بخشی از مقاله
چکیده:
در دو دهه اخیر توجه پژوهشگران به استفاده از فنآوری در یادگیری زبان جلب شده است. در مورد استفاده از ابزارهای گوناگون فناوری درگسترش مهارت های زبانی مطالعات بسیاری صورت گرفته است.. اما مطالعات اندکی به منظور تشخیص و شناسایی مزایا و معایب استفاده از برنامه های کاربردی چون تلگرام در آموزش واژگان بویژه در زبان فارسی انجام شده است. مطالعه حاضر به بررسی تاثیرات بکارگیری این نرم افزار در یادگیری واژگان در فارسی آموزان غیر فارسی زبان پرداخته است. بدین منظور دو گروه - در هر گروه چهل نفر - از زبان آموزان سطح میانی به صورت تصادفی انتخاب شدند. فارسی آموزان گروه آزمایش مجموعه ای از واژگان را از طریق تلگرام و چهل زبان آموز نیز مجموعه ای از واژگان را به شیوه سنتی آموزش دیدند.داده ها و تحلیل های آماری در پایان مقاله در مورد چگونگی تاثیرات این نرم افزار است.همچنین پیشنهاداتی به منظور بهینه سازی بکارگیری آن در کلاسهای آموزشی زبان فارسی ارائه شده است.
کلیدواژه: فنآوری -آموزش واژگان زبان فارسی- زبان آموزان غیرفارسی زبان
.1 مقدمه :
بدون شک فنآوری کم و بیش بر زندگی تمام جوامع اثرگذار بوده است؛ همچنین اثر فنآوری بر آموزش در سالهای اخیر بسیار چشمگیر بوده و به همین دلیل آموزش از طریق فنآوری بسیار شکوفا شده است. پیشرفت فنآوری منجر شده است که بسیاری از دوره های آموزش زبان به صورت آنلاین برگزار می شود چرا که آموزش از طریق فنآوری امکان حضور در دوره ها از هر نقطهای و هر کشوری را بسیار آسان کرده است . با توجه به صنعتی شدن جوامع و همچنین مشغلههای افراد و عواملی که منجر به عدم حضور در کلاس میشوند از جمله مسائل مالی، اجتماعی، بیماری و... استفاده از روشهای نوین آموزشی بسیار کاربردی خواهد بود.
فنآوری زندگی شخصی ما، نحوه تدریس و یادگیری و انجام کسب وکارمان را بهبود داده است. فن آوری امکان ایجاد تیمهای مجازی را برای همکاری و برقراری ارتباط بدون توجه به مکان یا فرهنگ اعضای تیم میسر کرده است.. فن اوری را میتوان برای تسهیل تدریس و یادگیری زبان های خارجی به شیوه موثر و کارامد به کار برد.یادگیری لغت بخش اساسی فراگیری زبان خارجی است. آموختن حداقل مقدار لغت برای برقراری ارتباط موثر اجتناب ناپذیر است. ویلکینس - 1972 - 1 استدلال کرد که »بدون گرامر چیز زیادی را نمیتوان انتقال داد و بدون لغت هیچ چیزی را نمیتوان منتقل کرد.« بنابراین لغت سنگ بنای ظرفیت برقراری ارتباط است. تحقیقات قبلی در زمینه لغت را میتوان به تحقیقات با فن آوری وتحقیقات بدون فن آوری تقسیم بندی کرد - ژانگ و همکاران، . - 2011 آنها متوجه شده اند اکثر تحقیقات، یادگیری لغت را از منظر وسایل یادآور، استراتژی های یادگیری، اثر خواندن، نقش موقعیت و نیز تحلیل نحوی و موضوعی بررسی می کنند.
