بخشی از مقاله
چکیده
هدف این تحقیق بررسی تاثیر یادگیری ترکیبی بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان مقطع ابتدایی شهر سمنان است. روش تحقیق از نظر شیوه گردآوری اطلاعات علی-مقایسه ای و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری تحقیق 50 نفر از دانشآموزان پایه چهارم ابتدایی شهرستان سمنان هستند که در 2 گروه 25 نفری 25 - نفر در گروه آزمایش و 25 نفر در گروه کنترل - جای داده شدند.
روش نمونهگیری تصادفی ساده بوده است. برای جمعآوری دادهها از نمره ارزشیابی که از دانشآموزان در گروه کنترل و آزمایش به عمل آمد، استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که پیشرفت تحصیلی در دانشآموزانی که در درس علوم، فارسی، ریاضی، اجتماعی و هدیههای آسمانی از یادگیری ترکیبی بهره بردهاند، بیشتر از دانشآموزانی است که از روش یادگیری سنتی بهره بردهاند.
.1 مقدمه
یکی از شاخصهای مهم در ارزیابی آموزش و پرورش، پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است. در واقع، تمام کوشش ها و تلاشهای این نظام، برای جامه عمل پوشاندن به این امر است. به عبارتی، جامعه و به طور ویژه آموزش و پرورش، نسبت به سرنوشت، رشد و تکامل موفقیت آمیز و جایگاه فرد در جامعه، علاقهمند است و انتظار دارد فرد در جوانب گوناگون اعم از ابعاد شناختی و کسب مهارت و توانایی و نیز در ابعاد شخصیتی، عاطفی و رفتاری، آنچنان که باید، پیشرفت کند و تعالی یابد
توجه به پیشرفت تحصیلی از زمان آلفرد بینه1 آغاز شده است. او طی مطالعات گسترده خود دریافت که نمرات آزمون های وی قادر است کودکانی که با توجه به مشاهدات کلاس درس »باهوش« و »کم هوش« قلمداد شده بودند را از هم تفکیک کند. بعدها، نتایج امتحانات دانش آموزان ملاک قرار گرفت. در واقع، پیشرفت تحصیلی فرایندی است که میتوان آن را نتیجه یادگیری دانست
واژه پیشرفت تحصیلی به جلوه ای از جایگاه تحصیلی دانشآموز اشاره دارد که این جلوه ممکن است بیانگر نمرهای برای یک دوره، میانگین نمرات در دورهای مربوط به یک موضوع، یا میانگین نمرات دورههای مختلف باشد. برای پیشرفت تحصیلی کلاسهای گوناگونی را میتوان در نظر گرفت که مشهورترین آن میانگین نمرات کلاسی است
طبق مطالعات انجام شده، یکی از عوامل مهم در پیشرفت تحصیلی و تغییر نگرش در یادگیری فراگیران، تلفیق آموزش حضوری معلم با شیوه های به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات است
نتایج تحقیقات نشان دادهاند که در سالهای اخیر، شکل جدید یادگیری تحت عنوان »یادگیری ترکیبی1« که در آن از فناوریهای روز مثل رایانه، شبکه جهانی، وبلاگ، کلاسهای مجازی، تختههای بحث و تالارهای گفتگو در کلاسهای درس چهره به چهره بهره گرفته میشو سبب گشته است تا دانشآموزان با سرعت، دقت، عملکرد و پیشرفت تحصیلی بیشتر و بهتری بیاموزند - مهمت، - 2004 3، فرصت و زمان بیشتری برای تفکر داشته باشند - مانسن4، - 2010 و احساس رضایت بیشتری از حضور خود در کلاسهای درس داشته باشند
یادگیری ترکیبی منطقیترین و طبیعیترین سیر تکامل تدریجی برنامههای یادگیری میباشد. یادگیری ترکیبی برازندهترین راه حلها را برای چالشهای یادگیری و رشد نیازهای افراد فراهم میکند. از این طریق، فرصت تلفیق پیشرفتهای فناورانه و نوآورانه حاصله از یادگیری آنلاین، با تعاملها و مشارکتهای ناشی از یادگیری چهره به چهره سنتی به بهترین نحو فراهم میشود
در زمینه تعریف یادگیری ترکیبی میتوان گفت که یادگیری ترکیبی رویکردی است که اشکال سنتی یادگیری در کلاس درس همچون کارآمدی و فرصتهای تعامل، مشارکت و اجتماعی شدن کلاس درس را با وقایع و فعالیتهای مختلف یادگیری الکترونیکی و امکانات یادگیری فعال غنی شده محیط آنلاین، ترکیب میکند
از نظر میچلاوری - 2004 - 10 استفاده از تحلیل، برنامه ریزی و هدف گذاری برای یافتن ترکیب بهینهای از ابزارهای یادگیری و شناسایی عوامل کلیدی موفقیت است. یادگیری ترکیبی نشان می دهد که عناصر یادگیری چگونه می توانند مهارت وعملکرد تجاری را افزایش دهند. یادگیری ترکیبی مقایسه ای است بین:
-1 تجارب و اهداف عملکرد
-2 شیوه هایی که گروه های یاد گیرنده می توانند بهتر یاد بگیرند.
