بخشی از مقاله
چکیده
هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر ورزش صبحگاهی بر عملکرد شغلی کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان البرز است. روش تحقیق نیمه تجربی و از نظر هدف کاربردی است. 80 نفر از این کارکنان که سابقه ورزش منظم نداشتند, به شکل داوطلب انتخاب و پس از توزیع پرسشنامه و سنجش اولیه عملکرد آنان به شکل تقریبا متعادل در دو گروه تجربی و کنترل قرار گرفتند.
ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه 35 سوالی شامل 15 سوال پرسشنامه عملکرد شغلی استاندارد پاترسون - - 1992 و 20 سوال پرسشنامه محقق ساخته با روش دلفی و با مقیاس 5 ارزشی است که عملکرد شغلی افراد را از دیدگاه ارباب رجوع - 6 سوال - , مدیر - 8 سوال - و همکار - 6 سوال - مورد سنجش قرار می دهد.روایی پرسشنامه ها به شکل صوریتایید و پایایی آن ها با آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب 0/89 ,0/87 ,0/89 و0/91 محاسبه شد.
پرسشنامه ها در هر دو گروه قبل و بعد از هشت هفته با دقت توزیع, تکمیل و جمع آوری شد. در بخش آمار استنباطی از آزمون ویل کاکسون بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که ورزش صبحگاهی به شکل معنی داری موجب بهبود عملکرد شغلی کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان البرز شده است. در این بین رضایت مدیر, همکار و ارباب رجوع نیز از کارکنان به شکل معنی داری افزایش یافته است.
-1 مقدمه
منابع انسانی به عنوان مهمترین و با ارزش ترین منبع در موفقیت سازمان نقش بسزایی دارد چرا که منابع انسانی سازمان، قابلیت تغییر در عملکرد خود را دارد و اصلی ترین ابزار تحقق اهداف سازمانی محسوب می شود - خردمند و فتاح ناظم، . - 1389 این مساله در ارگانها و واحد های آموزشی - مانند نهادهای وابسته به آموزش و پرورش - از اهمیت بیشتری برخوردار است چرا که مستقیما بر آموزش و تربیت نیروهای انسانی آینده بستگی دارد . لذا، در چنین سازمانهایی، عملکرد شغلی کارکنان تنها از منظر شاخص های مرسوم ارزیابی عملکرد مورد توجه قرار نمی گیرد, بلکه طرز رفتار و سطح انگیزش کارکنان نیز، مورد توجه است
بر این اساستوجه به نیازهای روحی و جسمی کارکنان، مورد توجه مدیران و مسئولین سازمانی می باشد و سعی بر آن است به شکل ها و شیوه های مختلف، نسبت به ارضائ این نیازها اقدام شود این در حالی است که اغلب سازمانها و ارگانهای کشورمان، در وضعیت خوبی از لحاظ کارایی و بهره وری پرسنلی و در مجموع عملکرد قابل قبول شغلی قرار ندارند. کارشناسان داخلی معتقدند که معمولا پایین بودن عملکرد شغلی کارکنان، یکی از مشکلات سازمانهای ایرانی بوده و معمولا سازمانها از این نقطه ضعف رنج می برند که کارکنان آنها از عملکرد فردی مناسب و مطلوبی برخوردار نیستند
شاید یکی از دلایل عمده این موضوع ، عدم توجه به شیوه ها و روشهایی است که می تواند بر عملکرد شغلی پرسنل موثر باشد. بسیاری از مدیران، کمبود بودجه و منابع مالی را بهانه این فقدان توجه می دانند در حالی که به زعم بسیاری از کارشناسان روشهای ساده تری به منظور ارتقای عملکرد فردی و افزایش سطح انگیزه پرسنلی وجود دارد. به نظر می رسد ورزش و انجام تحرکات فیزیکی یکی از این روشهاست که به طور بالقوه می تواند بر عملکرد فردی در هر سطحی تاثیرگذار باشد.
به ویژه در مورد مشاغلی که به روحیه و شادابی بالاتری احساس نیاز می شود. همچنین مشاغلی که در آنها برخوردهای بیشتری با ارباب رجوعان محتمل است، به طراوت بیشتر کارکنان نیاز است. ورزش و انجام فعالیت های ورزشی، علاوه بر تندرستی و سلامت جسمانی، می تواند به عنوان بخشی از تعلیم و تربیت عمومی مطرح شود که نقش موثری بر توسعه همه جانبه و متوازن انسان دارد
ایران زاده و همکاران - , - 1390 معتقدند که همه سازمان ها، نیاز به شناخت روشها و عوامل موثر بر کارایی کارکنان خود را دارند تا بر اساس آن، وضعیت نیروی انسانی را بهبود بخشند و بدین طریق بر حجم تولیدات و ارائه خدمات خود بیفزایند و در روند حرکت های خود تحولات مثبت ایجاد نمایند.از طرف دیگر، تنها هدف مورد پیگیری، یافتن روشهای موثر بر افزایش عملکرد نیست. هزینه اجرای چنین طرح هایی، همواره مورد توجه بوده است. بنابراین، کمبود منابع و امکانات سازمانی، در مسیر ارتقای عملکرد شغلی، به عنوان یک مانع بزرگ شناخته می شود که لازم است در برنامه ریزی های صورت گرفته، مورد توجه قرار گیرد.
