بخشی از مقاله
چکیده
هدف تحقیق حاضر، شناسایی رابطه استقرار دولت الکترونیک با توانمندسازی کارکنان و بهبود عملکرد سازمانی در شهرداری تهران است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه گرداوری داده توصیفی – پیمایشی می باشد. برای بررسی تحقیق نمونهای شامل 341 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شد. ابزار گردآوری داده پرسشنامه استاندارد با 43 سوال که روایی و پایایی آن تایید و بین جامعه آماری توزیع شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی انجام گرفت. در سطح آمار توصیفی از شاخصهایی چون فراوانی و درصد فراوانی؛ در سطح آمار استنباطی از روشهای همبستگی، مدل معادلات ساختاری، تحلیل مسیر انجام شده است؛ که برای این منظور از نرم افزارهای spss و lisrel استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل فرضیه ها حاکی از ارتباط مثبت و معنادار استقرار دولت الکترونیک با توانمندسازی کارکنان و بهبود عملکرد سازمانی می باشد.
مقدمه
سازمان ها، امروزه فناوری اطلاعات را ابزاری می دانند که به کمک آنها عملکرد افراد را بهبود بخشند و با تغییرات وفق دهند. اما، برای آنکه این سازمان ها عملکرد کارکنان خود را از نظر سطح آموزشی و تخصصی کاراتر و اثربخش تر کنند، باید همتراز با سرعت تغییرات فناوری، کارکنان خود را در استفاده از فناوری ترغیب و تشویق نمایند. از سوی دیگر، فناوری اطلاعات، موجب تسهیل نقش ها و وظایف مدیران می شود. دستیابی به اطلاعات مورد نیاز جهت تصمیم گیری، کنترل و نظارت بیشتر بر سازمان و فرآیندها، امکان تجزیه و تحلیل شرایط و تحلیل در کسب برنامه ریزی و شبیه سازی تصمیمات می تواند اثرات چشم گیری از وجود فناوری اطلاعات بر عملکرد سازمان باشد - حق شناس کاشانی و همکاران، . - 1393 درک اهمیت کاربرد فناوری اطلاعات در بخش دولتی و نقشی که فناوری اطلاعات می تواند در اصلاحات بخش عمومی ایفا نماید، سیاست گذاران جوامع مختلف را بر آن داشته است تا با دستور کار قرار دادن آن و وضع خط مشی های مرتبط، بسترهای نهادی و اجرایی کاربرد فناوری اطلاعات در بخش دولتی را فراهم آورند.
شاید بتوان عوامل بیشماری را در گرایش مدیریت دولتی به سوی الگوی دولتی الکترونیک مؤثر دانست، اما آنچه در این میان بیش از هر عامل دیگری جلب توجه می نماید قدرت خارق العاده فناوری اطلاعات و توانایی آن در ایجاد تحولی بنیادین در روابط دولت- شهروند می باشد - فقیهی نور و یعقوبی، . - 1383 از سوی دیگر، توانمندسازی منابع انسانی یکی از ابزارهای مؤثر برای بهره وری کارکنان و استفاده بهینه از ظرفیت ها و توانایی های فردی و گروهی آنها در راستای توسعه اهداف سازمانی است. توانمندسازی فرآیندی است که در آن از طریق توسعه و گسترش نفوذ و قابلیت افراد و تیم ها به بهبود و بهسازی مستمر عملکرد کمک می شود. به عبارت دیگر توانمندسازی راهبرد توسعه و شکوفای سازمانی است. در سازمان های عصر کنونی که فناوری اطلاعات و ارتباطات بر آنها احاطه کامل دارد، موضوع عملکرد دست خوش تغییر و تحول گردیده است.
عملکرد هر سازمانی، تابع عملکرد منابع آن سازمان و تعامل آنها با منابع، امکانات و تکنولوژی موجود در سازمان است. پیاده سازی پایگاه داده و اطلاعات و بکارگیری فناوریهای اطلاعاتی در سازمان ها تحولات و تغییراتی را به دنبال خواهد داشت و عملکرد، رشد، شکل و هرم سازمانی، استراتژی و هزینه های سازمان را تحت تأثیر قرار خواهد داد. در این تحقیق به دنبال بررسی تأثیر حاصل از استقرار دولت الکترونیک بر توانمندسازی کارکنان و بهبود عملکرد سازمانی هستیم.
