بخشی از مقاله
چکیده
در این مطالعه به تاثیر یک نوع جاذب آلومینوسیلیکاته بنتونیتی بر زیست فراهمی عناصر معدنی کم مصرف و ویتامینها پرداخته میشود. این مطالعه آزمایشگاهی روی 32 سر رت ماده، نژاد ویستار در مدت زمان 50 روز انجام شد. موشها در سن 60 روزگی با وزن 200 تا 250 گرم بودند. موشها به طور تصادفی در قفس نگهداری و به چهار گروه آزمایشی از لحاظ تجویز جاذب آلومینوسیلیکاته بنتونیت درجیره روزانه - یک، دو، چهار درصد و گروه شاهد - تقسیم بندی شدند. در روز آخر آزمایش حیوانات به صورت ناشتا با تزریق درون صفاقی کتامین و زایلازین بیهوش و از ناحیه بطن قلب خونگیری شدند. مقایسه میانگینهای سطح سرمی ویتامین D در چهار گروه آزمایشی تفاوت معنی داری نشان نداد . - P>0.05 - همچنین در سطح سرمی عناصر معدنی کم مصرف روی، آهن، مس و آنزیمهای کبدی تفاوت معنی داری مشاهده نشد . - P>0.05 - نتایج این تحقیق نشان داد که جاذب آلومینوسیلیکاته برزیست فراهمی ویتامین D و عناصر معدنی کم مصرف تاثیر معنی داری نداشت که ین موضوع گواه این است که استفاده از این ماده در جیره غذایی اثر منفی برنداشته و برای سلامتی زیان آور نمیباشند. به عنوان نتیجه-گیری کلی، می توان بیان نمود که جاذب آلومینوسیلیکاته بر کبد که مخزن پالایش بدن میباشد تاثیرات سوء نداشته و مصرف این جاذبها با توجه به مضر نبودنشان بر سلامتی و استفادههای دیگر در پزشکی چه در انسان و دامها و در مزارع پرورش دامهای اهلی توصیه میشود.
واژههای کلیدی: جاذب بنتونیت، موش صحرایی، فاکتورهای بیوشیمیایی خون، مواد معدنیکممصرف، ویتامین D
مقدمه:
ویتامینها و مواد معدنی جزء مواد غذایی کم نیاز هستند، مواد کم نیاز موادی هستند که بدن به مقدار کم به آنها نیاز دارد. نیاز کم بدن به این مواد مساوی با کم اهمیت بودن آنها نیست، برعکس هر یک از آنها در بدن اعمال حیاتی مهمی را انجام میدهند. عناصر معدنی مانند سدیم، آهن و کلسیم نیز برای انجام اعمال حیاتی بدن ضروری هستند که از طریق خوردن مواد غذایی و نوشیدن آب به بدن میرسند. ازدیاد مواد معدنی مانند کمبود آنها عوارض نامطلوبی ایجاد میکند . روی برای عملکرد بیش از 300 آنزیم مورد نیاز بوده و خصوصا به صورت کاتالیزور و کوکاتالیزور مستقیم آنزیمها فعالیت می-کند. در کنترل بسیاری از پروسههای سلولی مثل سنتز DNA، رشد نرمال، تکامل مغز، پاسخهای رفتاری، تولید مثل، ثبات غشاها، تشکیل استخوان و ترمیم زخمها دخالت دارد .
آهن یکی از مهمترین ریزمغذی برای انتقال اکسیژن از ششها به بافتها است. و همچنین به عنوان یک کوفاکتور برای آنزیمهای متعددی بکار میرود . میلین سازی مطلوب، دخالت در کدهای ژنتیکی انسان و تسهیل انتقال پیامهای عصبی تنها بخشی از عملکرد این عنصر میباشد .مس به عنوان جز اصلی و مهم آنزیمهایی که شامل: سیتوکروم اکسیداز C، سوپراکسید دیسموتاز - سیتوپلاسم - ، سرولوپلاسم، دوپامین بتا- هیدروکسیلاز تایروزیناز و مونوآمین اکسیداز و برای سلامتی و بلوغ نیاز میباشد . ویتامینD گروهی از پیش سازهای هورمونی محلول درچربی بوده که توسط نور خورشید، غذا و مکملهای غذایی وارد بدن میشود و دارای دو شکل مهم ویتامینD2 - ارگو کلسیفرول - و ویتامینD3 - کولکلسیفرول - می باشد جاذبهای آلومینوسیلیکاته شامل: بنتونیت با فرمول عمومی Na,Ca - 0.33 - Al,Mg - 2Si 4O10 - - OH - 2. nH2o در دسته رسها قرار دارد و کانی غالب آن مونتموریلونیت بوده و دارای ظرفیت تبادل کاتیونی بالایی است. دارای خاصیت کلوئیدی میتواند مواد آلی، پروتئینها و اسیدهای آمینه را در ساختمان داخلی و یا خارجی خود حفظ کند .
