بخشی از مقاله
چکیده:
هدف تحقیق حاضر تاثیر شرکت در ورزش های همگانی بر هوش هیجانی، خویشتن داری و تعهد سازمانی کارکنان وزرات دفاع شهرستان شیراز می باشد. روش تحقیق حاضر علی -مقایسه ای و جامعه تحقیق حاضر شامل تمامی کارمندان وزارت دفاع شهرستان شیراز می باشند که پس از مشورت با اساتید مربوطه تعداد 180 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. این افراد به وسیله پرسشنامه مشخصات فردی و با اطلاعاتی که داده بودند به دو گروه تقسیم شدند. 83 نفر از افراد در فعالیت های ورزش همگانی شرکت داشته اند و 89 نفر که در هیچ برنامه های ورزشی شرکت نداشته اند. روش انتخاب این افراد در دسترس بود. به منظور جمعآوری اطلاعات لازم در تحقیق حاضر از پرسشنامه هوش هیجانی بار ان - 2002 - و پرسشنامه تعهد سازمانی الن و مایر و پرسشنامه خویشتن داری نیک منش - 1386 - استفاده شد.
دادههای تحقیق با استفاده از آزمون های کلومگراف-اسمیرنف، تحلیل مسیر، رگرسیون و تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد شرکت در فعالیت های ورزش همگانی به میزان 0/36 بر هوش هیجانی تاثیر می گذارد. نتایج همچنین نشان داد که شرکت در فعالیت های ورزش همگانی به میزان 0/54 بر تعهد سازمانی تاثیر می گذارد. همچنین نتایج نشان داد که شرکت در فعالیت های ورزش همگانی به میزان 0/44 بر خویشتن داری تاثیر می گذارد. نتایج همچنین نشان داد که افراد شرکت کننده در فعالیت های ورزشی از میزان هوش هیجانی، خویشتن داری و تعهد سازمانی بالاتری برخوردار بودند. نتایج همچنین نشان داد که شرکت در ورزش همگانی سبب پیش بین حدود 21 درصد از واریانس های متغیر هوش هیجانی، 29 درصد از واریانس های متغیر تعهد سازمانی و 25 درصد از واریانس های متغیر خویشتن داری می گردد.
کلمات کلیدی:هوش هیجانی، تعهد سازمانی، خویشتن داری، وزارت دفاع
مقدمه
ورزش همگانی به عنوان یک ابزار کم هزینه و مفرح و در عین حال موثر که قابلیت اجرای آن برای عموم از حیث ویژگی های فردی و اجتماعی وجود دارد، می تواند به عنوان بخشی از برنامه زندگی روزانه افراد، سهم بسزایی در ارتقاء سطح سلامتی جسمانی، روانی و اجتماعی آن ها داشته باشد. بنابراین، مسئولین ورزش، بهداشت و سلامتی باید به بررسی روش هایی به پردازند که سبب افزایش تعداد افراد شرکت کننده در ورزش همگانی شود - دهستانی و همکاران، . - 1390 سیر تحول ورزش در زندگی، با بازی کردن که لازمه رشد و تکامل کودک است شروع می شود و سپس به ورزشی که رقابت در آن مطرح است می پیوندد . این رقابت ابتدا به صورت غیررسمی است و در تکامل خود به ورزش رقابتی سازمان یافته که همان ورزش قهرمانی و حرفه ای است منتهی می گردد .
این مسیر از گذشته تاکنون در زندگی مردم کشورها و در فرهنگ های مختلف به اشکال متفاوتی ظهور پیدا کرده است. در جوامع ابتدایی، حرکت و فعالیت، بخش لاینفک زندگی محسوب شده است. با گذشت زمان مسائلی چون پیشرفت انسان در ابعاد جسمانی، روانی و اجتماعی، جزء اهداف ورزش قرار گرفته و این انگیزش پیشرفت زیربنایی را برای رشد رفتار رقابتی در سطوح مختلف ایجاد کرده که با عنوان ورزش قهرمانی بروز نموده است - موسوی، . - 1393 ورزش همگانی در سازمان ها اهمیت خاصی دارد. به نظر می رسد انجام ورزش همگانی سبب بهبود متغیرهای از جمله هوش هیجانی، تهعد سازمان و خویشتن داری داشته باشد.
