بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهشی حاضر تعیین تاثیر هشت هفته تمرین مقاومتی تداومی بر سطوح استراحتی AGRP، انسولین، قند خون و مقاومت به انسولین مردان چاق غیر ورزشکار دیابتی نوع 2 بود. 20 بیمار مرد چاق 40تا 55 ساله دیابتی نوع دوم با میانگین سنی 4/90 51/75 سال ، قد 5/18 174/80 سانتیمتر، وزن98/05 11/74 کیلوگرم، شاخص توده بدن 2/10 32/01 کیلوگرم بر متر مربع و سابقه بیماری 1/66 8/40 سال به طور تصادفی به دو گروه تمرین و کنترل تقسیم شدند. گروه تمرین در 8 هفته تمرین مقاومتی تداومی برای 3 روز در هفته شرکت کردند. گروه کنترل در این مدت از هیچ برنامه تمرینی پیروی نکردند و به فعالیتهای طبیعی و روزمره خود پرداختند. قبل از تمرین و بعد از 8 هفته بعد از تمرین نمونه خونی از هر دو گروه اخذ شد و برای هر نمونه سطوح AGRP، گلوکز و انسولین اندازه گیری و مقاومت به انسولین محاسبه شد.
قند خون در گروه تمرین در مقایسه با گروه کنترل به طور معنادار کاهش یافت . - P=0.001 - انسولین سرم و مقاومت به انسولین تغییر معناداری نداشتند P=0.92 - و - P=0.1 و پروتئین وابسته به آگوتی در گروه تمرین در مقایسه با گروه کنترل به طور معنادار افزایش یافت . - P=0.001 - پیشنهاد میشود مردان چاق دیابتی نوع دوم، جهت کاهش قند خون از طریق مکانیسمهای غیر مرتبط با انسولین، به تمرینات مقاومتی تداومی روی آورند، اما در مورد پروتئین وابسته به آگوتی، قبل از انجام پژوهشهای کنترل شده با تعداد آزمودنی و طول مدت تمرین بیشتر، نتیجه گیری دقیق سخت خواهد بود.
واژگان کلیدی: تمرین مقاومتی تداومی، AGRP، دیابت نوع دوم، مقاومت به انسولین، قند خون
مقدمه
چاقی یک بیماری مزمن چند عاملی است که به دلیل شیوع در حال رشد آن مورد توجه محافل بهداشت قرار گرفته است. شیوع چاقی بالا است و عامل مهمی در بروز برخی بیماریها از جمله بیماری قلبی عروقی، پرفشار خونی، افزایش چربی خون، دیابت، سرطان، سنگ کیسه صفرا و اختلالهای هورمونی است و در واقع این بیماریها توسط چاقی ایجاد و تشدید میشوند. دیابت نوع 2، یکی از شایعترین نوع دیابت در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است. شیوع این بیماری در سطح جهان رو به افزایش است - امینوت-گیلچریست، . - 2004 یکی از عمدهترین علل چاقی و دیابت نوع 2 عدم تعادل میان انرژی دریافتی و مصرفی میباشد - اسپیگلمن و فلیر، 2001؛ پرنتیس، . - 2007 در عین حال بیان شده است که ممکن است فعالیت جسمانی منظم، نقش کلیدی در مدیریت دیابت نوع دو، خصوصا کنترل گلیسمی و اصلاح عوامل خطر قلبی عروقی مانند کاهش هیپرانسولینمی، افزایش حساسیت به انسولین، کاهش چربی بدن و کاهش فشارخون ایفا کند - اسپیگلمن و فلیر، 2001 ؛ پرنتیس، . - 2007
در افرادی که مقاومت انسولینی دارند، پس از انجام تمرینات ورزشی بیشینه و طولانیمدت، عوامل متابولیک و همودینامیک فراوانی بر بهبود وضعیت تمایل به حفظ هومئوستاز گلوکز نقش دارند. از جمله این موارد میتوان به بهبود عملکرد انسولین در سیستم انتقال گلوکز به عضلات اسکلتی، کاهش تحریک هورمونی، تولید گلوکز کبدی، بهبود جریان خون در عضلات اسکلتی، طبیعی شدن وضعیت چربی خون و کنترل وزن اشاره کرد - اسپیگلمن و فلیر، 2001؛ پرنتیس، . - 2007 نتایج مطالعات متعددی که بر حیوانات آزمایشگاهی انجام شده است، نشان می دهد نواحی مختلفی از مغز - قشر تا ساقه مغز - در چرخه سیری-گرسنگی و هموستاز دخالت دارند - ویلیام و همکاران، . - 2002 هیپوتالاموس دارای مجموعههای نورونی است و نوروپپتیدهای ویژهای را تولید میکند که روی رفتارهای غذا خوردن تاثیر میگذارد. به همین علت، به آنها انتقال دهندههای عصبی هیپوتالاموس یا مولکولهای کلیدی در شبکه عصبی میگویند - لی و همکاران، . - 2000