بنتونیت سدیم بی اثر و غیرسمی و توانایی بالا برای افزایش جذب در دستگاه گوارش و تبادلات پایه میباشد . بنتونیت بهعنوان یک افزودنی خوراکی میتواند آلاینده-های مختلفی از قبیل: کاسیوم رادیواکتیو را جذب کند و مقادیر کمتری را برای دستگاه گوارش در دسترس بگذارد. از طرف دیگر فرض بر این است ایمنی و اثربخشی جاذب آلومینوسیلیکاته برای درمان انسانهایی که در معرض خطر بالای آفلاتوکسیوزیس هستند مفید میباشد .
در مطالعات دیگر در طیور افزودن غلظت 0/5 از جاذب آلومینوسیلیکاته - که بهصورت پودر در خوراک توصیه شده است - در جذب ریبوفلاوین و ویتامین A و عنصر روی اختلال ایجاد نکرده است .نتایج حاصل از این مطالعات نشان داد که رتهای درمان شده با 2-0/25 درصد جاذب
روش کار
این مطالعه آزمایشگاهی روی 32 سر رت ماده، نژاد ویستار در مدت زمان 50 روز در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. موشها در سن 60 روزگی با وزن 200 تا 250 گرم بودند، که تا این مدت از غذای پلت شده عاری از جاذب تغذیه میشدند. پس از این زمان به مدت 18 روز مصرف غذای روزانه آنها وزن گیری میشد که با محاسبه میانگین خوراک از طریق نرم افزار اکسل، میزان مصرف غذای روزانه هر موش - 11 گرم برآورد شد. این کار برای افزودن صحیح جاذب آلومینوسیلیکاته در جیره و همچنین بدست آوردن میزان دقیق خوراک بود. پس از این دوره به همانگونهای که حیوانات به طور تصادفی در قفسها گروه بندی شده بودند، حیوانات را به چهار گروه آزمایشی از لحاظ تجویز جاذب آلومینوسیلیکاته درجیره روزانه - یک، دو، چهار درصد و گروه شاهد - تقسیم بندی شدند. خوراکی که به
نتایج و بحث
آلومینوسیلیکاته خاک رس در رژیم غذایی وابسته به این دوز نمیباشند. تأثیرات جانبی مرتبط با جاذب آلومینوسیلیکاته بر افزایش وزن بدن، ضریب تبدیل غذا، وزن نسبی اندامها، آناتومی رشد، بافتشناسی، پارامترهای بیوشیمیایی سرم علاوه بر این سطوح مواد مغذی انتخابی ازجمله ویتامین A، E، روی و آهن تأثیرگذار نبوده است .در کنار اثرات مفیدی که برای این دسته از جاذبها برشمردهاند برخی از محققان احتمال جذب و دفع برخی عناصر معدنیکم مصرف و برخی از ویتامین ها اثراتی را دارند. این امری محتمل میباشد که جاذبهای آلومینوسیلیکاته به مواد مغذی ضروری مثل: مواد معدنی، ویتامینها و آمینواسیدها که در دستگاه گوارش حضور دارند متصل میشوند . قابلیت دسترسی آنها را بهواسطه جذب از طریق شکمبه و دستگاه گوارش کاهش میدهند.
