بخشی از مقاله
چکیده
هدف: شیوع چاقی با افزایش خطر بیماری ها همراه است و کنترل بافت چربی می تواند از بیماری های مرتبط با این بافت جلوگیری کند. هدف از پژوهش حاضر، عبارت است از تاثیر هشت تمرین شنا و مصرف سیر بر سطوح سرمی آدیپونکتین، کمرین و شاخص مقاومت انسولین در موش های نر چاق.
روش شناسی: در این مطالعه تجربی، 28 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار - میانگین وزن 300-250 گرم و سن 40هفته ایی - به طور تصادفی به چهار گروه - کنترل، مکمل، تمرین، تمرین + مکمل سیر - تقسیم شدند. سپس گروه های تمرین به مدت 8 هفته و هر هفته 3 جلسه تحت تاثیر تمرین و گروه های دریافت کننده مکمل و تمرین+ مکمل، روزانه یک میلی لیتر عصاره محلول سیر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن دریافت کردند. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس یک طرفه و سطح معنی داری - - P ≥ 0/05 ارزیابی شد.
یافته ها: نتایج نشان داد یک دوره تمرین و مصرف سیر بر سطوح آدیپونکتین موش ها تاثیر معنی دار داشت. با این حال بر سطوح سرمی کمرین موش های نر چاق تاثیر معنی دار داشت. همچنین بر شاخص مقاومت انسولین موش های نر چاق تاثیر معنی دار داشت.
نتیجه گیری: به نظر می رسد اجرای هشت هفته تمرین شنا به همراه مصرف مکمل سیر منجر به افزایش آدیپونکتین و کاهش مقادیر کمرین و شاخص مقاومت انسولین در موش های چاق می گردد.
مقدمه
سبک زندگی غیر فعال با خطر بالای چاقی، افزایش مقاومت به انسولین و بیماری های قلبی- عروقی همراه است. چاقی، عمومی ترین بیماری متابولیک درجهان و عامل ایجادکننده یا تشدیدکننده بسیاری از بیماری هاست که با کاهش کیفیت زندگی همراه است
بافت چربی به عنوان یک سیستم درون ریز فعال، با فعالیت سوخت و ساز بالا می باشد. این بافت علاوه بر تولید چربی، ترشح چندین پروتئین تنظیم کننده جذب و مصرف انرژی را نیز بر عهده دارد. بافت چربی بیش از50 عامل متابولیکی و هورمونی فعال را بیان و ترشح می کند. برخی از این هورمون ها که به طور کلی آدیپوکاین نامیده می شوند در فرایند التهاب نقش مهمی دارند و شامل آدیپونکتین و کمرین می باشند
آدیپونکتین از فراوانترین هورمون های مترشحه از بافت چربی است و برخلاف سایر آدیپوکاین ها در حالت چاقی کاهش می یابد. میزان آدیپونکتین ارتباط معکوسی با شاخص توده بدن2 داشته و در چاقی، مقاومت به انسولین، دیابت نوع 2 و اختلال در متابولیسم چربی کاهش می یابد
احتمالا عوامل مختلفی بر روی ترشح آدیپوکاین ها - آدیپونکتین، کمرین - ، تاثیر گذار می باشد که از جمله می توان به فعالیت های ورزشی اشاره کرد. فعالیت های ورزشی به شکل های مختلف می تواند تاثیر گذار باشد که شدت ورزش یکی از این عوامل است
فعالیت های ورزشی می تواند عامل موثری در بهبود چاقی باشد اما اطلاعات در مورد اثر فعالیت های ورزشی بر سطح آدیپونکتین متناقض است. اگرچه در خصوص اثر تمرین های ورزشی بر بیان ژن و غلظت آدیپونکتین مطالعه هایی انجام شده است اما تعداد زیادی از آنها نشان داده اند که در افراد سالم با وزن طبیعی، بیان ژن و غلظت آدیپونکتین پلاسما چندان تحت تاثیر تمرین های ورزشی قرار نمی گیرد
کمرین ازجمله آدیپوکین هایی است که به صورت پلی پپتید نابالغ روی کروموزوم 7 ترسیم می شود؛ این آدیپوکاین، از بافت چربی احشایی و کبد ترشح می شود و سپس به کمک آنزیم سرین پروتئاز6 با حذف 6 اسید آمینه از انتهای کربوکسیل پلی پپتید، کمرین بالغ با وزن 16 کیلو دالتون تولید می شود
