بخشی از مقاله
چکیده
کلمهی بیمار به فردی نسبت داده میشود که از ناراحتی یا اختلال روحی یا جسمی ویا هردوی آنها رنج میبرد.بیمارستان ها و یا سایر مراکز درمانی به عنوان مکانهایی به شمار میروند که بیماران جهت تشخیص و درمان بیماری خود به آنجا رفته تا مشکل خود را حل کنند ، در این حین کودکان بیمار با توجه به میزان سن و طاقت پذیری و کمتحمل بودن و داشتن روحیات ضعیف و شکنندهتر نسبت به افراد با سن بالاتر، از حساسیت بالاتری برخوردار هستند.
تمامی جامعهی دانشمندان و کارشناسان و روانشناسان زمینه رنگ ، تلاش میکنند تا در زمینهی شناخت رنگها و تاثیر کودکان از آنها به اطلاعات کارامد و مفیدی دست یابند زیرا کودکان تحت آموزههای خود نیستند واین مسئله موجب کمکردن عوامل بیرونی می شود.و همینطور میتوانند گامی مفید و مثبت در راستای بستر رنگ شناسی و استفادهی مفید از آنها در مراکز بهداشتی درمانی ، کمک مفیدی در وحلهی اول به جامعهی کودکان بیمار به لحاظ آرامش روانی و بهبود سلامت آنها و در مراتب بعدی به همراهان کودکان به لحاظ اطمینان خاطر از فضای انتخاب شده برای درمان کودک خود ،همچنین افزایش بازدهی و کارایی پرسنل بیمارستانی، بردارند.
در این پژوهش سعی بر آن است که به موضوعاتی دست یافت که از چه رنگ و یا ترکیب رنگ های مناسب و استانداردتری کنار هم و هماهنگ با روحیات بیمار کودک میتوان در طراحی معماری داخلی فضای بیمارستان و مراکز بهداشتی و درمانی کودک جهت حفظ و افزایش آرامش بیشتر و بهبود سلامت بیمار ، استفاده کرد.روش تحقیق این مقاله تحلیلی- توصیی میباشد و از نظر هدف کاربردی است.
سوال پژوهش :
از چه رنگ یا ترکیب رنگ هایی میتوان به منظور افزایش آرامش روانی کودکان در بخش داخلی بیمارستان استفاده کرد؟
فرضیه :
- چنین به نظر میرسد که رنگها و ترکیب رنگهای مناسب و استاندارد بر بهبود و سلامت کودک بیمار ، میزان آرامش روانی آنها تاثیر مستقیم دارد .
مقدمه
بیمارستان به عنوان یکی از اصلیترین مبادی و احتیاجات در امور بهداشت و درمان جامعه به شمار میرود. بیمار در بیمارستان با توجه به نوع بیماری خود نیازمند دریافت مراقبت های بهداشتی و درمانی در سطوح مختلف میباشد. یا توجه به نقش بسیار مهم بیمارستان ها و سایر مراکز درمانی در حفظ و بازگرداندن سلامت به اقشار جامعه که خود امری حیاتی به شمار میآید ، لزوم توجه به طراحی معماری بیمارستان چه از لحاظ کالبدی و عملکردی و چه از لحاظ معماری داخلی بیش از پیش احساس میشود.
توجه به شرایط بیمار و بررسی نیازهای وی از لحاظ روحی و جسمی با توجه به آسیبپذیر بودن بیشتر وی نسبت به فرد سالم و معماران را ملزم به رعایت علمیتر و دقیقتر از اتمام اصول و مولفههای معماری میکند. بطوری که عناصر بصری همچون ، فرمهای تاثیر-گذار بصری ،نور، رنگ و... میبایست به مراتب استفاده خود در قسمتهای مختلف بیمارستان مورد ارزیابی علمی قرارگرفته و گزینشها مبتنی بر شواهد علمی وبا بررسی تاثیراتی که بر روان بیمار ، بر جسم وی و همچنین بر عملکرد کارکنان مراکز درمانی میگذارند، صورت پذیرد. همانطور که علم پزشکی به طور فزاینده ایی به سمت مبتنی بر شواهد پزشکی ، که در آن گزینه های بالینی بر اساس تحقیقات انتخاب میشوند ، طراحی مراکز بهداشتی و درمانی نیز توسط پژوهشهای علمی که در باره ی ارتباطات محیط فیزیکی بیمارستان با بیماران و عملکرد کارکنان است، هدایت و به سمت طراحی مبتنی بر شواهد حرکت می-کند
نفوذ رنگ ها و تاثیرات آن روی ذهن و جسم به طرق گوناون ثابت شده است و استفاده صحیح و نادرست از آنها تاثیرات منفی و مثبت زیادی در زندگی ما خواهد داشت . پژوهشهای مختلفی در زمینهی آثار رنگ ها بر ذهن و جسم آدمی ایجاد شادی و یا افسردگی و تعادل فکری و جسمی انجام شده است .امروزه معماری مراکز درمانی همانند بیمارستان ها عملکرد گرایی صرف به ایجاد محیطی شفابخش در حال تغییرند.
