بخشی از مقاله
چکیده
هدف ازتحقیق حاضر،بررسی ارتباط بین فلات شغلی وابعادآن با رفتار انحرافی روش توصیفی از نوع همبستگی بوده است.جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان بود ه. طبق برآوردهای صورت گرفته مجموع کارکنان این اداره در تمامی قسمت ها حدود 400 نفر بوده که طبق جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 196برآورد گردید که با روش نمونه گیری تصادفی در دسترس از بین جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه بود و از سه پرسشنامه استاندارد پرسشنامه رفتارهای انحرافی گل پروروهمکاران - - 1390و فلات شغلی میلیمن - 1992 - در دو بعد ساختاری، محتوایی و استفاده شد، روایی صوری ومحتوایی پرسشنامه هاتوسط استاد راهنما وصاحبنظران موضوعی وچند تن از افرادجامعه آماری تائید شد.
پایایی پرسشنامه ها براساس ضریب آلفای کرونباخ برای ،پرسشنامه رفتارهای انحرافی0/81، پرسشنامه فلات شغلی0/84 محاسبه گردید ،به منظور تجزیه وتحلیل داده های تحقیق از نرم افزار Spss19 وSmart_PLS3,2,1 استفاده گردید. در تحلیل آماری از آمار توصیفی برای کسب اطلاعات اولیه مانند میانگین، کمترین و بیشترین مقدار، تعداد داده ها و انحراف استاندارد و فراوانی و درصد فراوانی و در قسمت آمار استنباطی از آزمون کلموگراف اسمیرنوف، کراسکال والیس، تحلیل واریانس ANOVA - - ، من ویتنی، Tمستقل، ضریب پیرسون و رگرسیون چند گانه استفاده شده است..
واژگان کلیدی: فلات شغلی،رفتار انحرافی،ویژگی های شخصیتی،اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان.
مقدمه
امروزه پیچیده شدن روز افزون سازمان ها وافزایش میزان اعمال غیر اخلاقی وغیر قانونی در محیطهای کاری توجه مدیران سازمان را به خود جلب کرده است .این رفتارهابا عناوین متفاوتی از قبیل رفتارهای انحرافی1 محیط کار، رفتارهای ضدتولید و رفتارهای ضداجتماعی نامیده میشوند. به اعتقاد گرویز و ساکت2 رفتارهای انحرافی محیط کار به رفتارهایی اطلاق میشود که به گونهای عمدی توسط اعضای سازمان انجام میگیرند و با اهداف و علائق سازمان در تضادند. رفتارهای انحرافی میتوانند تأثیرات سوء عمیقی بر کارکنان و نیز سازمان داشته باشند.
بر اساس گزارش Caseحدود 95 درصد از سازمانها، هدف دزدی و فریبکاری کارکنان قرار میگیرند، شناسایی پیشایندهای اینگونه رفتارها بسیار حائز اهمیت است که از آن جمله میتوان به فلات شغلی یا سکون زدگی3 اشاره نمود که به صورت آشکار و یا پنهان نمایان میشود.فلات شغلی از یکسو با عوامل محیطی واز طرف دیگر به تعاملات فی مابین فرد و سازمان وهمچنین به وضعیت توقف در توالی پیشرفت شغلی فردمی پردازد. زیرا گاهی در سازمان، در بسیاری از موارد کارکنان مجبور به انجام اموری میشوند که به آن علاقه ندارند و کم کم دچار رکود و توقف میگردند، این رکود و توقف میتواند عملکرد آنها را تحت تاثیر قرار داده و منجر به بروز رفتار انحرافی در کارکنان گردد.
بیان مساله
منابع انسانی و افراد خلاق ماجراجو و صاحبان اندیشههای نو و بدیع به مثابه گرانبهاترین سرمایههای سازمانی بوده که از جایگاه بسیار والا و ارزشمندی برخوردارند. ساختارهای سازمانی جدید به سرعت رو به تغییر نهاده و نردبانهای ترقی کوتاه و تخت شده است سازمانها و منابع موجود انسانی آنها، تحت تائیر عوامل و تهدیدهای مختلفی قرار گرفتهاند که از آن جمله میتوان به فلات شغلی4 اشاره نمود که چه به صورت آشکار و چه به صورت پنهان بر پیشرفت فردی و سازمانی اثرگذار است. واژه فلات شغلی در اصل از مباحث زمینشناسی و جغرافیا است و سکون در مسیر حرفهای و شغلی بیانگر رکود، عدم پیشرفت و کاهش یادگیری است و از طرفی نیز القاءکننده احساس افسردگی و شکست می باشد - خنیفر، . - 1385
1996 - ، - .Filippo، معتقد است زمانی افراد در سازمانها مسیر ترقی و توسعه را میپیمایند و از سکون دست میکشند که به استقلال و خودمختاری آنها توجه گردد. عدم ایجاد این فضای روانی و انگیزش، آنها را با موانع مواجه ساخته و حتی به توقف در مسیر شغلی میانجامد. افراد قادر به پذیرش مسئولیت نبوده و شغل را کسلکننده و یکنواخت میبینند. در این حالت چیز جدیدی برای آموختن وجود ندارد، ارزش کارکاهش مییابد و فرد احساس تنیدگی، تحلیلرفتگی و درماندگی میکند، از طرفی کارمندان اغلب حرفه خود را با امید و انتظاراتی ویژه برای رسیدن به بالاترین سطح در سازمان شروع میکنند و اکثر آنها به پیشرفت خود، رسیدن به قدرت، کسب بالاترین مسئولیتها و پاداشها اهمیت میدهند.
