بخشی از مقاله
چکیده
آزمایشی براي ارزیابی سطوح مختلف لیزین و پروتئین خام بر کیفیت لاشه و خصوصیات بستر جوجه خروسهاي گوشتی انجام شد. جوجه ها از سن 21 تا 42 روزگی با جیره هاي حاوي سطوح مختلف لیزین - 0/8، 0/9، 1 و - %1/1 و پروتئین - 18، 20 و - %22 با سطح انرژي قابل سوخت و ساز 3200کیلو کالري در کیلوگرم در قالب طرح کاملاً تصادفی بصورت فاکتوریل - 3 4 - در 4 تکرار انجام شد.
متغیر هاي ضریب تبدیل، درصد چربی محوطه بطنی، درصد ران، سینه و پر و رطوبت، نیتروژن و pH بستر اندازه گیري شد. ضریب تبدیل، درصد پر و رطوبت، نیتروژن و pH بستر تحت تاثیر سطح پروتئین قرار گرفتند - . - p<0/05 با افزایش سطح پروتئین ضریب تبدیل و درصد چربی محوطه بطنی کاهش و درصد پر و رطوبت، نیتروژن و pH بستر افزایش یافت - . - p<0/05 هر چند با افزایش سطح لیزین جیره درصد ران و سینه و رطوبت و نیتروژن بستر افزایش و ضریب تبدیل و درصد چربی محوطه بطنی کاهش یافت
ضریب تبدیل، درصد چربی محوطه بطنی و رطوبت و نیتروژن بستر تحت تاثیر اثر متقابل لیزین و پروتئین قرار گرفتند - . - p<0/05
مقدمه
لیزین دومین اسید آمینه محدود کننده طیور تغذیه شده با جیره بر پایه ذرت و سویا است.. ولی احتیاجات لیزین تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله سطح پروتئین جیره، سطح انرژي جیره، ترکیب جیره، سویه پرنده و... قرار دارد. در اوایل 1950 آلمکویست - - 1952 نشان داد که سطح اسید آمینه ضروري مورد نیاز براي عملکرد مطلوب طیور تابعی خطی مثبت از سطح پروتئین خام - CP - رژیم غذایی است. آلمکویست اشاره کرد که رابطه بین احتیاجات لیزین و متیونین و سطح پروتئین خام مشابه نیست و احتیاجات با افزایش سطح CP جیره به نسبت CP کاهش می یابد. این فرض بعد ها توسط بومگاردت و بیکر - 1973 - و نلسون و همکاران - - 1960 به چالش کشیده شد. آنها گزارش کردند احتیاجات لیزین، تریپتوفان و متیونین نسبت به CP جیره ثابت است.
با این حال مطالعات اخیر نشان داده است که احتیاجات لیزین - آدب و موریس ، 1990 ؛ سوریسدیارتو و فارل 1991 ؛ هورویتس و همکاران ، - 1998 به صورت درصدCP با افزایش سطح CP کاهش می یابد. موریس و همکاران - 1987 - فرض کردند که تغییرات ظاهري در تعیین نیازهاي اسید آمینه با سطح پروتئین درجیره در نتیجه تغییرات بالانس اسید هاي آمینه است.
در مطالعه دیگري موریس و آدب - 1990 - نتوانستند این فرضیه را که تغییر در نیاز لیزین با سطح پروتئین جیره حاصل از عدم تعادل آرژنین جیره است
را تایید کنند. علاوه بر این هورویتس و همکاران - 1998 - نشان دادند هنگامی که سطح CP کاهش می یابد، احتیاجات اسیدهاي آمینه به دلیل کاهش رشد ناشی از کمبود یک یا چند اسید آمینه کاهش می یابد. هدف از این آزمایش تعیین بهترین سطح پروتئین و لیزین و اثر متقابل آنها با توجه به پاسخ هاي عملکردي متفاوت است.
مواد و روشها
در این آزمایش تعداد 600 قطعه جوجه گوشتی یکروزه نر راس 308 قبل از دادن جیره هاي آزمایشی تا 21 روزگی با استفاده از یک جیره تجاري بر اساس توصیه هاي - 1994 - NRC پرورش داده شدند. در طول دوره پرورش یک برنامه نوري 23 ساعت نور و یک ساعت تاریکی به کار گرفته شد و پرورش جوجه ها بر روي بستر انجام شد. در سن 21 روزگی به دنبال اعمال 8 ساعت گرسنگی، جوجه ها در بین تکرارها یکسان بود. جوجه ها بر روي بستر که حاوي آبخوري اتوماتیک و دانخوري دستی بود نگهداري شدند.
در کل دوره پرورش جوجه دسترسی آزاد به آب و خوراك داشتند. دماي محیط از32sC روز اول پرورش به تدریج به 22sC در 28 روزگی کاهش یافت. سطح پروتئین و اسیدهاي آمینه ذرت،کنجاله سویا و کنجاله گلوتن ذرت قبل از فرموله کردن جیره ها اندازه گیري شد.
در جیره هاي آزمایشی سطح همه مواد مغذي بجز پروتئین و لیزین یکسان بود. خوراك مصرفی و افزایش وزن بصورت هفتگی اندازه گیري شد. در پایان آزمایش - 42 روزگی - پرندها به دنبال یک شب گرسنگی وزن شده و جهت اندازه گیره بازده لاشه و سایر فراسنجه هاي مربوطه کشته شدند. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی بصورت فاکتوریل 3 6 انجام شد. عوامل شامل سه سطح 18 - ، 20 و - %22 پروتئین و چهار سطح لیزین 0/8 - ، 0/9، 1، - %1/1 بود. به هر تیمار 4 تکرار اختصاص داده شد. تجزیه تحلیل آماري با استفاده از مدل عمومی خطی و رویه ANOVA انجام شد.
