بخشی از مقاله
روزگاری معماری در ساختن چهار دیوار و سقفی بر آن خلاصه میشد. اما اکنون دیر زمانی است که هنر، فناوری و البته ذوق و سلیقه و طرحهای مبتکرانه، رنگ و لعابی دیگر به آن بخشیده است .مجتمع های مسکونی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و امروزه می بینم مجتمع های مسکونی با حفظ محیط زیست و معماری سبز بسیار خلاقانه طراحی می شوند تا شاید برخی از نیاز های بشری را برطرف و فضای زیبایی را ایجاد کنند.با توجه به کلانشهر بودن شهر تبریز و یکی از بزرگترین شهرهای کشور با ساختمان سازی های متنوع در دهه اخیر و همچنین دارا بودن خاص ترین مجتمع مسکونی شمال غرب کشور - مجتمع مسکونی آسمان - و پیشرفت معماری در دنیا و استفاده از معماری پایدار در ساختمانهای متفاوت بخصوص ساختمانهای مسکونی اهمیت استفاده از معماری پایدار در مجتمع های مسکونی بیش از پیش احساس میشود.
تعاریف مجتمع مسکونی
مجتمعهای مسکونی ترکیبی از واحدهای مسکونی که در قالب بلوکهای آپارتمانی همشکل مستقر است دارای مشاعات و فضای باز، سیستم حرارتی و تهویه مشترک و فضای خصوصی داخل واحد مسکونی میباشد - رشنو، سعیدیرضوانی، . - 1390 واحد مسکونی، مکان، فضا و یا محوطهای است که یک یا چند خانوار در آن سکونت داشته و به یک یا چند ورودی - شارع عام یا شارع خاص - راه داشته باشد مجتمع مسکونی، نوعی خاص واحدهای آپارتمانی، دارای حیاط و فضای باز مشترک هستند این مجتمعها، با تجمع تعدادی آپارتمان تا ده طبقه در یک بلوک شهری که به شکل یکپارچه طراحی و ترکیب شده باشند، پدید میآیددر تعریف مرکز آمار ایران مسکن یا واحد مسکونی، مکان، فضا و یا محوطهای است که یک یا چند خانوار در آن سکونت داشته و به یک یا چند ورودی - - شارع عام یا شارع خاص - راه داشته باشد .مسکن شهری از نظرنوع، تراکم مسکونی و نیز تعداد طبقات و خانوار ساکن به چند دسته طبقهبندی میشود،اما از نظر جمعیتی به سه دسته تک خانواری، چند خانواری و مجتمع مسکونی قابل تقسیم است.
ایجاد فضا های سالم و راحت برای کار و زندگی انسان یکی از اهداف مهم معماری است. شکی نیست که مسکن یکی از بیشترین ساخته های مصنوع بشر است لذا اعمال یک نگاه پایدار به ساخته های مسکونی میتواند تاثیر شگرفی در فرآیند پایداری داشته باشد.معماری پایدار مهمترین مسئله در زمان و امری گسترده و فراگیر می باشد.در معماری پایدار مهمترین دغدغه حفظ محیط زیست است.به گونه ای که با ایجاد بنا باعث از بین رفتن محیط زیست نشود و همچنین انرژی فسیلی بحث بسیار مهمی می باشد که اگر به معماری پایدار اهمیت داده نشود باعث کاهش انرژی فسیلی می شود. موضوع توسعه پایدار چند دهه ای است که در علوم و حرفه های مختلف از جمله معماری و شهر سازی مطرح شده و ریشه آن در بحران های زیست محیطی و نیز مصرف بی رویه انرژی های فسیلی در جهان میباشد.موضوعاتی چون گرمایش عمومی کره زمین،رشد فزاینده گازهای گلخانه ای در جو زمین که خود عامل گرمایش زمین است، آلودگی آب و هوا وخاک وهمه به تشدید فعالیت های جوی علیه تخریب روز افزون محیط زیست و استفاده بی رویه از انرژی های محدود فسیلی منجر شده است معماری پایدار دارای اصول و قواعدی از جمله اقلیمی، صرفه جویی ، انرژی زیست محیطی که بعضی از بزرگان معماری آن را معماری سبزهم می گویند می باشد.بزرگان معماری بر این باورند که ایجاد بنا باعث از بین رفتن محیط زیست نشود و معماری پایدار را اینگونه تعریف می کنیم که بنایی دارای معماری پایدار می باشد که بتواند نیازهای انسان ها را در زمان های متفاوت برآورده کند در این صورت هیچ بنایی به صورت صد در صد پایدار نیست چون به دلیل پیشرفت علم بنا های سنتی گذشته شاید در زمان خود بسیار مفید بوده اند ولی دیگر جوابگو نیاز های انسان حال نیستند.از دیدگاه دیگر اگر به موضوع بنگریم بناهای سنتی که به بناهایی پایدار تبدیل شده اند به صورتی بنا گشته اند که با طبیعت رابطه مستقیم دارند و تکنو لوژی دراین بنا ها ورود نکرده وبیشتر بنا های اقلیمی می باشند. .
