بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مدیریت مشارکتی باکارآفرینی سازمانی مدیران سازمان تعاون روستایی استان آذربایجان غربی میباشد. جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت است از کلیه مدیران و معاونین سازمان تعاون روستایی استان آذربایجان غربی بودند که تعداد آنها برابر با 75 نفر می باشد، باتوجه به محدود بودن جامعه آماری کلیه جامعه آماری به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازهگیری شامل پرسشنامه مدیریت مشارکتی فیضی - 2007 - با 25 سؤال و پرسشنامه کارآفرینی سازمانی مارگاریت هیل - - 2003 با 48 سؤال و پایایی به ترتیب0/89 و 0/91 میباشد. نتایج پژوهش نشان داد که بین مؤلفههای تصمیمگیری، رهبری، ساختار و نظارت از متغیر مدیریت
مشارکتی با کارآفرینی رابطه معناداری وجود دارد.
کلید واژه: مدیریت مشارکتی، تصمیم گیری، رهبری، کارآفرینی.
بیان مساله
مشارکتی فرایند همکاری و نفوذ کارکنان در درجات مختلف فرایند تصمیمگیری سازمان به طور فعال و واقعی و به صورت درگیری ذهنی و فکری و داوطلبانه در جهت اهداف گروهی که منجر به انگیزش کارکنان و تلاش به منظور تحقق اهداف ومسؤولیت پذیری و آفرینندگی آنان شود، میباشد.مدیریت مشارکتی مدلی از تصمیمگیری سازمان با چهار معرفه و ویژگی اصلی است، این چهار ویژگی عبارتند از - ایرانزاده و زنجانی،: - 1390 ایجاد همدلی، همدردی و همسویی بین مدیریت و کارکنان،مداخله مشترک مدیریت و کارکنان در امور سازمان، شفافسازی هدف و توسعه فرهنگ تصمیمگیری یا مسئولیت پذیری مشترک تعاریف متعدد دیگری نیز، در ارتباط با مدیریت مشارکتی درمقابل مدیریت خودکامه و مدیریت سنتی قرار دارد که در این شکل از مدیریت به همه افراد سازمان، فرصت بروز خلاقیتها،ایدهها و نواندیشی ها داده میشود و همین باعث رشد و پویایی سازمان خواهد شد - مهداد، . - 1388
کارآفرینی4 فرآیندی است که در آن محصولات یا فرآیندهاینوآوری شده از طریق القا و ایجاد فرهنگ کارآفرینانه در یک سازمان از قبل تأسیس شده، به ظهور میرسند. کارآفرینی سازمانی در حیطه سازمان عمل مینمایدوساختارها،رویکردها،
هنجارها، تکنولوژیها، خدمات و محصولات فعلی سازمان راگسترش داده، یا در مسیرهای جدید قرار میدهد - دسرویس وترین 5، . - 2010 هیت و همکاران - 2001 - 6، معتقدند، فرآیندکارآفرینی میتواند بخشی از فعالیتهای مدیریت در درون یک سازمان با سابقه باشد. برخی پژوهشگران اعتقاد دارند، کارآفرینی ویژگی رفتاری یک شخص یا به عبارتی ترکیبی از عوامل داخلی - شخصیت و مهارت - و خارجی - محرکهای اقتصادی و اجتماعی - است.
پژوهشگران زیادی مانند وبر7، کالینز8 و همکاران، میل1،ساتون2 بر بعد شخصیت و مهارت اعتقاد دارند. آنها معتقدند که کارآفرینان دارای ویژگیهای شخصیتی متمایزکننده هستند وفهرستی طولانی از ویژگیها را در فرضیات خود گنجاندهاند.بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که کارآفرینی موضوع مهم وپیچیدهای است که طیف گستردهای از عوامل بر آن تأثیر دارد.یکی از عوامل مهمی که بر کارآفرینی تأثیرگذار است، سلامت سازمانی است که اشاره به دوام و بقای سازمان در محیط خود وسازگاری با آن و ارتقا و گسترش توانایی خود برای سازش بهتردارد - هوی و دیگران، . - 1998
ضرورت کارآفرینی سازمانی به طور ناشی از ناسازگاری و عکس-العمل کند سازمانهای متوسط و بزرگ نسبت به تغییرات روزافزون، سریع و پیچیده و نامطمئن محیطی بوده و سرعت عمل و نوآوری را به عنوان عوامل کلیدی و رمز حیات و بقای سازمان در صحنهی رقابتهای فشردهی امروزی معرفی میکند. از این روشناخت ویژگیهای بستر مناسب برای جذب و رشد کارآفرینان،اولین قدم و اساسیترین مسألهی سازمانهای امروزی محسوبمیشود. به نظر میرسد برخی شرکتهای بزرگ نیز به نقاط ضعف خود در جنبههای اجرایی مشخص و اساسی پی برده و برای دستیابی به نوآوری بیشتر، ساختارهای خود را اصلاح کردهاند - لوک، . - 2006با توجه به مطالب ذکر شده، پژوهشگر با توجه به تجربه و مطالعات انجام داده و علاقمندی به موضوع، با هدف شناسایی رابطه بین مدیریت مشارکتی با کارآفرینی مدیران شهر زاهدان برآمده تا از این طریق بتواند پیشنهادات علمی و عملی به مسئولین سازمان و مدیران سازمان ارائه نماید.