جهت ساختن هسته های ژنی، در ساختن پروتئین ها کمرین به کار می رود و همچنین در قسمتی از پیش ساز ژن ها و سوخت و ساز سلول های چربی مورد استفاده قرار می گیرد.کمرین در سوخت و ساز اولیه سلول کارایی دارد، و از آمینوفسفاتاز اسید اصلی می باشد. در انسان کمرین بیشترین نوع آدیپوکاین است که از بافت چربی تولید می شود؛ باید توجه داشت که کبد و شش ها نیز تولید کننده کمرین هستند و به عنوان chemR23 در بدن انسان شناخته می شوند
با توجه به اینکه فعالیت های ورزشی بر روی ترشح کمرین نیز اثر گذار است می تواند فواید مختلفی از جمله کاهش حجم چربی احشایی، کاهش مقاومت به انسولین و کاهش سطوح کمرین پلاسما را در پی داشته باشد
امروزه نگرشی جدید درباره داروهای گیاهی و گیاهان دارویی به وجود آمده و بررسی های زیادی بر روی داروهای گیاهی در حال انجام است. در این میان سیر از گیاهانی است که از قدیم به علت خواص مفید ضد میکروبی مصرف زیادی داشته و امروزه نیز در تحقیقات مختلف، خواص مفید آن به اثبات رسیده است
سیر یکی از بیشترین تحقیقات گیاهی دارویی را تاکنون به خود اختصاص داده است که از زمان های قدیم در طب سنتی یونانی- چینی و ایرانی تجویز می شده است
سیر، از خانواده زنبق است که دارای خواص آنتی بیوتیکی بی شماری می باشد. مهم ترین خواص سیر مربوط به آلیسین یا روغن سیر با وزن مولکولی 162/3کیلو دالتون می باشد آلیسین به عنوان یک عامل شناخته شده برای درمان و پیشگیری از اختلالات متعدد قلبی-عروقی از قبیل آترواسکلروز، هایپرلپیدمی، ترومیوز و هایپرتانسیون مورد استفاده می باشد
شیوع اخیر چاقی، نوعی نگرانی عمده بهداشتی انسانی در آینده نزدیک خواهد بود که با افزایش خطر ابتلا به سندرم متابولیک، دیابت نوع2، فشار خون بالا، چربی خون، انعقاد، هیپراوریسمی، پروفایل سایتوکین های التهابی و مقاومت به انسولین، همراه است؛ بنابراین کنترل و تنظیم بافت چربی می تواند از بیماری های مرتبط با این بافت جلوگیری کند و فعالیت ورزشی از جمله عواملی است که بر بافت چربی تغییرهایی موثر می گذارد. با توجه به اینکه آدیپوکاین ها در فرایندهای متابولیکی گوناگون از جمله "کنترل بافت چربی، تغییر شاخص های توده بدنی، سندرم متابولیکی، دیابت و بیماری های قلبی و عروقی "دخالت دارند؛ بنابراین، اختلال در ترشح آدیپوکین ها ممکن است
در اختلالات متابولیکی ناشی از چاقی و اضافه وزن اثر گذار باشد. از این رو تحقیق، حاضر سعی دارد به مقایسه تغییرات آدیپونکتین ،کمرین و شاخص مقاومت انسولین متعاقب یک دوره تمرین شنا بپردازد و این فرضیه را که ممکن است تمرین شنا توام با مصرف سیر بر سطوح سرمی آدیپونکتین، کمرین و شاخص مقاومت انسولین در موش های نر چاق تاثیر داشته باشد بررسی کند تا از این طریق شاید بتوان راهکار مناسبی برای کنترل وزن، ترکیب بدنی مطلوب و کارایی بهتر بافت چربی به وسیله تمرینات مناسب ورزشی ارائه داد.
روش شناسی
روش پژوهش حاضر از نوع تجربی با طرح پس آزمون با گروه کنترل می باشد. به این منظور 28 سر موش صحرایی نر مسن 40 هفته ایی نژاد ویستار با میانگین وزنی 300-250 استفاده گردید. روش نمونه گیری در این پژوهش بر اساس جدول برآورد حجم نمونه کوهن1 - 1998 - با اندازه اثر ./70 و توان آماری ./90 ، 28 سر موش صحرایی انتخاب شد.
حیوانات در گروه های 7 تایی و در قفس هایی از جنس پلی کربنات شفاف به ابعاد 30×15×15 سانتی متر ساخت شرکت رازی راد، در شرایط کنترل شده - با میانگین دمای22±2درجه سانتی گراد و رطوبت هوای 55 ± 5 درصد و چرخه روشنایی به تاریکی 12:12 و با دسترسی آزاد به آب و غذای ویژه حیوانات آزمایشگاهی - نگهداری شدند. پس از آشنا سازی با محیط آزمایشگاه و آشنایی با شیوه تمرین شنا، حیوانات به طور تصادفی به 4 گروه 7 تایی - گروه کنترل، مکمل سیر، تمرین شنا، تمرین شنا + مکمل سیر - تقسیم شدند.
