بخشی از مقاله
چکیده:
به منظور بررسی میزان تاثیر انرژي و پروتئین خوراك بر عملکرد و سیستم ایمنی هومورال جوجههاي گوشتی از یک طرح کامل تصادفی در قالب آزمایش فاکتوریل 4 4 استفاده شد. سطوح انرژي جیرهها 2900، 3000، 3100 و kcal/kg 3200 و سطوح پروتئین شامل 17، 20، 23 و %26 بودند.
میزان مصرف خوراك و وزن بدن هر پنج روز اندازهگیري شد و میانگین ضریب تبدیل خوراك در طی این دورهها محاسبه گردید. به پنج پرنده از هر قفس در سن 15 و 25 روزگی یک میلیلیتر محلول %15 SRBC به روش عضلانی تزریق شد که 5 و 10 روز پس از هر تزریق خونگیري صورت گرفت. تیتر آنتی-SRBC کل، IgG و IgM سرم به روش چیما و همکاران اندازهگیري شد. بطورکلی وزن بدن و ضریب تبدیل خوراك جوجهها با افزایش سطح انرژي و پروتئین بهبود یافت،
اگرچه سطوح بالاي انرژي و پروتئین نسبت به سطوح پایین مصرف خوراك را تا سن 25 روزگی افزایش داد. تغذیه جوجههاي گوشتی با سطوح پایین انرژي خوراك باعث افزایش سطح تیتر آنتی SRBC کل و IgG در هر دو نوبت تزریق اولیه و ثانویه شد، اما سطوح مختلف پروتئین هیچ تاثیري نداشتند. سرعت رشد جوجههاي گوشتی با افزایش سطح انرژي و پروتئین خوراك بهبود مییابد و از آنجائیکه یک ارتباط منفی با سطح سیستم ایمنی هومورال دارد، باعث کاهش پاسخ ایمنی هومورال در جوجههاي گوشتی می-شود.
مقدمه:
در چند دهه اخیر، صنعت دامپروري شاهد پیشرفت چشمگیري در بهبود ژنتیکی، مدیریت تغذیه و کنترل عوامل محیطی بوده است . انتخاب ژنتیکی براي بالاترین سطح تولید در جوجههاي گوشتی یاعث کاهش مقاومت آنها در برابر بیماريها شده است.
اثرات متقابل بسیار متنوعی و قابل ملاحظهاي بین سطح مواد مغذي و قدرت سیستم ایمنی در طیور وجود دارد که میتواند رشد و تولید حیوان را تحت تاثیر قرار دهد که از جمله آنها میتوان به انرژي، پروتئین، مس، روي، سلنیوم، ویتامینهاي A، D و E اشاره کرد. در مطالعات متعددي همبستگی منفی بین وزن بدن و تیتر پاسخ ایمنی هومورال نشان داده شده است 2 - ، - 3 که توجه به سطوح انرژي و پروتئین خوراك را بعنوان دو جزء موثر در رشد حیوان تحتالشعاع قرار میدهد.
چیما و همکاران - 3 - گزارش کردند، سویههاي تجاري امروزه پاسخ ایمنی هومورال ضعیفتري نسبت به اجداد خود دارند، اگرچه عملکرد سلولهاي ماکروفاژ و NK در آنها تغییري نداشته است. رائو و همکاران - 4 - ثابت کردند که ژنوتیپهاي با وزن بالا حساسیت بیشتري به عفونتها و سطح آنتیبادي پایینتري نسبت به ژنوتیپهاي با وزن بدن پایین دارند. همچنین سویههاي سبکتر، پاسخ ایمنی قویتري نسبت به محركهاي خارجی از قبیل PHA، SRBC دارند و از طرفی نسبت هتروفیل به لنفوسیت در آنها بهبود یافته است. هدف از انجام این مطالعه بررسی سطوح مختلف انرژي و پروتئین بر عملکرد و پاسخ ایمنی هومورال جوجههاي گوشتی و همچنین ارائه راهکارهایی براي افزایش مقاومت سیستم ایمنی آنها بوده است.
مواد و روشها:
پرندگان از سن 1 تا 4 روزگی با یک جیره آغازین تجاري تغذیه شدند. در روز پنجم ششصد و چهل جوجه یکروزه نژاد راس 308 از یک جمعیت 2000 قطعهاي براي داشتن کمترین واریانس انتخاب شده و به 16 گروه متفاوت با 5 تکرار در هر کدام 8 - پرنده در هر قفس - تقسیم شدند.
در این آزمایش از یک طرح کامل تصادفی در قالب آزمایش فاکتوریل 4 4 - انرژي و پروتئین - استفاده شد که سطوح انرژي شامل 2900، 3000، 3100 و kcal/kg 3200 و سطوح پروتئین شامل 17، 20، 23 و %26 بودند که تا روز 35 با آنها تغذیه شدند. ذرت، کنجاله سویا، کنجاله گلوتن گندم و روغن سویا اجزاي اصلی جیرههاي آزمایشی بودند. وزن بدن و مصرف خوراك هر قفس در روزهاي 5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 اندازهگیري شد و سپس ضریب تبدیل در طی این دورهها محاسبه گردید.
