بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر، جهت بررسی پیامدهای استفاده از رویکرد درس پژوهی1 به عنوان نمونه ای از پژوهش مشارکتی در کلاس درس توسط معلمین، بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می باشد که تاثیرات آن بر توسعه ی حرفه ای معلمین نیز باعث می گردد. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر رویکرد درس پژوهی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی می باشد.
تحقیق حاضر به روش کتابخانهای انجام پذیرفته است و به صورت توصیفی، تحلیلی انجام گرفته است.
مقدمه
با نگاه به کارکردهای نظام آموزش وپرورش در طول تاریخ، انتقال، گسترش و توسعه فرهنگ از مهمترین و پایدارترین کارکردها بوده است. درنظام اسلامی، تعلیم وتربیت، وظیفه خطیری است که به صورت نهادی برعهده خانواده وتمامی انسانهایی است که خود را در مقابل انسان و حرکت او در مسیر اهداف غایی تربیت اسلامی یعنی مقام قرب به خداوند بزرگ مسوول می دانند و به صورت رسمی این وظیفه مهم برعهده آموزش و پرورش باشد در صورت هماهنگی و اشتراک مساعی این دو نهاد محصول ثمره تربیت انسانهای مؤمن، متعهد، کارآمد و اثربخش خواهد بود
با پیشرفت علوم و فنون و گسترده شدن جوامع، نیازهای فردی و اجتماعی نیز پیچیده می شوند. ارضای نیازهای پیچیده نیز در جای خود، احتیاج به علوم و فنون گسترده دارد. کسب علوم و فنون گسترده در سایه ی روش های آموزشی متنوع امکان پذیر است. به این سبب وظیفه و مسوولیت معلم امروز نسبت به گذشته سنگینتر شده است. دیگر نمیتوان با روشهای سنتی، جامعه وافراد آن را به سوی یک تحول پیشرفته سوق داد. در دنیای پیچیده هیچ کس بی نیاز از تعلیم و تربیت نیست
آیا ما معلمان و دست اندرکاران تعلیم و تربیت توانستهایم امکانات مطلوب یادگیری و زمینههای شکوفایی استعداد دانش آموزان را فراهم کنیم؟ آیا تجارب حاصل از مدرسه با تجارب واقعی زندگی دانش آموزان متناسب است؟ آیا نحوه ارائه ی مطالب، براساس علاقه و انگیزه دانش آموزان صورت می گیرد؟
براساس تحقیقاتی که در زمینه آموزش ریاضی به عمل آمده است هرانسان با بهره هوشی متوسط توانایی یادگیری مفاهیم ریاضی را دارد و به طور ذاتی به ریاضیات علاقمند است و از یادگیری آن لذت می برد درحالی که اگر یک نظرخواهی از تعدادی افراد به طور تصادفی به عمل آید اکثر افراد نسبت به ریاضی اظهار بیعلاقگی نموده، آن را درسی خشک، غیرقابل انعطاف و جلسات آموزشی آن را خسته کننده میدانند و درک مفاهیم ریاضی را خارج از توان خود اعلام می کنند
با عنایت به حساسیت موضوع و راهنماییهای اساتید، و تجربیات شخصی محقق برآن شد تا تحقیقی پیرامون نظریات یادگیری در درس ریاضی بر روی دانش آموزان انجام گیرد. یکی از این نظریات، رویکرد درس پژوهی است که در این تحقیق بر روی یک کلاس درس انجام گرفته است و با توجه به رویکرد درس پژوهی بر یاددهی و یادگیری دانش آموزان ارایه داده ایم. درس پژوهی می تواند راهی برای ارتقاء توانمندی و مهارتهای مورد نیاز یک معلم از طریق مشارکت با همکاران باشد. این تحقیق بر آن است تا این فعالیت، در دسترس معلمان پژوهنده و پژوهشگر قرار گرفته ره توشه کارشان باشد. باید توجه داشت زمانی را که برای برنامه ریزی رسیدن به اهداف صرف می کنیم، از دست نمی دهیم بلکه سرمایه گذاری می کنیم.