-1بیان مسئله
یکی از مهم ترین عرصه هایی که فناوری اطلاعات در آن وارد شده است، مبحث حکومت و سازمان ها می باشد. جایی که مفهوم جدید دولت الکترونیکی سبب ایجاد جامعه اطلاعاتی می شود و زمینه بهبود تعامل شهروندان و بنگاه ها با دولت را فراهم می آورند. حکومت الکترونیک به پیشبرد روند توسعه فناوری کمک کرده و موقعیتی را فراهم می کند تا میان دولت، شهروندان و مؤسسات ارتباط برقرار شود. دولت الکترونیکی به معنای استفاده دولت از شبکه گسترده ی جهانی یا اینترنت با هدف ارائه خدمات پیوسته و همزمان به شهروندان و برقراری امکان تعامل الکترونیکی شهروندان با سازمان های مختلف در سطوح مختلف دولت بکار برده می شود.
بسیاری از متخصصان فناوری اطلاعات بر این باورند که تنها بخشی از اطلاعات سازمان در فرآیند تصمیم گیری استفاده می شود و بسیاری از آنها به علت فقدان متخصصان فن همچنان بی استفاده باقی می ماند. از این رو هر ابزار فناوری اطلاعات و ارتباطات که بتواند به سازمان در جهت ممانعت از به هدر رفتن ارزشمندترین منابع آن کمک کند و در عین حال سازمان را در جهت حرکت از حالت تابع گرایی سنتی به سمت فرآیند گرایی یاری کند، می تواند در بهبود روش ها و افزایش بهره وری منابع سازمان مؤثر واقع شود مهمترین عامل بهره وری در سازمان ها و در نهایت کل جامعه، منابع انسانی است. تردیدی نیست که شکوفایی هر جامعه ای در بهبود و پرورش منابع انسانی آن نهفته است و بدین سبب است که مسئولان سازمان ها با یاری متخصصان رفتاری و منابع انسانی توجه خاصی را به پرورش کارکنان مبذول می دارند. یکی از مفاهیمی که در راستای بالندگی منابع انسانی مطرح گردیده، توانمندسازی کارکنان است. توانمندسازی راهبردی مهم برای توسعه سازمان های مختلف برای تطابق با تغییرات خارجی و یکی از مسائل اصلی سازمان هاست.
این امر موجب شده است تا سازمان های موفق با استفاده از ابزارها و مکانیسم های مختلف، سعی در فراهم نمودن برنامه های توانمندسازی کارکنان داشته باشند. با توجه به توانایی های بالقوه فناوری های اطلاعات و ارتباطات در برآورده ساختن نیازهای سازمان در این زمینه، مدیران موفق از این فناوری ها برای توسعه توانمندی کارکنان خود، در راستای دستیابی به اهداف سازمان، استفاده می کنند.
در سازمان های عصر کنونی که فناوری اطلاعات و ارتباطات بر آنها احاطه کامل دارد، موضوع عملکرد دستخوش تغییر و تحول گردیده است. عملکرد هر سازمانی، تابع عملکرد منابع انسانی آن سازمان و تعامل آنها با منابع، امکانات و تکنولوژی موجود در سازمان است. از سوی دیگر، عملکرد منابع انسانی، تابع انگیزش و توانایی آنهاست. توانایی منابع انسانی، خود تابع دانش شغلی و مهارت در کاربرد دانش مذکور در انجام وظایف و فعالیت های شغلی است. انگیزش منابع انسانی، تابع نگرش آنها و شرایط و موقعیتی است که در آن کار می کنند - اصغرپور و حسینی راد3، . - 2013 عملکرد، موضوعی است که از آن تحت عنوان به نتیجه رساندن وظایفی که از طرف سازمان بر عهده نیروی انسانی گذاشته شده است، نام برده می شود. تحقیقات موجود، نمایانگر این واقعیت است که بین انجام وظایف و مسئولیت های اجتماعی یک سازمان از یک سو و عملکرد واحد مدیریت منابع انسانی از سوی دیگر، رابطه ای بسیار نیرومند وجود دارد.
فناوری اطلاعات می تواند کسب داده های عملکردی را تسهیل کرده و شرکت ها را برای افزایش نظارت بر تلاش های کارکنان ترغیب کند. محققان بر این باورند که سرمایه گذاری در زمینه فناوری اطلاعات، تأثیر مثبتی بر عملکرد سازمان دارد. هدف اصلی از سرمایه گذاری در حوزه فناوری اطلاعات، بهبود مزیت های رقابتی سازمان و در نتیجه آن، عملکرد آن است. افزون بر این، برنامه ریزی و کنترل فناوری اطلاعات، تأثیر مستقیم و مثبتی بر عملکرد شرکت خواهد داشت.
