بخشی از مقاله
چکیده :
خوشه صنعتی مجموعه ای از بنگاهای تجاری و غیر تجاری متمرکز در یک مکان جغرافیایی در یک منطقه اقتصادی را شامل می شود که برای تولید یک یا چند محصول نهایی مشابه و مرتبط برای کسب صرفه های اقتصادی بیرونی با یکدیگر ارتباطات عمودی و افقی برقرار نموده و ضمن رقابت با یکدیگر در بسیاری از موارد همکاری جمعی و اقدامات مشترک دارند و توانمندسازی افراد بهمعنی تشویق افراد برای مشارکت بیشتر در تصمیمگیریهایی است که بر فعالیت آنها مؤثر است؛ یعنی فضایی برای افراد فراهم شود تا بتوانند ایدههای خوبی را بیافرینند و آنها را بهعمل تبدیل کنند
لذا به جهت اهمیت این دو موضوع این پژوهش با هدف بررسی تأثیر خوشههای صنعتی بر مؤلفههای مختلف توانمندسازی کارکنان اداره کل بنادر و دریانوردی استان گیلان انجام شده است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش جمع آوری دادهها توصیفی بود. جامعهی آماری شامل کلیه مدیران و صاحبنظران اداره بنادر و دریانوردی استان گیلان است که نمونهگیری به روش تصادفی ساده به تعداد 150 نفر×براساس تحلیلهای آماری تعیین شد. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته است که به صورت 10 گزینهای بوده و دادهها با استفاده از میانگین t تک متغیره آزمون شدند.نتایج تحقیق حاکی از تأثیر خوشههای صنعتی بر کلیه ابعاد توانمندسازی کارکنان بوده است.
مقدمه
حمل و نقل دریایی از موثرترین بخشها در حرکت به سمت توسعه اقتصادی و اجتماعی بوده و اصلیترین بخش زیربنایی اقتصاد جوامع محسوب میگردد و افزون بر سرعت بخشیدن به توسعه اقتصادی خود نیز در جریان فرآیندتوسعه دستخوش تحولات می شود؟،بر اساس مطالعه انجام شده توسط بانک جهانی ، تأیید بر آن دارد که بخش حمل و نقل با هموار کردن امر مبادله و تجارت ، موجبات رشد را هم در سطح ملی و هم در سطح جهانی فراهم میآورد و زمینههای امکان دسترسی به رفاه و تسهیلات ملی را افزایش میدهد. و به عنوان حلقه ای در مجموعه فعالیت های جابجایی کالا به علت امکان برخورداری از امتیازات ناشی از خصوصیات حمل کالا توسط کشتی ، پایه اصلی حمل و نقل بین الملل بوده و بخصوص در کشورهای پیشرفته اساس صنعت حمل و نقل را تشکیل داده است
در واقع میتوان اذعان داشت که صنعت حمل و نقل دریایی به عنوان پیش نیاز و زیربنای توسعه، دارای نقش اساسی و کارآمد در باروری امکانات واستعدادهای بالقوه جوامع داشته که از طریق جابجایی بار و مسافر،پیوند ناگسستنی بین عوامل مختلف رشد وتوسعه فراهم می آورد و به عبارتی دیگر بنادر به عنوان یکی از مراکز مهم و مرکز ثقل فعالیتهای اقتصادی از قدیم نقش مهمی در اقتصاد کشورها ایفا مینماید.
با تغییر کاربرد بنادر و تبدیل آنها از بارانداز و انبار نگهداری کالا به بازار کالا و محلهایی برای پردازش، فرآوری، تغییر، تبدیل، توزیع و ترانزیت کالا، فعالیتهای خدماتی،صنعتی و بازرگانی اهمیت بنادر در اقتصاد جهانی دو چندان نموده است. با این تفسیر، آن دسته از کشورهایی که موفق به هماهنگ کردن بنادر خود با روند جدید اقتصاد جهانی شده اند و با سرمایهگذاری و مدیریت، بنادر را از حالت بارانداز خارج کرده و آن را به شکل بنگاه اقتصادی در آورده اند از منافع آن نیز در اقتصاد کشور خود بهره مند شده اند
به عبارتی به اعتقاد کارشناسان تغییر کاربردها و وظایف بنادر از بارانداز کالا به بازار کالا، یک رویکرد بازرگانی بوده و از سویی برای اقتصاد ملی و منطقهای ایجاد منافع کرده و زمینه بهبود و توسعه اقتصادی کشور را فراهم میکند.
این در حالیست که کشور بزرگ ایران در شمال و جنوب دارای بیش از 3 هزارکیلو مترمرز آبی است و سازمان بنادر و دریانوردی استان گیلان بهعنوان یکی از بنادر اصلی کالاهای عمومی در منطقه شمال قرار گرفته و جابجائی انواع کالاها را بر عهده دارد. در صورتی که در این بندر خدمات مناسب و در حد استانداردهای بین المللی ارائه شود ،حجم فعالیت، بسیار بیشتر از شرایط کنونی خواهد بود نتیجه بررسیها نشان میدهد که زیر ساخت های کنونی و آینده بندر،بیشتر به کالاهای عمومی اختصاص داده شده و استفاده بهینه از ظرفیتهای مختص خود نداشته است.