به طور کلی توجه به روش های ارتقای عملکرد کارکنان، از این منظر اهمیت دارد که نیروی انسانی هر سازمانی، جنبه های متعددی دارد که همگی می تواند بر عملکرد کل سازمان تاثیرگذار باشد. برخی از این ابعاد عبارتند از:
الف - پویایی و خلاقیت کارکنان ب - بهره وری و کارایی ج - کسب مهارت و توانایی انجام فعالیت ها د - انطباق با محیط و انعطاف پذیری، بنا بر این استفاده از روشهای کم هزینه ای مانند ورزش، علاوه بر عملکرد فردی بر عملکرد کلی سازمان نیز موثر است
فراهانی و همکاران - 1390 - ، در تحقیقی به بررسی تاثیر ورزش صبحگاهیبر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر راهنمایی شهرستان سبزوار پرداختند. در این تحقیق به منظور سنجش عملکرد دانش آموزان، به نمرات درسی آنها استناد گردید و نتایج تحقیق نشان داد که رابطه معناداری میان ورزش صبحگاهی و بهبود نمرات تحصیلی وجود دارد. آنها معتقدند که ورزش صبحگاهی علاوه بر تامین سلامت جسمانی و روانی، میزان خودباوری و اتکای به نفس را در دانش آموزان افزایش داده و فرایندهای ذهنی آنها را بهبود می بخشد و از میان انرژی های مازادی که مانع توجه و دقت دانش آموزان در کلاس می گردد، کاسته شده و در نتیجه فرایند یادگیری بهتر صورت می گیرد.
لعیا عبدالهی - - 1390 نیزدر بررسی ارزشیابی عملکرد ورزش بیان می دارد که توسعه و تعمیم ورزش در سازمانها و ادارات می تواند به افزایش بازده کاری ، توسعه همکاری و همدلی ، تشریک مساعی ، افزایش قدرت و مهارت جسمانی و نهایتا رسیدن سازمان به اهداف خود منجر شود.
همچنین تود و همکاران - 2009 - بر این موضوع تاکید کرده بودند که فعالیت بدنی بیشتر به عملکرد بهتر دانشجویان در دانشگاه ها منجر می شود. آنان اذعان داشتند که برنامه های آموزشی به همراه ورزش و تحرک، از کیفیت بالاتری در زمان اجرا برخوردار خواهد بود.
ترمبلی و همکاران - - 2000 نیز بر این باورند که فعالیت جسمانی منظم باعث افزایش خودباوری و اتکای به نفس مناسب در میان افراد می شود و این امر سبب می گردد که آنان فعالیت های روزمره خود را با اعتماد به نفس مناسب انجام دهند.
-2 روششناسی تحقیق
تحقیق حاضر بر اساس نوع هدف و پیامد، یک تحقیق کاربردی است که برای برای انجام آن از روش نیمه تجربی استفاده شد. روش اجرای این تحقیق به صورت اسنادی - کتابخانه ای - و میدانی است. جامعه آماری تحقیق شامل تمام پرسنل و کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان البرز می باشد. از آنجاییکه تحقیق از نوع مطالعه موردی است، نمونه گیری و روش نمونه گیری معنا ندارد.
لذا ابتدا 80 نفر از این کارکنان که سابقه ورزش منظم نداشتند, به شکل داوطلب انتخاب و پس از توزیع پرسشنامه و سنجش اولیه عملکرد آنان به شکل تقریبا متعادل در دو گروه تجربی و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمون متشکل از 40 نفر از کارکنان انتخابی طی هشت هفته هر روز صبح مدت 30 دقیقه زیر نظر دو تن از مربیان مجرب به ورزش پرداختند. از این میان 5 نفر در میانه کار، انصراف داده و نهایتا 35 نفر باقی ماندند. همچنین از40 نفر گروه شاهد نیز2نفر درپایان حاضر به پاسخگویی به پرسشنامه ها نشده و در نهایت 38 نفر در این گروه باقی ماندند.
متغیر مستقل، انجام فعالیتهای ورزشی صبحگاهی و متغیر وابسته این تحقیق عملکرد شغلی آزمودنی ها است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه35 سئوالی شامل 15 سوال پرسشنامه عملکرد شغلی استاندارد پاترسون - - 1992 و 20 سوالپرسشنامه محقق ساخته با روش دلفی و با مقیاس 5 ارزشی است که عملکرد شغلی افراد را از دیدگاه ارباب رجوع - 6 سوال - , مدیر - 8 سوال - و همکار - 6 سوال - مورد سنجش قرار می دهد.در نگارش پرسشنامه، از تحقیقات مشابه قبلی و نظرات کارشناسان، استفاده شده است. روایی پرسشنامه ها به شکل صوری تایید و پایایی آن ها با آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب 0/89 ,0/87 ,0/89 و0/91 محاسبه شد.پرسشنامه ها در هر دو گروه قبل و بعد از هشت هفته با دقت توزیع, تکمیل و جمع آوری شد. در بخش آمار استنباطی از آزمون ویل کاکسون بهره گرفته شد.