در حقیقت پیشرفت های فن آوری فرصت و شانس بیشتری برای تقویت یادگیری لغت ارائه میدهد. همانطور که الیس2 - 1995 - استدلال کرده CALL» نقش های بی شماری در تمرین کلی مهارت های صریح برای به خاطرسپاری معنای لغت و به طور خاص، بیان واسطه های یادآور برای اهداف خاص لغت دارد.«با توجه به مطالب بیان شده، می توان گفت که هدف از تحقیق حاضر، بررسی تاثیر استفاده از تکنولوژی در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان با استفاده از تکنولوژی تلفن همراه است .بنابراین پرسش های حاضر به شرح ذیل می باشد: -1 آیا بین نمرات پیش آزمون گروه آزمایش - آموزش واژگان زبان فارسی با استفاده از تلفن همراه - و نمرات پس آزمون گروه آزمایش تفاوت معنی داری وجود دارد؟
-2 آیا میان نمرات پس آزمون گروه کنترل با گروه آزمایش تفاوت معنی داری دارد؟
-3 نگرش زبان آموزان نسبت به استفاده از تکنولوژی تلفن همراه در آموزش چگونه است؟
.2 پیشینه مطالعاتی :
برخلاف افزایش شمار تحقیقات مربوط به یادگیری لغت با کمک تلفنهای همراه در آموزش سایر زبان های دیگر؛ در حوزه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان تحقیقاتی با توجه به بررسی مقالات آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، مقاله ایی در این حوزه کار نشده است اما مقالاتی در مورد لزوم استفاده از تکنولوژی و همچنین طراحی درس افزارهای آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان انجام شده است .اریسی - 1377 - به توصیف وضعیت زبانآموزان در بیشتر مراکز آموزش زبان فارسی از امکانات سمعی و بصری پرداخته است.نجومیان - 1378 - درسافزاری برای زبان فارسی تهیه نموده که آن را »دازفا« نام نهاده است. با اینحال دازفا به تولید انبوه نرسید و پس از آن نیز چنین پژوهش هایی بهطور جدی ادامه نیافت. نقدی - 1380 - درپژوهش خود به استفاده از اینترنت به عنوان رسانه جمعی نوین در آموزش زبان پرداخته است.
شوشتری - 1386 - به بررسی الگوهای آموزش مجازی به منظور ارائه الگوی مناسب برای آموزش عالی کشور پرداخته و الگوی پیشنهادی خود را بر مبنای دیدگاه ساختگرائی معرفی کردهاست. صحرائی و صفری - 1390 - به طور خاص بر روی شیوهی آموزش زبان تحت وب تمرکز داشته و طرح پیشنهادی آنها طراحی سامانهی اینترنتی »سازفا« بودهاست. بیرجندی - - 1391 در رسالهی کارشناسی ارشد خود »طراحی سامانهی اینترنتی آموزش زبان فارسی بر پایهی اصول و نظریههای دوم/ خارجی« بیان می کند ایجاد پایگاه داده مناسبی برای مطالب آموزشی و کمک آموزشی و نیز پاسخگویی و پشتیبانی بر خط یادگیرندگان از مهمترین دستاوردهای سامانهی اینترنتی زبان فارسی میتواند باشد. وکیلی و مهدوی - - 1391 در مقاله خود با عنوان »ابزارهای آموزش زبان فارسی در محیط مجازی : از طراحی تا اجرا« به طراحی و اجرا و نیازسنجی و بررسی تکنیکی طراحی و پیاده سازی ابزارهای مناسب برای یک سامانه برای ارائه دوره های مجازی پراخته است.
اخیرا تحقیقاتی به بررسی کاربرد آموزشی تلفن های موبایل برای یادگیری لغت پرداختهاند. این پروژه ها - تورنتون و هوسر، 2005؛ کاووس و ابراهیم 2009؛ نواوچا 2010؛ لو 2008 ؛ ژانگ و همکاران، - 2011 که پیام متنی را با یادگیری لغت تلفیق می کنند به خوبی مورد پذیرش قرارگرفتند.دانشآموزان وقتی در معرض تکرار با فاصله لغت قرار بگیرند بهتر از تکرار انبوه آن را یاد خواهند گرفت. همچنین این یافته ها ادعای نیشن - - 2011 را تکرار می کند که تکرار با فاصله لغات به نظر موثرتر از تکرار انبوه آنهاست. درمقایسه با یادگیری لغت سنتی خودمحور و مبتنی بر نوشته، تلفن های همراه فرصت هایی برای قرارگیری در معرض تکرار با فاصله لغات در اختیار زبان آموزان قرار میدهند.