روش شناسی
این تحقیق از نظر ماهیت از نوع پژوهش های کمی به شمار می آید و از نظر هدف از نوع کاربردی است. جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت است از کلیه مدیران و معاونین سازمان تعاون روستایی استان آذربایجان غربی بودند که تعداد آنها برابر با 75 نفر می باشد، باتوجه به محدود بودن جامعه آماری کلیه جامعه آماری به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازهگیری شامل پرسشنامه مدیریت مشارکتی فیضی - 2007 - با 25 سؤال و پرسشنامه کارآفرینی سازمانی مارگاریت هیل - - 2003 با 48 سؤال پایایی به ترتیب 0/89 و 0/91 میباشد. همچنین روایی پرسشنامه ها توسط تنی چند از اساتید مدیریت تایید شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون رگرسیون استفاده می شود.
یافته ها
از نظر جنس 53/1 درصد پاسخگویان مورد ارزیابی را کارکنان مرد و 49/1 درصد را کارکنان زن تشکیل دادند. تحصیلات پاسخگویان مورد بررسی گویای آن است که بیشتر آنان تحصیلات فوق لیسانس دارند. شاخصهای آماری مرتبط با بررسی متغیرها در تحقیق در جدول 1 آمده است.فرضیه اصلی: بین مؤلفههای سلامت سازمان و مدیریت مشارکتی با کارآفرینی سازمانی در سازمان تعاون روستایی استان آذربایجان غربی رابطه معناداری وجود دارد.نتایج بررسی همبستگی بین متغیرهای تحقیق نشان میدهد که بین مؤلفههای مدیریت مشارکتی به جز ارتباطات با کارآفرینی سازمانی رابطه معنی داری در سطح 0/01 و 0/05 دیده میشود. در نتیجه فرض وجود رابطه خطی بین متغیرها برقرار است.نتایج بررسی همبستگی بین متغیرهای تحقیق نشان میدهد که بین مؤلفههای مدیریت مشارکتی به جز ارتباطات با کارآفرینی سازمانی رابطه معنی داری در سطح 0/01 و 0/05 دیده میشود. در نتیجه فرض وجود رابطه خطی بین متغیرها برقرار است.
جدول فوق همبستگی چندگانه هریک از مولفههای مدیریت مشارکتی با کارآفرینی سازمانی مدیران را نشان میدهد. همانطور که دیده میشود ضریب همبستگی چندگانه بین این متغیرها - 0/960 - میباشد که همبستگی بالایی را نشان میدهد. همچنین ضریب تعیین اصلاح شده 0/916 می باشد که میزان تغییراتکارآفرینی را در نتیجه تغییرات ابعاد مدیریت مشارکتی نشان می-دهد. برای مشخص کردن معنیداری ضریب همبستگی چندگانه از آزمون F استفاده شده است که نتیجه آن در جدول 5 آمده است. همانطور که در جدول فوق مشخص شده است، مقدار F محاسبه از مولفههای مدیریت مشارکتی و کارآفرینی سازمانی رابطه معنی-شده - 168/80 - در سطح 0/01 معنیدار است. مفهوم آن این داری وجود دارد. در نتیجه برای مشخص شدن سهم هر یک ازاست که همبستگی چندگانه محاسبه شده معنیدار بوده و می- این مؤلفهها در پیشبینی تغییرات کارآفرینی سازمانی، از ضریب توان آن را به جامعه آماری تعمیم داد. به عبارت دیگر بین هر یک بتا استفاده شده است که نتایج آن در جدول 6 دیده میشود.
