بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تاثیر بازنگری برنامه درسی انشاء نویسی با شیوه داستان گویی بر یادگیری دانش آموزان از طریق درس پژوهی انجام شده است. در این پژوهش جامعه ی آماری، کلیه ی دانش آموزان پایه ی پنجم ابتدایی دبستان شاهد شهید رحیمی و نمونه ی مد نظر دانش آموزان کلاس - د - دبستان شاهد شهید رحیمی بوده است. پس از بررسی های انجام شده انشاء نویسی با شیوه داستان گویی بر یادگیری دانش آموزان از طریق درس پژوهی بازطراحی شد. مقایسه نتایج پیش آزمون و پس آزمون نشان داد که بین نمرات آزمودنی ها در پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معنادار و قابل توجهی مشاهده شد به طوری که T= 5/00 - و . - Sig= 0/000 نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که بازنگری انجام شده از طریق درس پژوهی بر یادگیری دانش آموزان به صورت قابل توجهی تاثیر گذار بوده است.
کلید واژه: درس پژوهی، انشا، داستان گویی
فصل اول :کلیات تحقیق
بیان مساله
آدمی از هزاران سال پیش قلم به دست گرفت تا آنچه را که می بیند، می شنود و می آموزد به رشته ی تحریر دراورد. ارزش قلم تا بدان جاست که خداوند متعال در قران مجید با بیان »ن و القلم و ما یسطرون« یعنی سوگند به قلم و آنچه نویسندگان می نویسند، به قلم و نوشته سوگند می خورد. نوشتن یکی از وسایل ارتباط در بین انسان هاست که از کلیه عوامل محیطی و تجربه های فردی تاثیر می پذیرد. تجربیات روزمره ، مهارت های اجتماعی، بازدید ها و مشاهده ی پدیده ها می تواند به رشد ذهنی کودک کمک کند و بر نوشتن تاثیر گذارد. مهارت های اجتماعی شامل رفتار های آموخته شده و قابل قبول جامعه است که توانایی افراد را در ابراز احساسات ، افکار و عقاید افزایش می دهد - کارتلج و میلبرن، . - 1369
با توجه به این که یکی از راه های ابراز احساسات ، افکار و عقاید نوشتن انشاست و مهارت های اجتماعی در ابراز احساسات و افکار نقش عمده ای دارد ، می توان پیش بینی کرد که کسب مهارت های اجتماعی می تواند ارتباط متقابل فرد را بهبود بخشد ، افکار او را منظم کند، به تجارب او بیافزاید ، در بیان افکار فرد به او کمک کند و در نتیجه، آمادگی فرد را برای نوشتن افزایش دهد.انشاء به معنای به وجود آوردن، آشکار نمودن و شروع کردن است . انشاء در لغت به معنی سخن آفریدن و نشو نما دادن و بزرگ گردانیدن است. و در اصطلاح ادبیات عبارت از نگارش جمله ها و عبارتهایی است که افکار و اندیشه نویسنده را به صورتی روشن و زیبا بیان کند تا خواننده آنها را به آسانی بفهمد و برای او خوشایند باشد. یکی از عوامل متعدد ناموفق بودن درس انشا نداشتن روش مناسب است.
لزوم به کارگیری روش مطلوب در تدریس به اندازه ای است که بعضی از دست اندرکاران علوم تربیتی بهره گیری از روش های مناسب را مهم تر از دانش آن درس دانسته اند. تلاش برای تدریس انشا امری ضروری و لازم است. در سر کلاس های ما تدریس به همان شیوه های سنتی تکرار مطالب گذشته است. و از دیدگاه علوم تربیتی هر کاری که مکانیکی انجام شود کاری آموزشی نیست. زیرا خلاقیت در آن وجود ندارد و تا خلاقیت نباشد مسائل اجتماعی، اقتصادی، صنعتی، و سیاسی حل نمی شود و باید کاری کنیم که کلاس انشا تبدیل به کارگاه نوشتن شود. پس از چند جلسه تدریس در درس انشا به این نتیجه می رسیم که در طول سالهای گذشته به درس انشا اهمیتی داده نشده بود زیرا دانش آموزان به آسانی نمی توانستند بنویسند و افکار خود را بیان نمایند و درس انشا برای آنها جذابیتی نداشت .
