بخشی از مقاله
چکیده:
مقدمه: هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثر یک جلسه تمرین شدید هوازی دوچرخه کارسنج بر پپتید ناتریورتیک دهلیزی در زنان چاق غیرفعال بود. روش ها: آزمودنی ها شامل 19 نفر از بانوان چاق شهر آمل با میانگین سن 27/94 3/3 - سال - ، وزن 88/13 7/28 - کیلوگرم - ، قد 163 4/91 - سانتیمتر - ، 32/96 3/13 - BMIکیلوگرم بر متر مربع - بودند که پس از همسان سازی، در دو گروه تمرین شدید - n=9 - و گروه کنترل - n=10 - قرار گرفتند. برنامه تمرینی گروه تجربی یک جلسه تمرین شدید هوازی با دوچرخه کارسنج با شدت 25 وات به مدت 20 دقیقه بود که در هر دو دقیقه 25 وات به شدت تمرین افزوده شد و تا سر حد واماندگی هر آزمودنی به طول انجامید. نمونه گیری خون آزمودنیها بعد از 12 ساعت ناشتایی قبل از شروع تمرین و بلافاصله بعد از اتمام پروتکل تمرینی انجام شد. از روش الایزا برای اندازه گیری نمونه ها استفاده شد و برای تجزیه و تحلیل دادهها از آنالیز واریانس با اندازهگیری مکرر استفاده گردید. نتایج: نتایج پژوهش حاضر نشان داد، یک جلسه تمرین شدید هوازی تا سر حد واماندگی باعث افزایش معنی دار سطوح پلاسمایی پپتید ناتریورتیک دهلیزی زنان چاق شد - . - p=0/006 بحث و نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر یک جلسه تمرین شدید هوازی باعث افزایش معنادار در سطوح پپتید ناتریورتیک دهلیزی می گردد و به دلیل رابطه ی مستقیم چاقی با فشارخون و بیماریهای قلبی-عروقی احتمالاً تأثیرات سودمند فعالیت بدنی در افراد چاق به واسطه تغییر در این شاخص ها باشد.
واژگان کلیدی: تمرین هوازی، دوچرخه کارسنج، چاقی، پپتید ناتریورتیک دهلیزی.
مقدمه
چاقی یک فاکتور اصلی برای پیشرفت و توسعه بیماریهای مربوط به قلب شامل فشارخون، کم خونی قلب و نقص قلبی است . - 1 - طبق آمار انجمن جهانی قلب، فشارخون، مصرف دخانیات، دیابت نوع2، چاقی و نداشتن فعالیت بدنی به عنوان عوامل بیماری زا معرفی شده است. نتایج در دسترس نشان داده که دیابت، چاقی و نداشتن فعالیت بدنی منجر به بیماری قلبی- عروقی می شود . - 2 - با توجه به نقش پپتیدهای ناتریورتیک در تنظیم فشارخون و عدم تعادل این هورمون ها در بسیاری از اختلالات سیستم قلب و عروق بررسی تغییرات سطوح آنها و فاکتورهای مربوط به آن در اثر عوامل مختلف می تواند اطلاعات ارزنده ای در زمینه پیشگیری و کنترل اختلالات قلبی فراهم سازد. قلب علاوه بر پمپاژ خون به عنوان غده ای درونریز عمل می کند و گزارش هایی مبنی بر وجود گرانولهای ذخیره ای در سلولهای قلبی پستانداران منتشرگردیده است که در سلول های میوکارد دهلیزهای پستانداران وجود دارد . - 3 -
پپتیدهای ناتریورتیک اغلب به عنوان عواملی که در تنظیم فشار و حجم خون نقش دارند شناخته شده است، اما اثرات فیزیولوژیکی این پپتیدها بسیار گسترده بوده و سطوح گردشی آنها در بسیاری از وضعیت های پاتولوژیکی و فیزیولوژیکی تغییر می کند . - 4 - پپتید ناتریورتیک دهلیزی 1 - ANP - ، به طور پیوسته از دهلیز چپ قلب ترشح شده اما میزان آن در پاسخ به محرک های مناسب تغییر می کند و عوامل مختلفی در کنترل سنتز و ترشح آنها نقش دارند و نشان داده شده است که کشش دیواره دهلیزی محرک اصلی برای ترشح هورمون های قلبی است . - 6 ,5 - مکانیسم کنترل ترشح ANP بسیار پیچیده می باشد و حتی ممکن است عمل کشش دیواره دهلیزی در ترشح پپتیدهای ناتریورتیک از طریق کشش دیواره ی رگها، عوامل پاراکرینی و اتوکرینی از قبیل اندوتلین-1 و آنژیوتانسین تحت تاثیر قرار گیرد . - 8 ,7 - یکی از دیگر عوامل مهم تحریک ترشح ANP، پپتید مشتق شده از سلول های اندوتلیال یعنی اندوتلین2 است.