ضرورت انجام تحقیق
بررسی ادبیات پژوهش در حوزه معلمان نشان می دهد که اگرچه در دهه گذشته پروژه های تحقیقی متعددی برای شناخت عمیق ترزندگی حرفه ای معلمان انجام شده است.بااین حال بایدبه سمت ماورای این یافته ها حرکت کرد.بایدبه شیوه ای نظریه پردازی شودتابه کمک آن مبانی نظری ، آن چه که دیده می شود؛تبین شده و تاثیرات آموزش معلمان برآن هاپیش بینی شود روند تحولات موجود در دنیای امروز، اصلاحات آموزشی را امری اجتناب ناپذیر و جهانی ساخته است.
بیشترین توجه برنامههای اصلاحات آموزشی بر توانمندسازی معلم و غنیسازی فرآیند یاددهی، یادگیری متمرکز است. توجه به ارتباط مدرسه و جامعه و برقراری تعامل اثربخش میان آموزش مدرسهای با زندگی اجتماعی، ماموریت اصلی اغلب برنامههای اصلاحات آموزشی کشورهای مختلف جهان است - شعبانی ورکی.بختیار. - 1379 آمادگی معلمان برای ایفای نقش های حساس و دشوار از ضروریات هر معلم می باشد. مسیرهایی که برای این آماده سازی تعریف می شود، آگاهی از نقش و وظایف آن در حوزه ی عمل است. موقعیت پیچیده ی عمل، باوری است که با بروز پدیده های پیچیده، موقعیت یادگیری جدید، تحلیل آن بسیار دشوار به نظر می رسد.
در این حوزه، عنصر تدریس بسیار حائز اهمیت است. با این دید، در بخش اجرای تدریس پیدا کردن یک راه عملیاتی مشترک بین معلمان بسیار سخت است
درس پژوهی به عنوان مدلی موثر برای ترویج و غنیسازی یادگیری در مدرسه، در حال حاضر نظر بسیاری از اندیشمندان را در جهان برای تحول در آموزش بهخود جلب کرده است. درس پژوهی به گسترش فرهنگ یادگیری در مدارس یاری میرساند و محیطی را فراهم میسازد تا معلمان از یکدیگر بیاموزند، دانش حرفهای خود را ارتقا دهند، در رفتار خود بازاندیشی کنند ودرتحول مستمر آموزش مشارکت کنند
معلمان ستون نظام آموزشی هستند و تحول اساسی در آموزش آنان باعث می شود که دیگر مجری بیچون و چرای دستورات آموزشی متمرکز یا نیمه متمرکز نباشند
باتوجه به اینکه حدود دودهه است که درس پژوهی در کشور ما وارد شده است متاسفانه بیشتر معلمان با این کلمه بیگانه هستند. لذا بر آن شدم تا در این زمینه تحقیق نمایم و نتایج حاصل از تحقیق را در اختیار همکاران فرهنگی قرار دهم و آنان را به استفاده از این شیوه تدریس در کلاس درس ترغیب نمایم. از آنجاییکه خودم فرهنگی هستم و در کلاس درس با دانش آموزان ارتباط مستقیم دارم، می خواهم این روش تدریس جدید را عملا در کلاس به کار ببرم و نتایج حاصل را ارایه نمایم.
هدف پژوهش
هدف کلی پژوهش حاضر عبارت است از بررسی این موضوع که آیا استفاده از رویکرد درس پژوهی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیری مثبت دارد یا خیر؟ تعیین میزان اثربخشی رویکرد درس پژوهی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
یافته های تحقیق
یادگیری: یادگیری به فرایند ایجاد تغییر نسبتا پایدار در رفتار یا توان رفتاری که حاصل تجربه است گفته می شود و نمی توان آن را به حالتهای موقتی بدن مانند آنچه بر اثر بیماری، خستگی یا معرف داروها پدید می آید نسبت داد
پیشرفت تحصیلی: پیشرفت تحصیلی عبارت است از: سنجش عملکرد یادگیرندگان و مقایسه نتایج حاصل با هدف های آموزشی از پیش تعیین شده به منظور تصمیم گیری درباره اینکه آیا فعالیت های آموزشی معلم و کوشش های یادگیری دانش آموزان به نتایج مطلوب رسیده و به چه میزانی - سیف،ع،. - 1380 دوره دبستان: دوره ی آماده سازی و تربیت افراد برای کسب مهارت، گوش دادن، خواندن، نوشتن، سخن گفتن، فکرکردن و پرورش توانایی های عقلانی، از قبیل خودآگاهی، ادراک صحیح ازمفاهیم،