یکی از راهبردهایی که تجربه موفقی را برای بسیاری از کشورهای توسعه یافته مبتنی بر اقتصاد دانش محور به همراه داشته، تشکیل وگسترش خوشههای صنعتی است. خوشههایصنعتی جهت افزایش رقابت و کسب برتری نسبت به سایر ملل و مناطق نقش حائز اهمیتی دارد. به خصوص در شرایط کنونی که آثار ناشی از وجود تحریمها هنوز در کشور وجود دارد به جهت عدم امکان فعالیت شرکتهای بزرگ اهمیت این شرکتها دو چندان میشود.
امروزه خوشه سازی صنعتی تقریبا در کلیه کشورهای جهان دنبال میگردد.خوشهها یک گروه نزدیک از نظر جغرافیایی از شرکتهای به هم مرتبط و موسسات مربوط در یک زمینه خاص هستند،که به طور بالقوهای به علت مزیتهای یک جا بودن نظیر شبکهها، دانش خارجی ، تغییرپذیری سرمایه انسانی و غیره، بهرهورتر از دیگر شرکتها هستند. به طوریکه گرایش به خوشه بندی صنعتی در انتهای قرن بیستم نقطه عطف برنامههای توسعه صنعتی و فناوری در بیشترکشورهای جهان بود. در ایران نیز گرایش به بحث خوشه های صنعتی در محافل علمی و تصمیمگیری و نیز برنامههای توسعه کشور مورد توجه قرار گرفته است.
یکی از ابعاد تأثیر گذاری خوشههای صنعتی توانمندسازی کارکنان بوده است که به عنوان مهمترین منبع برتری رقابتی در سازمانها، محسوب میشود
در عصر حاضر، بنا به اقتضاء و ضرورت محیط، سازمانها بایدائمًا درحال نوآوری باشند زیرا اکنون سازمانی موفق است که بتواند در عرصه-ی رقابت، تکنولوژی جدیدتری را به بازار عرضه کند و این ویژگی خاص منابع انسانی دانش محور است و آنها قادرند نوآوری کنند. فراهم بودن زمینههای مناسب بر ای تعامل افکار و کسب تجربیات نو برای دانشگران مهمترین شرط رشد سرمایهی دانایی در جوامع و سازمانهای امروزی است
نیروی انسانی توانمند، سازمان توانمند را به وجود میآورد. توانمندسازی کارکنان، عبارت است از مجموعه سیستمها، روشها و اقداماتی که از راه توسعه قابلیت و شایستگی افراد درجهت بهبود و افزایش بهره وری، بالندگی و رشد و شکوفایی سازمان و نیروی انسانی با توجه به هدفهای سازمان به کار گرفته می شوند
توانمندسازی افراد به معنی تشویق افراد برای مشارکت بیشتر در تصمیم گیریهایی است که بر فعالیت آنها مؤثر است؛ یعنی فضایی برای افراد فراهم شود تا بتوانند ایدههای خوبی را بیافرینند و آنها را به عمل تبدیل کنند مدیر با تفویض اختیار و قدرت بیشتر به کارکنان، دادن استقلال و آزادی عمل به آنان، فراهم نمودن جو مشارکتی، ایجاد فرهنگ کارگروهی و با حذف شرایطی که موجب بی قدرتی کارکنان شده است، بستر لازم را برای توانمندی افراد فراهم میکند. بر این اساس نویسندگان در این تحقیق به دنبال پاسخگویی به این پرسش هستند که خوشههای صنعتی چه تاثیری میتوانند بر توانمندسازی کارکنان اداره بنادر و دریانوردی استان گیلان –بندر انزلی داشته باشند؟
فرضیه ها
در یکی از بهترین مطالعات انجام شده در زمینه توانمندسازی توسط اسپریتزر - - Spreitzer, 1992 ، چهار بعد برای توانمندسازی شناسائی شد. بعدها براساس مطالعات میشرا - - Mishra,1992 ، یک بعد دیگر نیز به آن افزوده شد و پنج بعد کلیدی توانمندسازی شکل گرفت وبیان شد زمانی که مدیران بتوانند این پنج بعد را در کارکنان پرورش دهند، آنان را با کامیابی توانمند ساختهاند - وتن و کمرون، - 1383 بنابراین در این مقاله برای بررسی مولفه های توانمندسازی کارکنان این مولفه ها به عنوان فرضیه های مقاله استفاده شده است.
خوشههای صنعتی بر احساس شایستگی کارکنان اداره بنادرو دریانوردی استان گیلان تأثیر دارد. خوشههای صنعتی بر احساس خود تعیینی کارکنان اداره بنادر و دریانوردی استان گیلان تأثیر دارد. خوشههای صنعتی بر احساس موثر بودن کارکنان اداره بنادر و دریانوردی استان گیلان تأثیر دارد. خوشههای صنعتی بر احساس اعتماد کارکنان تأثیر اداره بنادر و دریانوردی استان گیلان دارد. خوشههای صنعتی بر احساس معنی دار بودن کارکنان تأثیر اداره بنادر و دریانوردی استان گیلان دارد.