توانمندی ها و شایستگی های اجتماعی و هیجانی از عوامل تعیین کننده و تاثیر گذار بر کیفیت روابط اجتماعی و موفقیت در حوزه های گوناگون زندگی و حرفه ای به شمار می روند. پژوهش های صورت گرفته در زمینه مقایسه هوش هیجانی با بهره هوشی ، توانائی های هوش هیجانی را که شامل ادراک هیجانی، تنظیم هیجانی ، شناخت هیجانی و آسان سازی - تسهیل - هیجانی هستند را پیش بینی کننده بهتری برای موفقیت و سازگاری معرفی کرده اند - قمری، . - 1388در حقیقت هوش هیجانی نوعی استعداد عاطفی است که تعیین می کند از مهارت های خود چگونه به بهترین نحو ممکن استفاده کنیم و حتی کمک می کند خرد را در مسیری درست بکار گیریم.
از نظر گلمن هوش هیجانی ظرفیت ما رادر شناخت احساساتمان و احساسات دیگران تعیین می کند و کمک می کند تا ما در خودمان انگیزش ایجاد کرده و هیجانات خودمان را کنترل و اداره کرده و روابط خودمان رابا یکدیگر به نظم و حساب درآوریم - آدیموٌ، . - 2008 کاربرد هیجانها در تعلیم و تربیت وبرنامه های یادگیری اجتماعی و ورزشی نیز، امری اجتناب ناپذیر است. زیرا در قرن 21 علاوه بر توجه به رشد شناختی و آموزشی و مهارت می بایست به رشد هیجانی ورزشکاران توجه نمود و آنها را برای همکاری و مشارکت در ورزشهای گروهی، تصمیم گیریهای مسؤلانه، مقاومت در مقابل فشار گروه همسالان و تیم مقابل آماده نمود، بطوری که نقش سازنده ای در اجتماع که روز به روز بر دگر گونیهای آن افزده می گردد، به عهده گیرند. دیگر متغییری که به نظر می رسد از ورزش همگانی تاثیر پذیر باشد تهعد سازمانی می باشد - استوار و امیر خاتونی، . - 1387
تعهد سازمانی است؛ که عبارت از حالتی است که کارگر سازمان به خصوص، هدف هایش را معرف خود می داند و آرزو می کند که در عضویت آن سازمان بماند . بنابراین سطح بالایی از وابستگی شغلی بهمعنی این است که فرد، شغل خاصی را بهخود نسبت می دهد و آنرا معرف خود می داند؛ ولی تعهد سازمانی، بدان معنا است که فرد، سازمانی را معرف خود می داند . درواقع، نتیجه تحقیقات نشان می دهد که برای پیش بینی و توجیه رفتار فرد - بهمراتب، بیش از رضایت شغلی - تعهد سازمانی مورد استفاده قرار می گیرد و با استفاده از تعهد سازمانی، بهتر می توان میزان غیبت و جابهجایی کارکنان را پیشبینی کرد - کشاورز و همکاران، . - 2012تعهد از نظر لغوی عبارت از بهکار گرفتن کاری، بهعهده گرفتن، نگاه داشتن، عهد و پیمان بستن و در اصطلاح عبارت است از: .1 عمل متعهد شدن به یک مسئولیت یا یک باور؛ .2 عمل ارجاع یا اشاره به یک موضوع؛.3 تقبل یا عهده دار شدن انجام کاری در آینده - رضائیان و کشتگر، . - 1387
از جمله متغیرهای مهم سازمانی که نیازمند تحقیق بیشتر می باشد، خویشتن داری می باشد. خویشتن داری یک مکانیسم درونی مداخله گر است که باعث می شود فرد افکار، عقاید یا تمایلات نادرست یا زیان آور خود را که به ذهن می رسد به عمل تبدیل نکند. این فضیلت به فرد یاد می دهد رفتارهایش را تنظیم کند و خود را با واقعیت تطبیق دهد نه واقعیت را با خود - کاظمی و همکاران، . - 1390خویشتن داری، هسته اصلی اعتماد به نفس است و با این فضیلت است که مسئولیت پذیری معنا پیدا می کند . در حال حاضر که تنوع و تکثر در جامعه بیداد می کند و فرد با انتخاب های متعددی رو به روست، آموزش مهارت خویشتن داری و رشد آن در بین افراد اهمیت بسیار زیادی دارد - صنعتی زاده، . - 1389 با بررسی پیشینه تحقیق مشحص می گردد که در مورد تاثیر ورزش همگانی بر متغیر های مختلف سازمانی از جمله تعهد سازمانی، هوش هیجانی و خویشتن داری پژوهشی انجام نگرفته است. با این توجه تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر انجام ورزش همگانی بر هوش هیجانی، تعهد سازمانی و خویشتن داری طراحی و اجرا گردیده است.
