ها و یافته هایشان را بایکدیگر مطرح می کنند و در یادگیری مشترک از طریق کامپیوتر ، خبرنامه ، فاکس،کنفرانس و سمینار همکاری می کنند.رهبری معلم : دبیران در برنامه های آماده سازی رهبری شرکت می کنند و از طریق بر عهده گرفتن یک یاچند نقش رهبری - مجری کارگاه ، دبیر همیاری ، مربی ، مربی کارشناس رهبر تیم آموزشی ، برنامه ریزی درسی - به دیگر دبیران کمک می کنند معلم– رهبر ، نه تنها سایر دبیران را کمک می کند ، بلکه در رشد حرفه ای به عنوان نتیجه مشارکت در فعالیتهای رهبری تجربه به دست می آورد.
دبیر به عنوان نویسنده : این معلمان در مورد روش تدریس و دانش آموزان خود مطالبی را ذکر می کنند.چنین نوشته هایی می تواند مقالات خصوصی ، مقالات همفکری برای مشارکت در مجلات آموزشی به حساب آیند.رشد حرفه ای طراحی شده فردی، دبیران موضوعات و هدف های ویژه ای راتنظیم می کنند، آنهارا طراحی و اجرا می کند و به نتایجی نیز دست پیدامی کنند.مشارکت و همکاری : همکاری بین مدارس و دانشگاهها در جهت رسیدن به اهداف دو طرف می باشد
تجزیه و تحلیل داده ها:
دانش محتوا ی آموزشی، نسبت درک معلم از طرز یاد گیری دانش آموزان است ، تا بهتر آموزش ببیند و یادگیریشان به شکست منجر نشود.دو اصطلاح1.plc,pck بر این اصل است که رشد حرفه ای معلمان محدود به در اختیار قرار دادن اطلاعات یا inputنمی شود بلکه باید اینها با استراتژیهای آموزشی و تجارب افراد هماهنگ بشوند ..یک معلم خبره باید در نظر داشته باشدکه مطالب باید بدرستی به دانش آموز انتقال یابد و همچنین مبحث تدریس حرفه ای عنوان می کند که رشد حرفه ای معلم و پیشرفت شیوه ارائه موضوعات درسی باید در سطحی باشد که معلم با در اختیار داشتن اطلاعات استراتژیهای آموزشی و همچنین انعکاس تجارب دیگر معلمان بصورت فردی و گروهی ، آموزش بهتر و در نهایت هدف رشد حرفهای معلم که یادگیری بهتر و آسانتر دانش آموز ﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻮﺩ.
گاهی مطالعه و بحث و گفتگو در مورد تدریس تاثیر گذار و راهکارهای رشد حرفه ای در بین گروه معلمان بسیار تاثیر گذارتر از سایر شیوه هاست ، و زمانی معلمان اجرای راهبردهای خود را ضبط می کنند ورفتارهای واقعی را نسبت به رفتارهای پیش بینی شده مقایسه می کنند.و در نهایت موجب برداشت مشترکی در مورد رفتار های درست می شود.مربیگری همتای متمرکز بر روش رشدحرفه ای علاوه بر رشد وتوسعه فردی معلمان وتوسعه مسیر شغلی ، بایستی در جهت بهبود اخلاقی معلمان نیز باشد.
این روند آنان را قادر می سازد اصولی همچنان مهرورزی ، مساوات و عدالت را در خود تقویت کنند . رشد حرفه ای می تواند بینش اخلاقی معلمان و قدرت و کیفیت تصمیم گیری انان را بالا ببرد، به نحوی که دانش آموزان را به عنوان انسانی کامل پرورش دهند.همچنین بهبود مدرسه نیز به عنوان نتیجه رشد حرفه ای قلمداد می شود.تقریبا هر تغییر قابل ملاحظه ای در سازماندهی برنامه درسی یا برنامه آموزشی به منظور آماده سازی معلمان مستعد در اجرای تغییر به عنوان ارتقای رشد حرفه ای معلم و در نهایت بهبود و رشد دانش آموز و مدرسه می باشد.
بهبود حرفه تدریس در سالهای اخیر به عنوان هدفی ملی در آمده است و رشد حرفه ای موتور حرکت این ارتقا است . در چنین محیطی دانش آموز در فرایند یادگیری خود مسئولیت بزرگتری را به عهده می گیرد ، چرا که می بایست بجوید، بیابد ، نتیجه بگیرد و دانسته های خود را با دیگران شریک شود.با وجود اهمیت تولید و توزیع دانش در جریان انتقال ،تاریخ انقضایی دارد که بر توسعه حرفه ای و تمرین معلمی تاثیر گذار است. هدف غایی رشد حرفه ای عبارتست از بالا بردن نسبت یاد گیری دانش آموزان .رشد حرفه ای معلم شامل فعالیتهایی می شود که معلمان در داخل و خارج مدرسه انجام می دهند - یارگیری رسمی و غیر رسمی - جهت بهبود بخشیدن به مهارتهای دانش و رسیدن به تدریس مطلوب می باشد
بهتر است برای معلمان تازه کار یک تیم پشتیبانی متشکل از مدیر ، رهبر آموزشی و مربی تشکیل شده و تداوم این کمکها براساس نیاز سنجی های مکتوب و بحث و گفتگو با تیم های پشتیبانی باشد.همچنین لازم است کار گاههای آموزشی من جمله مدیریت کلاس ، تدریس اثر بخش و ارتباط با والدین نیز برگزار گردد. مربیان ، کلاس های معلمان تازه کار رابه صورت منظم بازدید می کنند تا کمک هایی رابرایشان فراهم کنند آنان همه روزه در دسترس اند تا برای معلمان تازه کار پشتیبانی روانشناختی ، اطلاعاتی و کمک های تعلیماتی فراهم کنند.
نتیجه گیری:
جامعه امروز از فراهم نمودن اجباری آموزش به سمت تمرکز برکیفیت آموزش و پرورش حرکت کرده و اصلاحات جدید برنامه درسی بر پرورش مهارتهای فراگیران ، یادگیری چگونه یاد گرفتن ، توسعه برنامه درسی و استفاده از راهبردهای متنوع تدریس تاکید می نمایند. چنین تغییراتی مستلزم تغییر نقش معلم است .نقش معلم از مخابره کننده اطلاعات ، به فرا گیری ، راهنماو هم درس با دانش آموز تغییر می نماید.
این نقش جدید از اهمیت نقش معلم نمی کاهد ، بلکه مستلزم دانش و مهارت جدید است . تغییرات اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جامعه نه تنها بر دنیای اطراف معلم تاثیر می گذارد ، بلکه باعث تغییر دانش آموزان ، معلم و ابزارها ووسایل مورد استفاده برای تدریس می شود.معلمان بایستی دانش خود را در مورد تغییرات عمیق در ساختار، برنامه درسی و جمعیت دانش آموزی ، هویت حرفه ای معلمان ارتقادهند.. فقدان صلاحیت های مرتبط برای برخورد با موقعیت های جدید معلم را دچار تنش و مشکل میکند.پس از یک سو بایستی زمینه کسب مهارت را برای معلمان باید فراهم شود و از طرف دیگر شوق و انگیزه این کار بین معلمان افزایش یابد. تنها عوامل تکنیکی شاید کار ساز نباشد بلکه باید به عوامل روانشناختی هم توجه کافی داشت.