تورنتون و هوسر - 2005 - اثر وضعیت های مختلف یادگیری لغت، یکی با استفاده از مطالب مکتوب و دیگری با پشتیبانی تلفن های همراه، را مقایسه کرده و نتایج نشان داد گروه تلفن همراه به طور قابل توجهتری لغات بیشتری از گروه مکتوب فراگرفتند. موفقیت این نوع یادگیری لغت عمدتا به دلیل اثر »تبلیغ رسانه ای« است که تکرار دائمی و مطالعه زمانبندی شده را ترغیب کرده و از لغات دوره ای استفاده می کند - تورنتون و هوسر . - 2005 آنها استدلال میکنند »اثر فاصله گذاری« که با ارائه منظم واژگان زبان مقصد ایجاد میشود بازیابی لغت را تسهیل میکند. لو - 2008 - و سونگ - - 2008 عنوان میکنند انعطاف پذیری و انگیزه ایجاد شده توسط تلفن های موبایل یادگیرندگان را قادر میسازد درهرجا و هر زمانی یاد بگیرند.
این اثر فاصله گذاری بعنوان عامل مهم در تقویت یادگیری لغت از طریق پیام متنی لحاظ می شود - درخشان و خدابخشزاده، . - 2011 اینکه واژگان ارائه شده و سپس بلافاصله تکرار شوند - تمرین انبوه - به اثربخشی تکرار واژگان بعد از یک دوره زمانی نیست. همچنین لغاتی که با وسایل همراه نظارت می شوند می توانند به ارائه محتوای یادگیری منظم و مکرر کمک کرده و چنین مواجهه منظم با واژگان جدید در فواصل زمانی مشخص و در موقعیت های مختلف می تواند به تقویت حافظه بیانجامد. اما اثر بلندمدت یادگیری با فاصله هنوز جای بحث داشته ونیازمند آزمون و تحقیق بیشتر است. از آنجا که هر دو نوع یادگیری لغت سنتی و یادگیری لغت با تلفن همراه مزیت ها و ایرادات بالقوه خود را دارند، یک رویکرد ترکیبی برای تحقق نیازهای ویژه یادگیرندگان توصیه می شود - ژانگ و همکاران، . - 2011 وانگ و شی - 2015 - در مقاله خود با عنوان » یادگیری زبان از طریق تلفن همراه: تاثیر واژگان زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی«به بررسی گروه شاهد و کنترل خود با استفاده از نرم افزار واتساپ موبایل پرداختند.
این اپلی کیشن رایگان مسنجر تلفن همراه اجازه میدهد تا کاربران آن بتوانند متنهای درس را با یکدیگر به اشتراک بگذراند و با یکدیگر ارتباط داشته باشد.السلیم - 2014 - در مقاله خود با عنوان »تاثیر استفاده از واتس آپ در افزایش مهارت انتخاب واژگان در نوشتار در درک زبان آموزان سعودی« با هدف اثر گفتگو از طریق نرم افزار واتساپ به بررسی تاثیر عملکرد مهارت نوشتار زبان آموزان زبان انگلیسی پرداخت و داده ها در طول 6 هفته بر روی 30 زبان آموز انجام شده و از طریق واتساپ به آنها داده شد. سپس وظایف از طریق گرفتن پیش آزمون و پس آزمون به بهبود عملکرد آنان در مهارت نوشتار آن داشته است.سوانتاراتهیپ و راویتناکول 2015 - - در مقاله خود با عنوان » استفاده از تمرین با استفاده از تلفن همراه در افزایش مهارت واژگان در زبان آموزان « به یک مطالعه تجربی که اثر تمرینات واژگانی مبتنی بر کاغذ در سر کلاس با پیام های