نتایج و بحث
ضریب تبدیل بطور معنی داري تحت تاثیر سطح پروتئین، سطح لیزین - p<0/01 - و اثر متقابل آنها قرار گرفت . - p<0/05 - با افزایش سطح پروتئین از 18 به 20 درصد ضریب تبدیل کاهش یافت ولی با افزایش آن تا 22 درصد مجددا ضریب تبدیل افزایش یافت ولی از نظر آماري تفاوتی بین سطح 20و 22 درصد مشاهده نشد. با افزایش سطح لیزین جیره از 0/8تا %1/1 به تدریج ضریب تبدیل کاهش یافت - 2/11 در مقابل . - 1/78 کمترین ضریب تبدیل را تیمار با 22 درصد و 1 درصد لیزین و بیشترین ضریب تبدیل را درصد و 0/8 درصد لیزین به خود تخصیص دادند.
درصد سینه تحت تاثیر سطح پروتئین و اثر متقابل پروتئین و لیزین قرار نگرفت. اما سطح لیزین تاثیر معنی داري - p<0/01 - بر درصد سینه داشت به طوري که با افزایش سطح لیزین جیره از 0/8تا %1/1 وزن سینه از 20/27 به% 23 افزایش یافت . اثر سطح پروتئین، سطح لیزین و اثر متقابل آنها بر درصد ران معنی دار نبود. درصد چربی محوطه بطنی بطور معنی داري تحت تاثیر سطح پروتئین، سطح لیزین - - p<0/01 قرار گرفت ولی اثر متقابل آنها بر درصد چربی محوطه بطنی معنی دار نبود. با افزایش سطح پروتئین جیره از 18 به 22 %چربی از 3/53 به %2/56 کاهش یافت و با افزایش سطح لیزین از 0/8 به % 1/1 درصد چربی از 3/28 به % 2/78 کاهش یافت.
اثر سطح پروتئین بر درصد پر معنی دار بود - - p<0/05، به طوري که با افزایش آن درصد پر افزایش یافت. درصد پر تحت تاثیر سطح لیزین و اثر متقابل لیزین و پروتئین قرار نگرفت. درصد رطوبت و نیتروژن بستر بطور معنی داري تحت تاثیر سطح پروتئین، سطح لیزین و اثر متقابل آنها قرار گرفتند . - p<0/01 - بیشترین نیتروژن و رطوبت بستر مربوط به تیمار %22 پروتئین و 1/1 %لیزین و کمترین آنها مربوط به تیمار %18 پروتئین و 0/8 %لیزین بود. تنها اثر سطح پروتئین بر pH معنی دار بود - - p<0/01 و با افزایش سطح آن pH بستر افزایش یافت. سود ناخالص بطور معنی داري تحت تاثیر سطح پروتئین، سطح لیزین و اثر متقابل - - p<0/01 آنها قرار گرفت.
با افزایش سطح پروتئین سود نا خالص افزایش یافت و با افزایش سطح لیزین تا %1 سود ناخالص افزایش و سپس کاهش یافت.کمترین سود را تیمار با %18 پروتئین و %0/8 لیزین و بیشترین سود را تیمار با %22 پروتئین و 1 %لیزین به خود تخصیص دادند - جدول . - 1 این نتایج موافق با نتایج استارلینگ و همکاران - - 2003 است که نتیجه افزایش سطح پروتئین خام از 17 تا %22 در دوره رشد باعث افزایش رشد و کاهش ضریب تبدیل میشود و همچنین رضایی و همکاران - - 2004 نتیجه گرفتند که کاهش پروتئین خام جیره باعث کاهش رشد می شود و درصد چربی محوطه بطنی افزایش می یابد. تاثیر پروتئین جیره در کاهش چربی لاشه بخوبی مشخص شده است اما مکانیسم این عمل هنوز مشخص نشده است. یکی از دلایلی این است که افزایش پروتئین نسبت انرژي به پروتئین را کاهش می دهد در نتیجه انرژي کمتري نسبت به پروتئین مصرف می شود. نتایج مشابهی در سایر مطالعات به دست آمد افزایش پروتئین جیره باعث
افزایش نیتروژن و رطوبت بستر شد که می تواند ناشی از دفع بیشتر نیتروژن باشد. همچنین در این آزمایش با افزایش سطح لیزین درصد چربی محوطه بطنی به مقدار قابل توجه اي کاهش یافت - جدول. - 1 کاهش چربی محوطه بطنی احتمالا به خاطر بازده بالاي استفاده از لیزین در ساخت پروتئین در بدن باشد. افزایش سطح لیزین در جیره باعث افزایش درصد سینه و کاهش ضریب تبدیل شد که نتایج مشابه با گزارشات سایر محققان بوده است
دوزیر و همکاران. - 2008 غلظت لیزین جیره به خاطر علل مختلفی بر تولید گوشت سینه تاثیر دارد: عضلات سینه حاوي غلظت بالایی از لیزین هستند و عضله سینه نسبت بالایی از لاشه را تشکیل می دهد. افزایش لیزین جیره باعث افزایش نیتروژن و رطوبت بستر شد که می تواند ناشی از دفع بیشتر نیتروژن ناشی از برهم خوردن تعادل اسیدهاي آمینه جیره باشد.
سطح بهینه لیزین جیره جوجه هاي گوشتی از 21 تا 42 روزگی دراین آزمایش %1/1 است زیرا در این سطح کمترین ضریب تبدیل، چربی محوطه بطنی و بیشترین درصد وزن سینه داشت ولی بیشترین سود ناخالص در سطح %1 بدست آمد. سطح بهینه پروتئین 20 درصد بود وبالاترین عملکرد در این سطح مشاهده شد و با افزایش سطح آن عملکرد کاهش یافت.