اندوتلین-1 که به وسیله سلولهای اندوتلیال عروقی ترشح می شود، به عنوان قویترین تنگ کننده عروقی شناخته شده است. سلول های اندوتلیال عروقی نقش مهمی در تنظیم فعالیتهای عروقی با تولید مواد فعال کننده عروق، مانند اندوتلین-1و نیتریک اکساید بر عهده دارند . - 9 - در بررسی ها نشان داده شده است که اندوتلین باعث افزایش میزان ترشح ANP می شود - 10 - و مهار گیرنده های آن باعث کاهش پاسخ ANP در شرایط هایپوکسی می گردد . - 4 - مطالعات نشان داده اند که تمرین استقامتی موجب افزایش معناداری در مقدار ANP پلاسما شده است . - 12 ,11 - بعضی از مطالعات نیز تفاوتی در سطوح استراحتی و بی تمرینیANP در بین افراد تمرین کرده استقامتی مشاهده نکردند . - 13 - بیشتر مطالعات تاثیر بلند مدت تمرین هوازی را بر رویANP نشان داده اند و در این مطالعه محقق به دنبال بررسی تاثیر یک جلسه تمرین شدید بر روی دوچرخه کارسنج در زنان چاق می باشد.
روششناسی پژوهش
آزمودنی ها: روش پژوهش حاضر نیمه تجربی میباشد که جامعه آماری این پژوهش شامل زنان چاق غیرفعال شهر آمل می باشد. 19 زن چاق با دامنه سنی 15 - تا 40 سال - به عنوان نمونه در دسترس و داوطلب شرکت در پژوهش انتخاب شدند - جدول . - 1 پس از تکمیل پرسشنامه سلامت و رضایت نامه جهت شرکت در پژوهش. آزمودنیها به روش تصادفی ساده در 2 گروه، گروه تمرین 9 نفر و گروه کنترل 10 نفر تقسیم شدند. نداشتن هرگونه عوارض دیابتی، عدم شرکت در فعالیتهای ورزشی به مدت بیش از 20 دقیقه یا هر گونه تمرینهای هوازی و مقاومتی منظم در طی 6 ماه گذشته، عدم مصرف داروی ضد فشار خون در طی دو ماه گذشته، عدم کاهش وزن بیش از 5 در صد در طی دو ماه گذشته، نداشتن چاقی بیش از حد - BMI<40 - ، عدم مصرف مشروبات الکلی، سیگار و مواد مخدر.
پروتکل تمرین: گروه تمرینی در ساعت 8 صبح پروتکل تمرین را اجرا کردند. 10 دقیقه قبل از شروع تمرین از آزمودنی ها نمونه های خونی گرفته شد و گروه تمرین پروتکل تمرین را که با 25 وات برای مدت 20 دقیقه تنظیم شده بود شروع کردند و هر دو دقیقه به شدت آن افزوده میشد و 25 وات در هر دو دقیقه به شدت تمرین افزوده میشد و تمامی آزمودنی ها تمرین را تا حد واماندگی خودشان اجرا کردند. قبل از شروع و بعد از اتمام تمرین فشارخون آزمودنی ها با فشارسنج اندازه گیری شد. در طی اجرای پروتکل ضربان قلب آزمودنی ها به طور مداوم ثبت می شد. بلافاصله بعد از پایان تمرین نمونه های خونی از آزمودنی ها گرفته شد. 10 سیسی خون از شریان دست چپ همه افراد بعد از 12 ساعت ناشتایی قبل از انجام پروتکل تمرین و بلافاصله پس از اتمام تمرین گرفته شد و به داخل لوله های 1EDTAو محلول پروبلاک2 ریخته شده و سپس با سرعت 3000 دور در دقیقه به مدت 5 دقیقه سانتریفیوژ شده و پس از استخراج پلاسما نمونه ها برای تجزیه و تحلیل بیوشیمیایی به آزمایشگاه منتقل و در دمای -20 درجه نگهداری شد. به منظور اندازه گیری پارمترهای بیوشیمیایی متغیرهای اندوتلین-1 و ANP از روش الایزای ساندویچی و کیت مخصوص اندازه گیری ANP انسان ساخت شرکت - ELISA, CUSABIO BIOTECH, Wuhan, China - با حساسیت pg/ml 0/78 و مطابق با دستورالعمل نوشته شده بر روی کیت استفاده شد.
روشهای آماری: به منظور توصیف دادهها، محاسبه میانگین و انحراف معیار از آمار توصیفی و برای طبیعی بودن توزیع دادههای هر متغیر از آزمون غیرپارامتریک کلموگروف- اسمیرنوف - K-S - استفاده شد. همچنین، برای تجزیه و تحلیل دادهها آنالیز واریانس با اندازهگیری مکرر در سطح معنیداری - 0/05 - استفاده شد؛ و تجزیه و تحلیل آماری دادهها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 20 انجام گرفت.