-3 راههای متفاوتی که مواد آموزشی میتوانند به خود یادگیری آموزش کمک کنند
-4 منابع مختلفی که می تواند یادگیری آموزش تجارت و فعالیتهای اجتماعی را حمایت کند.
-5 راههایی برای به حد اکثر رساندن سرمایه.
وی در تعریف دیگری از یادگیری ترکیبی چنین عنوان می کند: توانایی انتخاب امکانات، فناوری و مواد آموزشی که دارای بیشترین هماهنگی با امکانات سازمان باشد.
ساندهالتز و دیر - 1994 - 11 در پژوهشی تحت عنوان نگاهی به میزان حضور دانش آموزان در کلاس درس توانمند شده با فناوری به مسأله افزایش انگیزه و علاقه معلمان و دانش آموزان در استفاده از فناوری برای یادگیری اشاره داشته و نکات زیر را مطرح کردهاند: علاقه بسیار دانش آموزان به کار با رایانه سبب شده که یادگیری آنها با سرعت بیشتری انجام شود. این علاقه همچنین انگیزه معلمان را برای تلفیق فناوری در فرایند یاددهی-یادگیری افزایش داده است؛ دانش آموزان زمان بیشتری را به انجام تکالیف و پروژه های تحقیقاتی با استفاده از رایانه اختصاص داده و حتی در وقت آزاد خود نیز به کار با رایانه مشغولند.
دانش آموزان هزاره سوم، در دنیای شنیداری، دیداری و جنبشی متولد می شوند، بنابراین تلاش معلمان برای آموزش آنان با بهره گیری از روش ها و رسانه های آموزشی دوره گذشته بی نتیجه خواهد بود یا چندان ثمره ای به همراه نخواهد داشت. لذا ضروری است که معلمان درباره فناوری و رسانه های نوین آموزشی هم خوب بدانند و هم با نگرشی مثبت با آن برخورد کنند
در حقیقت باید گفت که معلمان، کارگزاران اصلی ورود و تعامل موفقیت آمیز فاوا در نظام آموزشی هستند. همانطور که هر معلمی روش خودش را در استفاده از تخته سیاه یا هر ابزار دیگری در تدریس دارد، چگونگی استفاده از ICT در آموزش و چگونگی تلفیق فناوری در تدریس، به تجربه و نگرش معلمان بستگی دارد و می تواند در سطوح و انواع مختلف صورت پذیرد
کارشناسان یونسکو تاکید می کنند که اگر معلمان الگوی کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات را در کلاسهای خود تجربه نکنند، پرورش نسل جدید معلمانی که بتوانند از ابزارهای فاوا به نحو کارآمدی در یادگیری خود بهره بگیرند، امکانپذیر نخواهد بود
محققانی همچون بلاک و اوستام،2002 4 و واکسمن،2003 5 نیز به اهمیت بهره گیری ICT در فرایند یاددهی-یادگیری و اثربخشی آن در بهبود و پیشرفت یادگیری به واسطه امکان شبیه سازی، شبکه آموزشی، یادگیری به کمک کامپیوتر، آزمایشگاه مجازی، کارگاههای مجازی، هسته های پژوهش، کار گروهی با استفاده از کامپیوتر و اینترنت، جستجو و پژوهش از طریق وب و تهیه طرح درس و ارزشیابی اشاره نموده اند
با توجه به مطالب ذکر شده و به رغم گسترش مطالعات انجام شده در زمینه فناوری و پیشرفت تحصیلی، با جستجویی که محقق انجام داده است، تاکنون تحقیقی پیرامون تاثیر یادگیری ترکیبی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی در شهر سمنان که به تازگی برخی از مدارس آن به صورت هوشمند درآمدهاند، سوال اصلی پژوهش آن است که آیا یادگیری ترکیبی تاثیری بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان مقطع ابتدایی شهر سمنان داشته است؟ برای پاسخ به این سوال، مدل مفهومی به شرح شکل شماره 1 آورده شده است.
