بخشی از مقاله
چکیده
طی سال های اخیر و با همه گیر شدن استفاده از شبکه های ماهواره ای علی رغم منع قانونی و مهمتر از آن، با بروز و ظهور یک چالش بزرگ در زمینه نفوذ سبک زندگی غربی به منظور استحاله فرهنگی جمهوری اسلامی ایران رو به رو هستیم این تحقیق با این فرضیه که بین استفاده ی از برنامه های شبکه ی ماهواره ای وتغییر سبک زندگی ارتباط معناداری وجود دارد،بااستفاده از روش مطالعه اسنادی - کتابخانه ای - و بامراجعه به منابع داخلی و خارجی موضوع مورد تحقیق - ماهواره و سبک زندگی - به بررسی این ارتباط می پردازد. و در نهایت این نتیجه به دست می آید که تماشای شبکه های ماهواره ای تاثیرات مخرب فراوانی مثل :.متزلزل ساختن بنیان خانواده،تنزل جایگاه زنان،بی خویشتن شدگی مخاطبان و تهدید علیه امنیت ملی کشوررادر پی دارد.همچنین برای مقابله با این تهدید و جهت جلوگیری از ترویج زندگی غربی توسط رسانه ها وشبکه های ماهواره ای می توان از آموزه های اهلبیت مانند گفت و گوهای محبت آمیز، صدا کردن با بهترین نام،هدیه دادن به همسر، سلام کردن به همدیگر بهره برد.
واژگان کلیدی: ماهواره ،سبک زندگی ، شبکه های تلویزیونی ، سبک زندگی اسلامی
مقدمه
فناوری ماهواره ای ،یکی از بزرگترین دستاوردهای علمی ومهندسی انسان پس از انقلاب صنعتی و موجب توانمندی ارتباطات در جهان امروز است.دستیابی بشر به دانش ساخت و پرتاب ماهواره به فضا،از جدیدترین و مهم ترین گام هایی است که او درزمینه ارتباطات داشته است.با فرستادن ماهواره ها به فضا و قرار دادن آنها در مدارهای مختلف به پیرامون کره زمین ،چهره ارتباطات و دانش فنی مربوط به آن به کلی دگرگون شده و توانایی هایی شگرف در فرآیند ارتباطات و عرصه های گوناگون دانش بشری مانند تحقیقات فضایی،مطالعات زمین شناختی،کاربرد های نظامی،هواشناسی و بسیاری از زمین های دیگر فراهم آمده است.
کاربرد های گسترده این پدیده و تاثیر بسیار فراوانش در پیشرفت های امروزجامعه انسانی،بسیار انکارناپذیر است. از رایج ترین وشناخته شده ترین کاربردهای ماهواره تقویت فرستنده های رادیویی وتلویزیونی است که با استفاده از آن ها می توان کشورهای دور دست وحتی قاره ها را زیر پوشش برنامه های رادیو و تلویزیون درآورد وبرخی از پژوهشگران دانش ارتباطات با توجه به کاربردهای زیان بار وتهدید کننده ی برنامه های ارسالی از ماهواره ،این پدیده را ابزاری کارامد برای تهاجم به کشورهای جهان سوم وبه عنوان عاملی اثر گذار در تغییر سبک رندگی مردم این کشورها دانسته اند .
گسترش پرشتاب فناوری به ویژه فناوری الکترونیکی به میزان زیادی کیفیت و روند زندگی انسان را از حالت عادی وطبیعی خارج کرده ورفتارهای جدیدی را در عرصه ی فردی و اجتماعی به وجود آورده است. رفتارهای جدید به عرصه ی خانواده نیز گسترش پیدا کرده مهم ترین مشخصه ی این رفتار ، فرد گرایی وکاهش احساس تعلق و پیوند عاطفی در گروه خانواده می باشد.امروزه استفاده از وسایل ارتباط جمعی به ویژه ماهواره وخصوصا اینترنت در ایران همراه با چالش ها وتهدیداتی در حوزه ی فرهنگ واجتماع رو به رو بوده تا جایی که موجب نگرانی برای خانواده ها ومسئولین شده است . بنابراین با افزایش کاربرد ماهواره در میان افراد جامعه ورشد روز افزون آن لزوم توجه به نحوه ی تا ثیر گذاری ماهواره برسبک زندگی فردی واجتماعی وجود دارد که در این تحقیق بدان پرداخته می شود.