نارسایی حتی بر نحوه ی پاسخ دادن آنها در دروس کتبی نیز اثر گذاشته بود. این مسئله فکر همه را به خود مشغول ساخته بود که به راستی چگونه می توانیم دانش آموزان را با درس انشا آشتی دهیم ؟ و شیوه های اندیشیدن را پیرامون یک موضوع فراهم آوریم؟ و کلاس انشا را از حالت خشک و سرد بیرون بیاوریم؟ و با استفاده از روش های مختلف، تجربیات اولیا همکاران و مشاوران و متخصصین تعلیم و تربیت دانش آموزان را از منزلگاه مراحل تفکر تحلیل، ترکیب، نقادی و نوآوری و ابداع بگذرانیم؟ و به پرورش قدرت تفکر و تحلیل آنها بپردازیم. - احمدی،سید احمد؛امین مقدسی ،شیرین. - 1380
در طول این چند ترم کارورزی هنگامی که دانش آموزان انشاهای خود را میخوانند متوجه شدم که از جملات تکراری زیاد استفاده می کنند و هم چنین انشای آن ها از جملات بسیار ولی مستقل تشکیل شده است که کمتر به هم ربط داشتند.هنگامی که با معلم کلاس صحبت می کردم و این قضیه را گفتم ایشان هم حرف مرا تایید کرد.ازآنجا بود که از معلم خواستند تا یک درس پژوهی در مورد انشا نویسی بچه ها انجام دهیم و معلم هم اجازه داد.اکنون می خواهیم ببینیم که آیا با باز طراحی درس انشا به صورت داستان گویی باعث بهبود انشا نویسی میشود؟
اهداف پژوهش
هدف کلی: بهبود بخشیدن درس انشاء نویسی در دانش آموزان.
اهداف:
-1 آموزش صحیح جمله سازی با کلمات
-2 افزایش دقت در شنیدن ، گفتن، خواندن و نوشتن
-3 تقویت اعتماد به نفس در دانش آموز و رفع کم رویی
سوالات پژوهش
-1 آیا باز طراحی درس انشاء با روش داستان گویی باعث کمک به بهتر شدن انشا ءنویسی می شود؟
ضرورت پژوهش
آنچه در درس انشاء بسیار مهم است ، حتی مهم تر از خود درست نویسی مطالب، نو آوری در انشاء است . در واقع، اگر در سطح وسیع به انشاء به عنوان هنر نویسندگی نگاه کنیم ، نو آوری را در ذات و خمیر مایه آن در می یابیم . به سخن دیگر از آن جا که می گویند» اثری که در آن نوآوری نباشد هنر نیست.« در زمینه ادبیات نیز اگر به بعد آفرینندگی توجه نشود نمی توان نام آن را انشاء گذارد. بسیاری از معلمان در شرایط آرمانی هدف از درس انشاء را توانا ساختن دانش آموزان در »نوشتن« تلقی می کنند. برای این دسته از معلمان همین که دانش آموز بتواند خوب بنویسد، کافی است . چنان که حتی این امر به خوش خطی و گذاشتن علائمی از قبیل نقطه و ویرگول نیز تسریع پیدا کرده و یکی از عناصر تعیین کننده نمره ی دانش آموزان است .
با زمینه یابی های غیر رسمی که از معلمان انجام شده است این نگرش معلمان مشخص شده که اگر دانش اموزی در طول مدت تحصیل بتواند توانایی خود را در نوشتن افزایش دهد ؛ برای مثال بتواند جملات خود را از نظر دستوری اصلاح سازد، معلمان خود را در این درس کاملا موفق ارزیابی می کنند اما در واقع این تنها بخش ناچیزی از رسالت درس انشاست. با توجه به وضعیت کنونی کلاس های درس انشاء ،در آن ها هیچ گونه فعالیت هدفمندی در ارتباط با فرایند های پرورشی و یا آموزش نحوه انشاء نویسی انجام نمی شود هدف از اجرای این پژوهش همانا بررسی مشکلات انشاء نویسی دانش آموزان و ارائه ی راه حل جهت رفع این مشکلات و بهبود انشاء نویسی آنان است و همچنین توصیه و پیشنهاد روشی است که طی آن هم بتوان به فرایند های پرورشی دانش آموزان پرداخت و مهارت های نوشتاری شاگردان مدارس را بهبود بخشید.
تعریف مفاهیم:
درس پژوهی: شکل اولیه ای از رشد حرفه ای معلمان درژاپن است .هدف آن بهبود مستمرتدریس - آموزش - است به گونه ای که دانش آموزان بتوانند مطالب بیشتری را بیاموزند .تمرکز اولیه آن نیز بر نحوه تفکر و یادگیری دانش آموزان است. - بختیاری، - 1817"درس پژوهی "با سایراشکال رشدحرفه ای متفاوت است، به این دلیل که پرورش حرفه ای درحین یاددهی ویادگیری هشتمین سمینار آموزش شیمی ایران اشاره کرده اند، - » شکاف آموزشی یادگیری « - و - آموزش - صورت می گیرد .تمرکز آن، چنان که استیگلر وهیبرت - 1813 - درتدریس است، نه معلمان، کار کردن دانش آموزان است، نه کاردانش آموزان .ملاک سنجش درموفقیت" درس پژوهی "یادگیری معلمان است نه تولید یک درس .تهیه دروس بهتر نتیجه جانبی وثانویه فرایند است، اما نه هدف اولیه ی آن. گروه های معلمان کار می کنندتا دروسی راکه چندین بار تدریس می شود مورد مشاهده قراردهند، بحث کنند واصلاح کنند و تدوین نمایند - .باز اندیشی ، نواندیشی