به پنج پرنده از هر قفس در سن 15 و 25 روزگی یک میلیلیتر محلول %15 SRBC به روش عضلانی تزریق شد که 5 و 10 روز پس از هر تزریق از 4 پرنده در هر قفس خونگیري صورت گرفت. سرم نمونهها جدا شد و تیتر آنتی SRBC، IgG و IgM به روش چیما و همکاران - 3 - اندازهگیري شد. دادهها با رویه ANOVA در نرمافزار SAS آنالیز گردید. پیش از آنالیز دادههاي تیترهاي آنتی SRBC، IgG و IgM به log2 تغییر داده شدند. اختلاف بین تیمارها با آزمون معنیداري توکی در سطح 5 درصد - P<0/05 - تست شدند.
نتایج و بحث:
وزن بدن و ضریب تبدیل با افزایش انرژي و پروتئین بهبود یافت، اگرچه بصورت غیر منتظرهاي مصرف خوراك در پرندگان تغذیه شده با سطوح بالاي انرژي و پروتئین تا سن 25 روزگی بیشتر شد. ریچاردز - 5 - دریافت که سیستم تنظیم اختیاري مصرف خوراك در جوجههاي امروزه به دلیل انتخاب براي رشد سریعتر و حجم عضله بیشتر ضعیف شده است که باعث برهم خوردن بالانس مصرف انرژي گردیده است. جیرههاي با سطوح پروتئین پایینتر از حداقل پیشنهاد شده - کمتر از - %20، سرعت رشد کمتر و ضریب تبدیل خوراك نامناسبتري داشتند. نتایج بدست آمده در این آزمایش با نتایج مطالعات پیشین که اثرات منفی کمبود پروتئین را گزارش کردند، مطابقت دارد
از طرفی جیرههاي تنظیم شده با سطح %26 پروتئین تاثیر معنیداري بر روي مصرف خوراك، ضریب تبدیل و وزن بدن در مقایسه با تیمار حاوي %23 پروتئین نداشتند که میتواند به دلیل افزایش دفع نیتروژن و یا آمونیاك از طریق مدفوع باشد
تاثیر سطوح مختلف انرژي و پروتئین روي تیتر آنتیSRBC کل، IgG و IgM در جدول 1 نشان داده شده است. تیتر آنتی SRBC کل بصورت خطی با کاهش سطح انرژي خوراك پس از تزریق اولیه افزایش یافت، اما میزان آن در تزریق ثانویه تغییر نکرد. نتیجه مشابهی براي IgG در روزهاي پاسخ اولیه و 10 روز بعد از تزریق ثانویه مشاهده گردید.
ایمنوگلوبولین M در هیچ یک از تیمارهاي غذایی که با سطوح مختلف انرژي تنظیم شده بودند، تغییر نکرد. سطوح مختلف پروتئین تاثیر معنیداري روي تیتر آنتیSRBC کل، IgG و IgM نداشتند. این مطالعه نتایج پراهراج و همکاران - 9 - را تائید میکند که گزارش کردند پاسخ ایمنی به تزریق SRBC در جوجههاي گوشتی تغذیه شده باخوراك با دانسیته کم برابر و یا بیشتر است از آنهایی که با خوراك با دانسیته بالا تغذیه شده بودند.
لیو و همکاران - 10 - هیچ تغییر معنیداري در تیتر آنتیSRBC در جوجههاي گوشتی تغذیه شده با جیرههاي حاوي %20 پروتئین و MJ/kg11/23 انرژي در مقایسه با آنهایی که با خوراك حاوي %24 پروتئین و MJ/kg 13/16 تغذیه شده بودند، مشاهده نکردند.
نتیجه گیري:
افزایش انرژي خوراك سرعت رشد جوجههاي گوشتی را افزایش میدهد که متعاقبا به دلیل وجود یک رابطه فنوتیپیکی منفی با ایمنی هومورال باعث کاهش آن میشود. از طرفی انتخاب ژنتیکی براي افزایش رشد در جوجههاي گوشتی باعث بهبود در میزان فعالیت ماکروفاژهاي فاگوسیتوز شده است. بطورکلی، پاسخ آنتییادي و پتانسیل مقاومت در برابر بیماريها در سویههاي گوشتی با سرعت رشد بالا بطور نسبی از سویههاي با سرعت رشد آهسته ضعیفتر است که در مطالعات متعددي گزارش شده است
در سویه- هاي مدرن نیاز به افزایش سطح پاسخ ایمنی هومورال در برابر بیماريها ضروري به نظر میرسد که یکی از بهتري راهکارهایی که میتوان استفاده نمود، استفاده از انتخاب غیر مستقیم براي صفات کمی که از جمله آنها میتوان به انتخاب براي بهبود پاسخ ایمنی و مقاومت در برابر بیماريها اشاره کرد. در سالهاي اخیر، وزن بدن جوجههاي گوشتی قابل عرضه به بازار کاهش یافته که حدودا 85 تا 90 درصد این پیشرفت به دلیل پیشرفتهاي ژنتیکی و مقدار باقیمانده آن تحت تاثیر بهبود کیفی خوراك قرار گرفته است
به همین دلیل توجه به بالانس جیرههاي خوراکی نظیر انرژي دیگر راهکار پیشنهادي براي بهبود سیستم ایمنی هومورال است. ویژگی-هاي خوراك بطور بسیار ظریف و قابل ملاحظهاي میتواند بر روي سیستم ایمنی تاثیرگذار باشد.
