بخشی از مقاله
خلاصه
بازی در عین این که وسیله سرگرمی است، جنبه ی آموزندگی و سارندگی نیز دارد در برخی موارد اشتغال کودک به بازی بیش از ارزش خواندن کتاب است .کودکان در خلال بازی ها به ویژه بازی های آموزشی، به مفاهیم جدیدی دسترسی پیدا می کنند و مهارت بیشتر و بهتری را کسب می نمایند .در حین بازی مطالب آموختنی، بدون فشار و با میل و رغبت فرا گرفته می شود.
هدف اصلی این مقاله بررسی تأثیر بازی های آموزشی در ارتقا مهارتهای ریاضی دانش آموزان پایه ی سوم ابتدایی شهرستان آمل در سال تحصیلی 1390 - 91 بوده است .روش پژوهش، روش شیه آزمایشی بوده و نمونه گیری با روش تصادفی ساده صورت گرفته است و پس از گرد آوری ، داده ها با نرم افزار spss پردازش شده اند . از سه فرضیه پژوهش ، هر سه فرضیه تآیید شده اند .
کلمات کلیدی: کارت بازی، مهارت، مهارت های ریاضی
مقدمه
با توجه به رشد روز افزون تکنولوژی و پیشرفت سریع علمی انتظار می رود دست اندر کاران آموزشی همگام با این تحولات علمی دستی به سر وروی نظام آموزشی کشیده و با توجه به منویات رهبر معظم انقلاب در زمینه تولید علم شاهد یک شکوفایی علمی در نظام آموزشی خود باشیم .
بر همین اساس برآن شدیم تا درس ریاضی را که مهارتی اساسی برای گذران زندگیست و همیشه دانش آموزان از آن گریزان بوده و تنفر داشتند را برای آنها شیرین و آسان جلوه داده و روشی را پیش روی آنان قرار دهیم تا خوب آموزش دیده و در حافظه خود به راحتی اندوخته نمایند .
از چه راهی وارد شویم ؟
بازی ! آری بازی بهترین راه برای جذب دانش آموزان به این سمت است .
بازی در عین این که وسیله سرگرمی است، جنبه آموزندگی و سازندگی نیز دارد و در برخی موارد اشتغال کودک به بازی بیش ازارزش خواندن کتاب است ، کودکان در خلال بازیها به ویژه بازیهای آموزشی ، به مفاهیم ذهنی جدیدی دسترسی پیدا می کنند و مهارتهای بیشتر و بهتری را کسب می نمایند.آنان به کمک بازی تجارب ارزنده ای به دست می آورند .در حین بازی مطالب آموختنی، بدون فشار و با میل و رغبت فراگرفته می شود . به همین دلیل برخی از مربیان دست اندرکاران تعلیم و تربیت معتقدند که هرگونه مطالب درسی را باید فقط همراه با بازی به کودک آموخت اصولاً بهتر است ساعات رسمی دروس مدارس ابتدایی را به ساعات بازیهای خلاق و آموزنده تبدیل کرد. - به نقل از فیروزی، 1379 ، ص - 10 نحوه آموزش و ارائه مطالب اگر به شیوه های متعدد و مختلفی باشد بسیار بهتر نتیجه می دهد ، چه بهتر که یکی از این روشهای آموزش را غیر از توضیح معلم و روشهای معمول کلاسی به این صورت بنا بگذاریم که کودکان نسبت به درک و فهم خود، به تجربه، دستکاری و تکرار مفاهیم و اصول دروسی که می خواهند بیاموزند دست بزنند .
وچرا درس ریاضی ؟
با توجه به بررسی تحقیقات و نظرات دیگری در این زمینه برآن شدیم تا ببینیم که آیا می توان بوسیله بازی های آموزشی مهارت های ریاضی دانش آموزان را ارتقا دهیم و این سوال را مطرح نمودیم که :
آیا بازی آموزشی در ارتقاء مهارت های ریاضی دانش آموزان در مقطع ایتدایی تاثیر دارد ؟
در بررسی تحقیقات متعدد در این زمینه ا زتحقیقات خارجی و داخلی دیده شد که انواع بازیها بر ارتقاء برخی از مهارت های ریاضی تاثیر داشت که متعاقبا در پیشینه ی تحقیق بیان خواهد شد .