پایداری از نظر لغوی
در لغت نامه دهخدا پایداری به معنای با دوام و ماندنی آمده است . در فرهنگ معین این واژه به معنای پایدار بودن و مقاومت از مصدر "پایش" به معنای پایداری کردن و استقامت نشان دادن است. فعل sustain از ریشه لاتین sustinere و از دو جزء sus - به معنای از پایین به بالا - و Tinere - به معنای نگه داشتن، حفظ کردن - تشکیل شده است و از سال 1920 در زبان انگلیسی به کار گرفته شده است. این فعل با مفاهیمی از قبیل "حمایت پشتیبانی و تداوم" آمیخته است در توصیف sustainable در توصیف "شرایط، حالت و یا چیزی" به کار میرود که مورد پشتیبانی قرار گرفته یا به واسطه کمک یا تامین معاش، همچنان تداوم یافته است.
تعریف معماری پایدار
معماری پایدار- که در واقع زیرمجموعه طراحی پایدار است- را شاید بتوان یکی از جریانهای مهم معاصر به حساب آورد که عکس العملی منطقی در برابر مسایل و مشکلات عصر صنعت به شمار میرود . برای مثال، 50 درصد از ذخایر سوختی در ساختمانها مصرف میشود که این به نوبه خود منجر به بحرانهای زیست محیطی شده و خواهد شد. بنابراین، ضرورت ایجاد و توسعه هرچه بیشتر مقوله پایداری در معماری بخوبی قابل مشاهده است. معماری پایدار، مانند سایر مقولات معماری، دارای اصول و قواعد خاص خود است و این سه مرحله را در برمیگیرد:
صرفه جویی در منابع، طراحی برای بازگشت به چرخه زندگی و طراحی برای انسان که هرکدام آنها استراتژیهای ویژه خود را دارند. شناخت و مطالعه این تدابیر، معمار را به درک بیشتر از محیطی که باید طراحی آن را انجام دهد، میرساند.
تاثیرات مثبت روانی تعامل اجتماعی
برقراری تعاملات اجتماعی با دیگر افراد در رها شدن انسانها حتی برای مدتی کوتاه از فشارهای روانی زندگی ماشینی امروزه بسیار موثر است. فضاهای جمعی مناسب با جذب افراد و گروههای مختلف و ایجاد شرایط مناسب برای شکلگیری تعاملات اجتماعی میتوانند نگرش افراد با پیشینههای ذهنی و ویژگیهای متفاوت را به یکدیگر نزدی کنند و انسانها را در تکمیل رشد روانی و اجتماعیشان یاری دهد. هنگامی که مردم با سایر افراد جامعه تعامل برقرار میکنند رابطه قویتری با مکان و جامعه خود احساس میکنند. نتیجه این تعاملات دریافت حس هویت جمعی، احترام به خود، عزت نفس، ارتقاء مهارتهای جمعی، مشارکت اجتماعی و تأمین نیاز انسان به دوست داشتن و در کنار جمع بودن است. - صمدی فرد و همکاران، - 1392علاوه بر موارد ذکر شده، تعاملات اجتماعی برای تمام گروههای سنیمخصوصاً کودکان و ساومندان مفید است چرا که در کودکان موجب رشد و شکوفایی استعداد میشود و در ساومندان از افسردگی ناشی از تنهایی جلوگیری میکند.
