بخشی از مقاله
چکیده
هدف تحقیق بررسی 6 هفته تمرین ثبات دهنده مرکزی بدن بر استقامت ناحیه ی مرکزی بدن بود. جامعه آماری این تحقیق را کلیه دوندگان استقامت مرد در استان گلستان در پاییز سال 1395 تشکیل می دهند، نمونه آماری این تحقیق شامل 20 نفر از دوندگان مرد استان گلستان بود، که به صورت تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم شد.
روش انجام تحقیق حاضر از نوع نیمه تجربی است، که به صورت میدانی انجام گرفت. گروه تمرینی در برنامه ی تمرینی ثبات دهنده ی ناحیه مرکزی بدن شرکت کردند. این تمرینات سه جلسه در هفته و به مدت شش هفته انجام شد که مدت زمان هر جلسه تمرینی حدود 40 دقیقه در سه ست بود. این پروتکل برگرفته از تحقیق کال2 است که در مقایسه با سایر پروتکل های تمرینات ثبات دهنده ی ناحیه مرکزی بدن، هم به لحاظ تمرینات متنوع و ویژه و هم به لحاظ تعداد هفته ها و تعداد جلسات تمرینی در هفته و همچنین از نظر سطح تمرینات، پروتکل نسبتا کاملی است و به تایید استادان و متخصصان علم تمرین نیز رسیده است.
در تحقیق حاضر برای توصیف آماری داده ها - میانگین، انحراف استاندارد، پراکندگی - از آمار توصیفی و به منظور برسی معناداری اختلاف بین پیش و پس آزمون در دو گروه کنترل و تجربی از آزمون تی مستقل استفاده خواهد شد. داده ها با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس نسخه ی 18 تحلیل شد. یافته ها نشان داد که تمرینات پروتکل شامل پل زدن با بلند کردن پا، انقباض ایستای عضلات شکمی، چرخش پایین تنه، پل زدن به شکم، پل زدن به پهلوی راست، پل زدن به پهلوی چپ، حرکت دوچرخه، پل زدن با مارش، دراز و نشست با دستان کشیده و پایین آوردن دو طرفه بر استقامت ناحیه ی مرکزی بدن شامل - تست بایرینگ- سورنسن ، پل زدن به شکم، پل زدن به پهلوی راست و چپ، آزمون فلکشن تنه در زاویه ی 60 درجه - تاثیر مثبت و معنی داری داشت.
مقدمه
افزایش آمادگی و تقویت قابلیت های جسمانی ورزشکاران برای بالا بردن کیفیت اجرای مهارت های ورزشی،
همواره مورد توجه متخصصان و محققان علوم ورزشی بوده است. در سال های اخیر، تلاش زیادی برای بهبود عملکرد ورزشکاران و ثبت رکوردهای جدید انجام شده است.
در این راستا، می توان به انجام تمرینات تخصصی بدنسازی، اصلاح تکنیک ها و استفاده از وسایل و تجهیزات مدرن اشاره کرد - سماواتی و همکاران، . - 2003 یکی از موثرترین و متداولترین روش ها برای افزایش عملکرد ورزشکاران رقابتی، استفاده از شیوه های تمرینی مناسب است. با وجود اختلاف نظر در مورد روش های تمرینی ورزشکاران، در زمینه ی تاثیر تمرینات مقاومتی بر بهبود عملکردشان، عقیده بر این است که این تمرینات بخش لاینفک برنامه تمرینی ورزشکاران را تشکیل می دهد
امروزه ثبات مرکزی و تقویت عضلات ثبات دهنده مرکزی به یکی از موضوعات جدید دنیای پزشکی ورزشی تبدیل شده است. ثبات مرکزی مزایای بسیار وسیعی دارد که شامل بهبود اجرای ورزشی، جلوگیری از آسیب ها و کاهش و درمان اختلالات اسکلتی-عضلانی می باشد. ناحیه مرکزی بدن 3می تواند پایه ای4 تصور شود که عضلات شکم در جلو، عضلات پاراسپاینال - راست کننده ی ستون مهره ها - و سرینی ها در عقب، عضله دیافگرام در بالا و عضلات کف لگن و عضلات کمربند لگنی در قسمت تحتانی آن واقع شده اند
طبق تحقیقات موجود، ثبات لگن و تنه برای تمامی حرکات اندام تحتانی ضروری است و عضلات تنه قبل از عضلات اندام تحتانی فعال می شوند تا ستون مهره ها را به عنوان ساختاری برای حرکات عملکردی ثبات بخشند - باب برت و همکاران، . - 1999 ثبات مرکزی که استقامت عضلات تنه تحتانی نیز بخشی از آن است، نقش محوری در عملکرد موثر بیومکانیکی داشته و جزء مهمی در حداکثر کارایی و عملکرد ورزشکاران و پیش گیری از آسیب ورزشی محسوب می شود. محققان عقیده دارند که بی ثباتی در منطقه ی کمری لگنی در طول دویدن منجر به تکنیک ضعیف و کاربرد غیر موثر نیرو می شود