روش تحقیق
در این تحقیق از روش مطالعه اسنادی - کتابخانه ای - استفاده شده است و بر مبنای این روش بامراجعه به منابع داخلی و خارجی ،اعم ازکتب،مقالات علمی،مقالات اینترنتی،موضوع مورد تحقیق - ماهواره و سبک زندگی - تحلیل،توصیف وتفسیر گردیده است.
مبانی نظری تحقیق
موضوع تأثیر رسانه ها بر رفتار مخاطبین همواره از موضوعات مورد اختلاف پژوهشگران علم ارتباطات محسوب می شود. در دوره های نخست این مطالعات، اکثر نظریه پردازان بر تأثیر قطعی و فوری رسانه ها اعتقاد داشتند؛ اما بعدها این رویکرد تضعیف شد و جای خود را به اثر گذاری های ضعیف و محدود رسانه ها داد. در دهه های اخیر اکثر نظریه پردازان ضمن توجه ویژه به اهمیت روز افزون رسانه ها بر اثرگذاری های مشروط و در عین حال قوی رسانه ها بر مخاطبین و جامعه نظر دارند. بی شک امروزه رسانه های جمعی نقشی مهم و اساسی در چگونگی ادراک ما نسبت به دنیای پیرامون ایفا می کنند و شاید اغراق نباشد اگربگوییم این جهان، جهان تصاویر است.
تصاویری که حتی می توانند هویت و جایگاه افراد را دستکاری و به نوعی بازنمایی کنند. در این حوزه، نظریه های بسیاری قابل طرح و بررسی است؛ لیکن یکی از مهمترین نظریه ها - نظریه ی کاشت - است که در دهه ی 1960 میلادی توسط - جورج گربنر - ارائه شد. او معتقد است معنا توسط رسانه ها تولید می شود و مخاطبان با پذیرش چنین معناهایی به همدیگر نزدیک می شوند - بهرامی کمیل، - 1388 نظریه کاشت در حوزه رسانه از اهمیت بالایی برخوردار است.این نظریه نشان دهنده تأثیر بلندمدت رسانه هایی است کهاساساً در سطح برداشت اجتماعی عمل می کنند - گونتر؛ - 1384 کانون تمرکز نظریه کاشت بر بررسی تأثیر تصویرسازی تلویزیون از واقعیت بر فهم مخاطبان از واقعیت قراردارد - ویمر و دومینیک،:. - 138
همچنین نظریه ی یادگیری اجتماعی بندورا بیان می کند که همواره نمایش رفتار، به مراتب واقعی تر از زمانی است کهمثلاً در رسانه هایی - مثل رادیو یا رسانه های مکتوب فقط توصیف کلامی صورت می گیرد - لاوئری و دی فلور، . - 1390به این ترتیب وبا توجه به نظریات بالا رسانه های تصویری مثل تلویزیون وشبکه های ماهواره ای می تواند موضوعات و زمینه های جدید و متفاوتی را برای مخاطبان خود عرضه کند و هدف و مسیر فکری آنها را تحت تاثیر قرار داده و حوزه های جدیدی از زندگی فردی و اجتماعی را برای آنها به تصویر بکشد و با نمایش دادن رفتارهای حاکم و سبک های متفاوت و متنوع رفتاری در زندگی فردی و اجتماعی شیوه جدیدی برای اندیشه کردن ، رفتار کردن ارائه کند که می تواند منجربه تغییر سبک زندگی فرد شود وبر جامعه هدف خود در جهت اهداف آن رسانه تاثیر گذار باشد.
تاریخچه ماهواره
آغاز روزگار ماهواره را به سال 1945 باز می گردانند.یعنی هنگامی که آرتور.سی.کلارک،ستوان خلبان نیروی هوایی بریتانیا،برای نخستین بار طرح پرتاب ماهواره مخابراتی به فضا را پیش کشید. - مک براید،. - 1361اما نخستین گام علمی برای استفاده از ماهواره هنگامی برداشته شد که نخستین قمرمصنوعی ،موسوم به اسپوتنیک - - 1 کارشناسان شوروی در سال1957 به مدارزمین فرستادند و بدین سان،عصری نوین در دانش ارتباطات آغاز شد - معتمدنژاد،. - 1371از این رو ،شوروی سابق را می توان نخستین کشوری دانست که به دانش فنی ساخت و پرتاب ماهواره دست یافت.پس از شوروی سابق ،آمریکا از دانش فنی ماهواره ای بهره مند گشت.دراین کشور نخستین قانون مربوط به صنعت ارتباط ماهواره ای در سال 1962 وضع شد.یک سال بعد در اول فوریه سال 1963 موسسه ارتباطات ماهواره ای - کامست - به وجود آورد و درهمان سال،برنامه های