هرگاه نیروی کار در مسیر شغلی و ترقی به نقطهای برسد که احتمال صعود از نردبان ترقی کاهش یابد و مقررات خشک باعث شود که فرد احساس کند در یک نظام کاملاً غیرمنصف گرفتار شده است فرد نسبت به شغل خود نقطهنظر منفی پیدا کرده، ضمن بدبینی مزمن، دلسردی و بیعلاقگی دست به رفتارهای انحرافی میزند - منجمی، . - 1392این رفتارها را تحت عناوین دیگری چون رفتارهای ضد تولید، رفتارهای ضداجتماعی و پرخاشگری در محیط کار در تحقیقات قبلی میتوان یافت. رفتار های انحرافی در سازمان شامل هر عمل اختیاری است که به موجب آن کارکنان به طور عمدی به سازمان و یا اعضا سازمانی که خود عضوی از آن هستند، صدمه میزنند. به عنوان مثال سرقت، خرابکاری و رفتارهای مخرب سازمان غیبت از کار، دیر بر سر کار حاضر شدن، خشونت در کار و مصرف مواد مخدر، الکل و اعتیادآور در محیط کار نمونههایی از رفتارهای انحرافی در یک سازمان میباشد - فرهادی، . - 1389
این نوع رفتارهای انحرافی در سازمان ها هزینه های زیادی از قبیل اقتصادی و اجتماعی را می تواند به همراه داشته باشد، مثل خسارت های بیمه، کاهش اعتبار و شهرت و کاهش اخلاق کارمندی .نظام آموزش و پرورش بنا به ضرورت تغییرات اجتماعی یکی از سازمان های پیچیده و بزرگ اجتماعی در هر کشوری محسوب می شود و با رشد و توسعه اجتماعی ، فرهنگی، اقتصادی پیوندی ناگسستنی دارد با وجود این اهمیت و رسالت مهم که بر عهده این نهاد می باشد شاهد حضور یک سیستم مسیر شغلی پویا و توسعه شغلی مناسبی برای کارکنان این نهاد نیستیم. این مساله باعث فلات زدگی اکثر کارکنان و در نهایت بروز رفتارهای انحرافی می شود.آیا یک نهاد سرنوشت ساز با این وضعیت می تواند به هدف خود نائل شود؟تحقیق حاضر به دنبال آن است که : آیا فلات شغلی با رفتارهای انحرافی رابطه دارد؟ وآیا ویژگی های شخصیتی این رابطه را تعدیل می کند؟
اهمییت ضرورت انجام تحقیق
در شرایط کنونی ، پیشرفت وارتقاءدر مسیر شغلی بسیار رقابتی ودشوار گردیده است . در نتیجه بسیاری از کارکنان پیش از دست یابی به هدف های شغلی خود،دچار فلات زدگی خواهند شد . اگر چه فلات شغلی پدیده جدیدی نمی باشد اما از این رو که باسرعتی فزاینده در سازمان ها در حال گسترش است اما از این رو که باسرعتی فزاینده در سازمان ها در حال گسترش است. باید مورد توجه قرار گیرد.به عقیده بسیاری از پژوهش گران مسیرهای شغلی ،فلات شغلی به سرعت تبدیل به مساله بحرانی برای سازمانها ومدیران شده است ونیاز به مدیریت صحیح برای اجتناب از نارضایتی کارکنان دارد 2010 - ، . - salamiکارکنان علاقمند و وفادار به سازمان که عملکرد شغلی بهتر و بالاتری دارند و تمایل به ماندگاری آنها در سازمان بیشتر است امکان پیشرفت و ترقی آنها در سازمان وجود دارد، کمتر غیبت میکنند، انگیزه کاری بالاتری دارند و موافقت و