بیان مساله
اندیشمندان عصر حاضر را به دلیل توسعه و فراگیر شدن ارتباطات و تولید روزافزون اطلاعات علمی قرن انفجار اطلاعات نامیده اند .
» امروز جوامع با گام گذاشتن به هزاره ی سوم ، جهت روبرو شدن با تحولات شگفت انگیز قرن بیست و یکم ، و تصمیم گیری مناسب و حل مسائل پیچیده و تبدیل تهدید ها به فرصت ها ، باید به طور فزاینده ای به مهارت های تفکر خلاق مجهز شوند ؛ چون سرعت تغییر و تحولات هرگز به این شتاب نبوده است . طبق نظر متخصصان فن آوری اطلاعات ، انتظار می رود در سال 2020 علم و دانش بشر هر هفتاد روز دو برابر می شود ، بنا بر این معلوم نیست نسل های آینده که سازندگان جوامع آینده هستند چه مسائل و مشکلات و چالش هایی را پیش رو خوتهند داشت ؛ بنابراین ، باید کودکان و نوجوانان ، که آینده سازان هر مملکتی هستند ، طوری تربیت شوند تا بتوانند پاسخگوی تغییر و تحولات محیط و اجتماع پر تلاطم آینده باشند .چون » تاریخ بشر ، گورستان فرهنگ ها و جوامع بزرگی است که پایان فاجعه آمیز آنها بدان سبب بوده است که افراد آن جوامع نتوانسته اند در برابر چالش ها تغییرها و تحولات ، واکنش های ارادی بخردانه و برنامه ریزی شده ای را از خود بروز دهند .«
پس امروزه »شعار نابودی در انتظار شماست مگر این که خلاق و نو آور باشید « ، در پیش روی همه ی جوامع است .
با این توصیف این نیاز بسیار ضروری است که نظام آموزشی ما همگام با تکنولوژی روز به آموزش و یاد دهی فرزندان این مرزو بوم بپردازد و از قافله عقب نماند .
با توجه به تحقیقاتی که در زمینه بازی های آموزشی شده است از جمله ؛ بیتی و الگوزین - 1982 - دریافتند که دانش آموزان ، با اندکی ناتوانی ، به وسیله ی بازی آموزش ریاضی ، از %20 همکلاسی های خود موفق تر بوده و در
کلاسهای بالاتر ، در مقایسه با همکلاسی های غیر ناتوان خود ، به نحو بهتری قادر به کاهش خطاهای هجی کردن می شوند .
ویکفیلد ، تاثیر بازی را در تعامل محیط اجتماعی ، انتقال دانش های قبلی و انتخاب ابتکاری کودک و رشد همه جانبه ی کودکان گزارش کرده است . به زعم وی بهتر است معلمین از بازی های آشنا به منظور پشتیبانی از اهداف آموزش ریاضی استفاده کنند . - ویکفیلد، - 1997 برایت و همکاران - 1985 - و باهر و ریس - 1989 - کریستسن سن و گربر - 1990 - اوکولو - 1992 - مالینو و بلک - - 2003 و آلن و روز - 1977 - نیز نقش بازی
های آموزشی ریاضی و رایانه ای را در بهبود عملکرد ریاضی کودکان مورد تاکید قرار داده اند . امروزه این روش ، تحت عنوان یک سرگرمی آموزشی نام برده می شود - لاکینک و همکاران - 2008 در همین راستا محقق بر آن است تا :
ضرورت و اهمیت تحقیق
با نگاهی دقیق به نظام آموزشی کشورمان می بینیم که هنوز روشهای قدیمی در تدریش ریاضیات در مدارس مرسوم بوده و کتب روش تدریس قدیمی الگوی تدریس معلمان در ریاضی می باشد . و هنوز در تغییر روشهای تدریس گامی صورت نگرفته و حتی تحقیقات در این زمینه آنسان که انتظار می رود انجام نشده است . و همانگونه که گفته شد دانش آموزان دل خوشی از درس ریاضیات نداشته و بسیاری از آنان در این درس ضعیف می باشند .
درس» ریاضی عموماً برای بچهها مشکل و حتی همراه با ترس و وحشت است. این در حالی است که ریاضی یکی از چند درسی است که در باز کردن ذهن دانشآموز و آموزش چگونه اندیشیدن نقش درجه اول دارد.