نحوه تهیه و استفاده از مکمل سیر بدین صورت بود که در ابتدا سیر کهنه از بازار تهیه، سپس تمیز و خرد - له - شد. بعد در دما و رطوبت معمولی به مدت سه ماه مانده و به روش ماسراسیون - خیساندن - عصاره گیری شد. جهت عصاره گیری، ابتدا در یک بالن یک لیتری میزان 50 گرم از سیر خرد شده را ریخته و به نسبت 1 به 3 متانول به آن اضافه و روی دستگاه تکان دهنده به مدت 24 ساعت قرار داده شد. سپس عصاره حاصل توسط کاغذ صافی و قیف بوخنر صاف و بر روی تفاله باقی مانده، متانول ریخته شد. بعد از 24 ساعت دوباره صاف و به عصاره اول اضافه شد. بعد از آن عصاره در دستگاه تقطیر در خلا در دمای 50 درجه و دور چرخش 70 تقطیر شد، تا زمانی که حجم باقی مانده به یک پنجم حجم اولیه رسید.
در این حالت مخزن عصاره، از دستگاه جدا و عصاره باقی مانده بعد از سرد شدن، سه مرتبه و هر بار با حجم 50 میلی لیتر کلروفرم دکانته شد. باقی مانده در ظرف پتری با وزن معلوم ریخته و در دمای 50 درجه سانتی گراد در دستگاه آون خشک گردید. بعد از خشک شدن عصاره، توزین شد. سپس هر 1/4 گرم پودر سیر با 56 میلی لیتر آب مقطر مخلوط شد. گروه های دریافت کننده مکمل و تمرین+ مکمل، روزانه یک میلی لیتر عصاره محلول سیر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به مدت 8 هفته به صورت خوراکی - گاواژ - دریافت کردند
پروتکل تمرینی: آزمودنی های گروه های تمرینی قبل از شروع پروتکل اصلی به منظور آشنایی با شنا، به مدت یک هفته و پنح روز به مدت پنج دقیقه، تمرین شنا داده شدند. برنامه تمرینی اصلی ورزشی شامل شنا کردن در تانکر ویژه جوندگان به مدت 8 هفته و 3 جلسه در هفته و به مدت 60 دقیقه در روز بود. دمای آب برای شنا کردن نیز 32 ± 2 درجه سانتی گراد در نظر گرفته شد همچنین پنج دقیقه زمان قبل و بعد از تمرین برای گرم و سردکردن حیوانات در نظر گرفته شد
برای بررسی متغیرهای بیوشیمیایی، عمل خونگیری 48 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی و پس از 12 تا 14 ساعت ناشتایی، انجام شد. موش ها، با تزریق داخل صفاقی کتامین 60 - میلی گرم به ازای هر کیلوگرم - و زایلوزین 5 - میلی گرم به زای هر کیلوگرم وزن - نسبت 5 به 2 بی هوش و خونگیری از بطن چپ به میزان 5 سی سی انجام گرفته و پس از سانتریفوژ، نمونه های سرم در دمای -70 فریز شد. غلظت کمرین، آدیپونکتین و انسولین در پلاسما به روش الایزا و با استفاده از کیت های مربوط به کمرین و آدیپونکتین - Cusabio, Wuhan, Biothech، ساخت چین - و انسولین ,Mercodia AB - سوئد - با توجه به دستور العمل کارخانه سازنده اندازه گیری شد.
ضریب تغییرات برون آزمونی و حساسیت روش اندازه گیری برای کمرین %1/4 و ./2 نانوگرم بر میلی لیتر، آدیپونکتین % 6/7 و 1/25 نانوگرم بر میلی لیتر و برای انسولین %2/6 و ./07 میکرو واحد بر دی سی لیتر بود. همچنین برای سنجش گلوکز از کیت شرکت پارس آزمون استفاده گردید. ضریب تغییرات برون آزمونی و حساسیت روش اندازه گیری به ترتیب برای گلوکز%1/8و 5 میلی گرم بر دسی لیتر بود.
جهت بررسی مقامت به انسولین نیز از شاخص مقاومت به انسولین HOMA-IR که بر اساس فرمول زیر محاسبه می شود، استفاده شد.