روش تحقیق
روش تحقیق حاضر از نوع علی مقایسه ای می باشد که به صورت میدانی اجرا گردید. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی می باشد. جامعه تحقیق حاضر شامل تمامی کارمندان وزارت دفاع شهرستان شیراز می باشند که در فعالیت های ورزش همگانی حضور فعال داشته اند . پس از مشورت با اساتید مربوطه تعداد 180 نفر نفر به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. که شامل 95 نفر از کارکنانی که در فعالیت های ورزشی شرکت نمی کردند و همچنین 85 نفر از کارکنانی که در فعالیت های ورزشی های همگانی شرکت فعال داشتند.
روش انتخاب این افراد به صورت انتخاب در دسترس بود. پس از پخش و جمع آوری پرسشنامه ها، تعداد 172 پرسشنامه 89 - نفر از افرادی که در فعالیت های ورزشی شرکت نداشته اند و 83 نفر از افرادی که در فعالیت های ورزش همگانی شرکت فعال داشته اند - مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این تحقیق روش نمونه گیری روش در دسترس می باشد.ردر تحقیق حاضر از 3 پرسشنامه استفاده گردید. نسخه نهایی پرسشنامه هوش هیجانی بار-آن - EQ-i - در سال 2002 ارائه شد. این پرسشنامه دارای 133 سوال است که در ایران نسخه 90 مادهای از آن تهیه شده و ضریب همسانی درونی آن مناسب گزارش شده است. این پرسشنامه دارای 15 زیرمقیاس است که در 5 حیطه کلی قرار میگیرند. این پنج حیطه و زیر مقیاسهای آن عبارتند از:
مولفه درون فردی: خودآگاهی هیجانی، ابراز وجود، عزت نفس، خودشکوفایی، استقلال.
مولفه بین فردی: همدلی، مسئولیت پذیری اجتماعی، روابط بین فردی.
مولفه سازگاری: حل مسئله، واقع گرایی، انعطاف پذیری.
مولفه مدیریت استرس: تحمل فشار روانی، کنترل تکانش.
مولفه خلق عمومی: خوش بینی، شادمانی.
میزان پایایی این پرسشنامه در تحقیق بارآن 0/81 - 2002 - گزارش شده بود و روایی آن نیز با استفاده از نظر اساتید مورد تایید قرار گرفته بود. همچنین میزان پایایی این پرسشنامه در تحقیق حاضر به میزان 0/83 مشخص گردید.باتوجه به اهداف پژوهش بهترین راه برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه تعهد سازمانی الن و مایر استفاده خواهد شد. می باشد.این پرسشنامه دارای 3 مولفه تعهد سازمانی شامل عهد عاطفی، مستمر و هنجاری را می سنجد. تعداد سوالات این پرسشنامه 24 سوال می باشد که در طیف 7 ارزشی لیکرت طراحی شده است. پایایی این پرسشنامه در تحقیق الن و مایر میزان 0/84 گزارش شده است و روایی آن نیز با استفاده از نظرات اساتید دانشگاهی مورد تایید قرار گرفته بود. همچنین میزان پایایی این پرسشنامه در تحقیق حاضر به میزان 0/79 مشخص گردید.
پرسشنامه خویشتن داری دیگر پرسشنامه تحقیق حاضر بود. این پرسشنامه دارای 6 مولفه خویشتن داری شامل تکانشی بودن، عملکرد برای وظایف ساده، جستجوی مخاطره، فیزیکی بودن در مقابل ذهنی بودن، خودخواهی و عصبانیت را می سنجد. تعداد سوالات این پرسشنامه 24 سوال می باشد که در طیف 5 ارزشی لیکرت طراحی شده است. پایایی این پرسشنامه در تحقیق نیک منش - 1386 - میزان 0/80 گزارش شده است و روایی آن نیز با استفاده از نظرات اساتید دانشگاهی مورد تایید قرار گرفته بود. همچنین میزان پایایی این پرسشنامه در تحقیق حاضر به میزان 0/87 مشخص گردید. برای تجزیه و تحلیل آماری یافته های پژوهش از امار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. در بخش نخست تجزیه و تحلیل توصیفی یافته ها از میانگین، انحراف استاندارد، جداول توزیع فراوانی و نمودارها استفاده و ارائه شد . در بخش استنباطی از آزمون کلومگروف-اسمیرنف، آزمون تحلیل مسیر، ازمون رگرسیون و آزمون تی مستقل با استفاده از نرم افزار spss21 و Amos نسخه 5 استفاده شد.