هیپوتالاموس، عمل تنظیمی خود را از طریق پیام به نوروپپتیدها اعمال میکند. فعالیت این پیامها باعث افزایش چربی بدن می شود و به آن سیستم مؤثر آنابولیک یا سیستم آنابولیکی هیپوتالاموس میگویند - لی و همکاران، . - 2000 این عمل از طریق نورپپتیدهای اشتهاآور از جمله پروتئین وابسته به آگوتی - AGRP - انجام میشود. پپتید AGRP، اولین بار در سال 1997 توسط شاتر کشف شد. AGRP هم در انسان و هم در موش صحرایی در هیپوتالاموس و بهطور اختصاصی در هستههای کمانی آن - Arc - بیان میشود - ویلیام و همکاران، . - 2002 علاوه بر این، در انسان بیان این پروتئین - AGRP mRNA - در هستههای زیر تالاموسی، ریهها، بیضهها و در جوندگان در ریه، بیضه، تخمدان و عضلات اسکلتی مشاهده شده است - قنبری نیاکی و همکاران، . - 2010
پروتئین وابسته به آگوتی دارای 132 اسید آمینه است وباعث افزایش اشتها در انسان میشود - شوتر و همکاران، . - 1997 علاوه بر افزایش رفتار دریافت غذا، این پپتید در تنظیم تعادل متابولیسم نیز تاثیرگذار است و اینکار را عموماً همراه با لپتین انجام میدهد؛ چراکه AGRP باعث افزایش اشتها می شود اما لپتین هورمون ضد چاقی - ضد گرسنگی - است و این دو هورون با عملکرد خود سعی بر حفظ هومئوستاز انرژی دارند - فوکوهارا و همکاران، . - 1997 اگر چه افزایش یا کاهش وزن، ساده ترین شاخص در تشخیص انحراف از نقطه تعادل در انرژی محسوب میشود؛ اما در ورای این تغییر به ظاهر ساده، ساز و کارهای پیچیدهای به طور مرکزی و محیطی در این بر هم خوردگی و تنظیم آن تاثیرگذار هستند که از جمله میتوان به جریانات ضربانی سطوح پپتیدهای اشتهاآور و ضد اشتها از قبیل پروتئین وابسته ٌ به آگوتی - AGRP - ، نروپپتیدyٍ، گرلین َ، نسفاتینُ، ویسفاتینِ و لپتینّ اشاره نمود - کوجیما و همکاران، 1999؛ فوکوهارا وهمکاران - 2002
مطالعات نشان می دهد از بین نورپپتیدهای اشتهاآور و مرکزی، AGRP از قدرت زیادی در افزایش رفتار دریافت غذا برخوردار است - رایت و همکاران، . - 2002 قنبری نیاکی و همکاران - 2007 - تاثیر یک جلسه تمرین دایرهای مقاومتی را بر AGRP در دانشجویان پسر بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که سطح سرمی AGRP بلافاصله پس از تمرین افزایش مییابد. در همین زمینه ریجک و همکارانْ - 2005 - در تحقیقی مشاهده کردند که دویدن روی تردمیل که همراه با محرومیت غذایی باشد، باعث افزایش ترشح AGRP در موشهای صحرایی میشود. کاتسوکی و همکاران - 2001 - نیز در تحقیقات خود بیان داشتند که مردان چاق در مقایسه با مردان لاغر، دارای سطح بالاتری از AGRP سرمی هستند. تمرینات مقاومتی در سالهای اخیر مورد توجه بسیاری از مردم و پژوهشگران بوده است.
امروزه بسیاری از افراد به باشگاههای بدنسازی میروند و برای تمرینات مقاومتی نامنویسی میکنند. با این حال اگرچه همواره بر تاثیرات مفید تمرینات متداوم هوازی تاکید شده است، اما تاثیر تمرینات مقاومتی از نوع تداومی نیازمند پژوهشهای بیشتر است. بررسی تغییرات احتمالی AGRP به دنبال تمرینات ورزشی از جمله تمرینات مقاومتی تداومی، ممکن است ما را در شناسایی روند فیزیولوژیک اثرگذاری تمرین در مردان دارای اضافه وزن دیابتی نوع دوم یاری رساند. افزایش، کاهش و یا عدم تغییر این هورمون در پایان یک برنامه تمرینی میتواند محققان را در ارائه یک برنامه موثر در این زمینه یاری رساند. از طرفی فعالیت ورزشی خصوصا از نوع تداومی، میتواند