محیط شفابخش در مراکز درمانی به معنی ایجاد فضایی است که تاثیرات مثبتی بر درمان بیماری داشته باشد - - ULRICH,ET AL ,2004 :3 .بر اساس شواهد موجود تغییرات در طراحی گرافیک محیطی مراکز درمانی ، طوری که بتوانند محیطی راحتتر ، زیباتر و گویاتر به وجود آورند ،موجب کاهش تنشها در بیماران و همچنین افزایش رضایتمندی بیماران از کیفیت درمان در مراکز درمانی شده است .
به طور مثال بازسازی یک سالن انتظار در درمانگاه اعصاب و روان با اعمال تغییرات کوچکی در طرح کلی سالن ، طرح رنگ ها ، مبلمان ، پوشش کف، پرده ها و نحوه ارائه اطلاعات در صفحه نمایشگر منجر به افزایش ارزیابی مثبت بیماران از محیط ، بهبود خلق و خو و بهبود حالتهای فیزیولوژیک و در نهایت رضایتمندی بیماران در قسمت انتظار را بیان داشته است
در این پژوهش سعی شده که عوامل استرسزا را مورد بررسی و تدابیری اندیشیده شود تا میزان استرس و ترس در آنها به میزان قابل توجهی کم یا کنترل شود .یکی از آیتمهایی که به استرس در کودکان مرتبط است استفاده از رنگ یا ترکیب رنگهایی در کف، بدنه ها و سقف و در کل گرافیک محیطی فضای اسکان کودک در بیمارستان است .در این پژوهش سعی شده که رنگها به لحاظ روانشناسانه مورد بررسی قرار گیرند و تاثیر هر کدام از آنها را روی روند درمان و بهبود سلامت و کاهش استرس ،عنوان کرد.
در پایان امید است که مقاله حاضر بتواند گامی هرچند کوچک در تبین مطالب مرتبط با کاربرد اصولی رنگ و ترکیب رنگهای استاندارد مناسب و صحیح در فضاهای داخلی بیمارستان کودکان که مرتبط با طراحی معماری آن است، بردارد.
مبانی نظری
-1طیف رنگ و رنگها :
طیف یعنی دستهای از نورهای رنگارنگ که بر اثر تجزیهی نور سفید به وسیلهی منشور به دست آمده و بر حسب طول موج خود هر یک پهلوی دیگری قرار گرفته است .رنگهای طیفی به طور کلی توسط نور تک رنگ - نور مرئی از یک طول موج منفرد - تولید میشوند. طیف ، پیوسته به نظر میرسد . بنابراین هیچ مرز مشخصی بین رنگها وجود ندارد. به هر حال ،محدودهی تقریبی طول موج و فرکانس را میتوان برای تعیین تفاوت مورد استفاده قرار داد. رنگهایی که به طور بارزتری آشکار می شوند ، بنفش، آبی ،سبز،زرد، نارنجی و قرمز هستند .
در حقیقت هفت رنگ به علاوه رنگ نیلی که میان دو رنگ آبی و بنفش قرار دارد، در طیف رنگی وجود دارند. کسی که به این نتایج دست یافت نیوتن بود .او آزمایشی موفقیتآمیز را به انجام رساند که در آن یک پرتو از نور تک رنگ را با تاباندن آن به یک منشور شیشهایی با زاویهای خاص ، منتشر کرد تا رنگ های طیفی آن نمایش داده شوند. با این حال ، فرکانس رنگ نیلی را نمیتوان با چشم طبیعی انسان تشخیص داد . البته برخی اشخاص تیزبین از این مساله مستثنی هستند. از این رو ، پیشنهاد شده است که نیلی از نمودار طیفی حذف شود. و سایهای از رنگ آبی و یا بنفش در نظر گرفته شود