آن جاذب افزوده میشد یک جیره کامل بود که به صورت آردی بود. و شامل: اجزایی همچون سویا، پودر یونجه، شیرخشک، پودر ماهی، سبوس، آرد گندم، روغن سویا، ملاس، مکمل معدنی و ویتامین، دی کلسیم فسفات و دی ال متیونین بود. این مواد به صورت خمیری یکدست درآمده و در آزمایشگاه خشک میگردید و روزانه به میزان - 100 در اختیار موشها قرار میگرفت. در روز آخر آزمایش، حیوانات به صورت ناشتا با تزریق درون صفاقی کتامین و زیلازین بیهوش و از ناحیه بطن قلب خونگیری شدند. برای اندازه گیری ویتامینD از روش الیزا و کیت آزمایشگاهی استفاده شد. سنجش عناصر معدنی با دستگاه طیف جذب اتمی CONTRAA700 ساخت شرکت ANALYTIK GENA استفاده گردید. دادههای حاصل با نرم افزار Graphpad prism نسخه 5 و Excel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
در این مطالعه آزمایشگاهی بر روی 32 سر رت ماده، که از لحاظ سن، جنس و وزن در شرایط برابری بودند، یافتهها به این صورت بود که بین گروههای متغیر، تاثیر جاذبهای آلومینوسیلیکاته بر فراسنجههای بیوشیمیایی خون که بر اساس واحد - nmol/lit - بود، در میزان سطح سرمی مس، روی، آهن، ویتامین D و آنزیمهای کبدی تفاوت معنی داری مشاهده نشد . - P>0.05 - با اشاره به نمودار میزان ویتامین D در گروه شاهد و درصدهای مختلف جاذب آلومینوسیلیکاته به
ترتیب این مقدارها - صفر یا گروه کنترل 115,6، یک درصد جاذب 111,5 ، دو درصد جاذب 122,4، چهار درصد جاذب - 127,6 رسم شده است. در جدول ذیل با توجه به دادهها و Pvalue و میانگین حاصل از گروههای متغیر این موضوع مشخص است که تفاوت معنی داری در فاکتورهای مورد بررسی مشاهده نشده است.
عدم تاثیر جاذب آلومینوسیلیکاته با منشاء بنتونیت برسطح مغذی ضروری مثل: مواد معدنی، ویتامینها و آمینواسیدها که سرمی ویتامین D باژوهشهای محققان قبلی در زمینه عدم در دستگاه گوارش حضور دارند متصل میشوند . قابلیت تاثیر این مواد بر ویتامینهای محلول در چربی، مطابقت داشت. دسترسی آنها را بهواسطه جذب از طریق شکمبه و دستگاه در طیور افزودن غلظت 0/5 از جاذب آلومینوسیلیکاته - که گوارش کاهش میدهند. میتوان نتیجه گرفت که افزودن به صورت پودر در خوراک توصیه شده است - در جذب گرم در کیلوگرم از غلظت جاذب آلومینوسیلیکاته سبب کاهش ریبوفلاوین و ویتامین A و عنصر روی اختلال ایجاد نکرده جذب مواد معدنیکممصرف از جمله مس، روی، آهن و منیزیوم است.
نتایج حاصل از این مطالعات نشان داد که رتهای میشود. بنابراین ضروری است زمانی که از این مواد جاذب درمان شده با 2-0/25 درصد جاذب آلومینوسیلیکاته خاک رس استفاده میشود از مکمل در جیره غذایی استفاده شود. با در رژیم غذایی وابسته به این دوز نمیباشند. تأثیرات جانبی اشاره به نتایج آزمایش سایر محققان، جاذب آلومینوسیلیکاته مرتبط با جاذب آلومینوسیلیکاته بر افزایش وزن بدن، ضریب در جذب و افزایش و یا کاهش سایر عناصر معدنی کم مصرف تبدیل غذا، وزن نسبی اندامها، آناتومی رشد، بافتشناسی،تاثیر گذار بودند. نتایج حاصل از این آزمایش خلاف با این نتایج پارامترهای بیوشیمیایی سرم علاوه بر این سطوح مواد مغذی بود و در جذب عناصر معدنی بی تاثیر بودند.
در مورد تاثیر انتخابی ازجمله ویتامین A، E، روی و آهن تأثیرگذار نبوده جاذبهای آلومینوسیلیکاته بر آنزیمهای کبدی، نتایج حاصل از است .در کنار اثرات مفیدی که برای این دسته از جاذبها این تحقیق نشان داد که استفاده از جاذبهای آلومینوسیلیکاته برشمردهاند برخی از محققان احتمال جذب و دفع برخی عناصر - جاذب سموم قارچی - مانع افزایش آنزیمهای کبدی گردیده معدنیکم مصرف و برخی از ویتامینها اثراتی را دارند.