ثبات ناحیه مرکزی بدن برای ایجاد تعادل مناسب در نیروهای وارد شده به مهره ها، لگن و زنجیره های حرکتی و شروع حرکات عملکردی اندام ها ضروری می باشد. تکنیک های ورزشی تقویت کننده مرکز، موجب بهبود کارایی عملکرد و پیشگیری از آسیب های اسکلتی- عضلانی می شود و فقدان هماهنگی مناسب در عضلات مرکزی، می تواند منجر به کاهش کارایی حرکات و بروز الگوهای جبرانی و در نهایت سبب ایجاد آسیب های تکرار شونده و استرین های عضلانی شود
عملکرد مناسب عضلات ناحیه ی مرکزی از طریق توزیع مناسب نیرو در ناحیه ی کمری- لگنی- رانی و جلوگیری از فشارهای بیش از حد و حرکات جبرانی لگن در طی حرکت اندام ها، کارایی سیستم عصبی - عضلانی را در کل زنجیره ی حرکتی بهبود می بخشد و در نهایت تعادل پویای بهتری را در حین فعالیت فراهم می نماید. ناحیه ی مرکزی پایدار بدن به عنوان تکیه گاهی محکم برای تعادل و استقامت عضلانی ضروری است
ضعف یا نبود هماهنگی کافی در ساختار عضلانی ناحیه ی مرکزی بدن می تواند به کاهش اثرگذاری الگوهای حرکتی صحیح، بروز الگوهای حرکتی جبرانی، کشیدگی عضلانی، پرکاری ونهایتاً آسیب منجر شود - فردریک سون و همکاران، - 2005؛ بنابراین گام اول در توسعه ی ناحیه ی مرکزی پایدار، توسعه ی قدرت و استقامت عضلات کمری لگنی است.
ناحیه مرکزی بدن همانند سیلندری است که قفسه ی سینه یک سوم بالایی آن را تشکیل می دهد و عملکرد کمربند شانه را تحت تأثیر قرار می دهد، در حالی که لگن یک سوم پایینی آن را تشکیل می دهد و بر عملکرد و نقش پاها، موقعیت قفسه ی سینه و کمربند شانه مؤثر است؟ مرکز عصبی عضلانی، موقعیت و وضعیت یک سوم بالایی و پایینی سیلندر را هدایت می کند؟ یک سوم بالایی و پایینی سیلندر هم بر مرکز عصبی عضلانی مؤثرند.
کینگ - - 2002 همچنین بیان کرد که تغییر در مکانیک سیستماحتمالاً موجب تغییر در الگوی به کارگیری عصبی عضلانی خواهد شد؛ بنابراین عملکرد اندام فوقانی و تحتانی می تواند به میزان زیادی به وسیله ی ثبات مکانیکی و عصبی عضلانی ناحیه ی مرکزی بدن تحت تأثیر قرار گیرد
ناحیه ی مرکزی بدن به عنوان رابط با انتقال موثر نیرو های تولید شده در اندام تحتانی به اندام فوقانی، به اجراهای ورزشی کمک می کند. بی ثباتی در منطقه ی کمری- لگنی در طول دویدن به تکنیک ضعیف و کاربرد غیر موثر نیرو منجر می شود
در بررسی اثرات یک برنامه ی قدرتی و ثباتی کمر روی تعادل و کینماتیک لگن در حین راه رفتن در زنان، گزارش نمودند که تمرینات ثباتی و قدرتی طی 20 جلسه و به مدت هفت هفته می تواند به کاهش کمردرد و بهبود قدرت کمربند کمری- لگنی در زنان منجر شود. مایلز و همکارانش - - 2005 تحقیقی تحت عنوان بررسی اثرات یک برنامه ی آموزشی ثباتی 10 هفته ای روی ثبات و عملکرد زنان والیبالیست و بسکتبالیست سالم با دامنه ی سنی 18 تا 23 سال انجام دادند.
نتایج این تحقیق نشان داد در گروه درمان، ثبات کمری-لگنی، چابکی، قدرت اندام تحتانی و تعادل استاتیک به طور معناداری افزایش پیدا کرده است. قادری و همکاران - - 1386 در تحقیقی به بررسی تمرینات فعال ثبات دهنده ی ستون فقرات بر عملکرد عضلات کمر در صفحه ی ساجیتال در افراد سالم پرداختند. پس از انجام مداخله، در گروه آزمایش افزایش معناداری در متغیرهای نشان دهنده ی قدرت و تحمل در همه ی آزمون ها به وجود آمد. اما پس از قطع تمرین ها به مدت 4 هفته، این متغیرها به طور معناداری کاهش یافتند.
در مطالعه ای که صلواتی و همکارانش - - 1383 انجام دادند، برنامه ی تمرین درمانی فعال ثباتی را با روش فیزیوتراپی رایج مقایسه کردند. آن ها دریافتند تمرینات ثبات دهنده ی ستون فقرات در مقایسه با گروه درمانی رایج فیزیوتراپی افزایش معناداری در دامنه ی حرکتی، تحمل و قدرت کمر ایجاد کرده است. از این رو با مطالعه ی ادبیات تحقیق و یافت نشدن تحقیق مشابه در بررسی استقامت عضلات تنه در جامعه ی دوندگان استقامت و از طرفی با توجه به اینکه برنامه های تمرینی معمولا توجه کمی به عضلات تنه و به طور ویژه عضلات عمقی دارند