بیش از 50 درصد دانشآموزان مقاطع مختلف معمولاً در درس ریاضی مشکلات اساسی دارند. بسیاری از دانشآموزان حتی در سادهترین مطالب ریاضی مربوط به سالهای قبل اشکال دارند. در ابتدای سال تحصیلی معمولاً مشکلات یادگیری ریاضی به دلیل فراموشی مطالب پایه بسیار زیاد است و دانشآموزان کشش لازم برای یادگیری ریاضی را ندارند و وقتی که مطالبی را تدریس میکنیم نمیفهمند و با دهان باز و چشمانی گرد شده به معلم و تخته سیاه مینگرند! وقتی که از چند نفرشان درس میپرسیم به ندرت کسی جواب درستی میدهد و دائم هراسناک بوده و چشمانشان را به زمین میدوزند! اگر یک امتحان پایه از آنها بگیریم میانگین نمرات امتحانی پایین خواهد بود.
بر همین اساس محقق بر آن شد تا ریاضی را به صورت بازی در دسترس دانش آموزان قرار داده و تاثیرات آن را برارتقای مهارت های ریاضی دانش آموزان مشاهده و بررسی کند .
اهداف تحقیق
هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر بازی آموزشی بر ارتقاء مهارت های درس ریاضی دانش آموزان پایه سوم ابتدائی شهر آمل در سال تحصیلی 1390-1391 می باشد.
اهداف جزئی
-1 ارتقاء مهارت محاسبات ریاضی با استفاده از کارتهای بازی آموزشی ریاضی -2 ارتقا مهارت شمارش با استفاده از کارتهای بازی آموزشی ریاضی -3 ارتقا مهارت حل مساله ریاضی با استفاده از کارتهای بازی آموزشی ریاضی
سوالهای تحقیق
-1 آیا کارت بازی آموزشی ریاضی موجب ارتقاء مهارت محاسبات ریاضی در دانش آموزان پایه سوم ابتدایی می شود ؟ -2 آیا کارت بازی آموزشی ریاضی موجب ارتقاء مهارت حل مساله در دانش آموزان پایه سوم ابتدایی می شود ؟
-3 آیا کارت بازی آموزشی ریاضی موجب ارتقاء مهارت شمارش در دانش آموزان پایه سوم ابتدایی می شود ؟ فرضیه ها -1 کارت بازی آموزشی ریاضی موجب ارتقاء مهارت محاسبات ریاضی در دانش آموزان پایه سوم ابتدایی می شود .
-2 کارت بازی آموزشی ریاضی موجب ارتقاء مهارت حل مساله در دانش آموزان پایه سوم ابتدایی می شود . -3 کارت بازی آموزشی ریاضی موجب ارتقاء مهارت شمارش در دانش آموزان پایه سوم ابتدایی می شود .
متغیر های تحقیق
الف - متغیر مستقل :
این پژوهش دارای یک متغیر مستقل » کارت بازی آموزشی « است که توسط محقق دستکاری می شود تا تاثیرات آن بر تغییرات متغیر وابسته مشخص شود .
ب - متغیر وابسته : با توجه به اهداف پژوهش متغیرهای وابسته عبارتند از : برخی ازمهارت های ریاضی دانش آموزان پایه سوم ابتدایی از جمله مهارت شمارش، محاسبات و حل مسأله ج - متغیرهای کنترل : دوره و پایه تحصیلی ، موضوع آموزش
روش تحقیق
این پژوهش به لحاظ ماهیت موضوع ، اهداف و فرضیه های آن و به دلیل استفاده از نتایج آن در زمینه آموزشی و یادگیری از نوع کاربردی است . و در زمره طرحهای شبه آزمایشی به شمار می رود . نوع این پژوهش شبه آزمایشی می باشد .
در این پژوهش از طرح گروه کنترل غیر تصادفی - نابرابر - ، پیش آزمون و پس آزمون استفاده گردیده است .
در این مطالعه دو گروه شرکت داشتند که با یک گروه با بازی های آموزشی کار می شد یعنی گروه آزمایش و گروه دیگر بدون استفاده از بازیها و به روش سنتی آموزش می دیدند . یعنی گروه کنترل .
برای جلوگیری از عوامل ناخواسته در تحقیق از پیش آزمون و گروه کنترل استفاده شد .
در این پژوهش سعی گردیده که گروه های انتخابی در حد امکان یکسان باشند تا بتوان این متغیرها را کنترل کرد
