بخشی از مقاله
اهمالکاری، فروگذاری از انجام وظایف و مسئولیتها در یک شکل و اندازه و زمان به موقع و مورد انتظار، علیرغم اجتنابپذیربودن و توانایی فرد جهت انجام آن و آگاهی از پیامدهای ناخوشایند طفره رفتن از انجام مسئولیتها است. اهمالکاری تحصیلی یکی از شایعترین مشکلات در سطوح مختلف تحصیلی است که به تمایل غالب فراگیران برای به تأخیر انداختن فعالیتها و هدفهای تحصیلی از قبیل طفره رفتن از انجام تکالیف، غفلت از آماده شدن برای امتحان و نوشتن مقالات تا آخرین روزها و لحظات ترم تحصیلی اشاره دارد، تا آنجاییکه عملکرد بهینه را تحتتأثیر قرارمیدهد. و به عنوان مانعی برای موفقیت تحصیلی؛ کمیت و کیفیت یادگیری را کاهش میدهد. این پژوهش با تبیین اهمالکاری تحصیلی در محیطهای آموزشی انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش جمعآوری اطلاعات کتابخانهای میباشد.
پیامدهای اهمالکاری تحصیلی تشویش، آشفتگی، سرزنش خود، ناامیدی و پشیمانی است اثرات منفی بر خواب، رژیم غذایی و عادات ورزش دارد است که به پیشرفت کار و تحصیل فرد آسیب میرساند. مهارتهای ضعیف مدیریت زمان، باورهای خودکارآمدی، ناراحتی از انجام وظایف، ویژگیهای شخصیتی - مسؤلیت،کمال،تمایل عصبی و ... - ، افکار غیرمنطقی، ناتوانی در تمرکز، ترس از شکست، ناتوانی در تحقق اهداف، کاهش عزتنفس و مهارتهای حل مسأله به عنوان عوامل مؤثر بر اهمالکاری تحصیلی دانشآموزان شناسایی شدند. نظامهای آموزشی برای کاهش اهمالکاری دانشآموزان باید آموزشهای لازم از قبیل شناسایی علت اهمالکاری، تعیین وقت مشخص برای انجام کارهای معوق، تقسیم کارهای بزرگ و سنگین را به قطعات کوچک خرد برای دانشآموزان تدارک ببینند.
آتابای، که میتواند بزرگترین ضرر را به زندگی علمی آنان وارد نماید تا جایی که بسیاری از افرادی که از هوش و توان یادگیری بالایی برخوردارند بهخاطر همین اهمالکاری در امور تحصیلی فرصتهای فراوانی را از دست دادهاند و نتوانستهاند نهایت توان خود را در زمینه علمی ظاهر سازند اهمالکاری به معنای سهلانگاری، به تعویق انداختن کارهاست. بالکیس و دور، به نقل از یعقوبی و همکاران، اهمالکاری را به عنوان فروگذاری از انجام وظایف و مسئولیتها در یک شکل و اندازه و زمان به موقع و مورد انتظار، علیرغم اجتنابپذیربودن و توانایی فرد جهت انجام آن و آگاهی از پیامدهای ناخوشایند طفره رفتن از انجام مسئولیتها تعریف میکنند. اهمالکاری در انجام وظایف تحصیلی بر یادگیری و موفقیت و انگیزش پیشرفت تاثیر منفی میگذارد. تأخیر در شروع یادگیری و انجام دادن تکالیف باعث خواهد شد که فرصتهای مناسب یادگیری از دست رفته و افراد مجبور شوند که تکالیف را در زمانی نامناسب و حتی محدود انجام دهند و در روند فرآیند یادگیری خلل زیادی ایجاد شود و تکالیف به درستی و با دقت انجام نگیرد. بنابراین باعث میشود که فرد کارهای خود را همراه با ارتکاب اشتباه فراوان انجام داده و این اشتباهات شانس موفقیت او را کاهش میدهند
نتایج پژوهش نریمانی و همکاران در سال 1394 با عنوان »مقایسهی اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و حل مسئله بر انگیزش تحصیلی دانشآموزان اهمالکار« نشان داد آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و حل مسئله در مقایسه با گروه کنترل بر انگیزش تحصیلی آزمودنیها تأثیر داشته است. به علاوه آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی در مقایسه با آموزش حل مسئله تأثیر بیشتری بر انگیزش تحصیلی آزمودنیها داشت. همچنین نتایج آزمون توکی نشان داد که آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی نسبت به آموزش حل مسئله تأثیر بیشتری بر افزایش انگیزش درونی و انگیزش بیرونی و کاهش بیانگیزشی داشته است.
نتایج پژوهش روغنی و همکاران در سال 1394با عنوان »بررسی رابطهی بین مؤلفههای تعللورزی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان« نشان داد که تعللورزی تحصیلی قادر است تغییرات مربوط به بعد پیشرفت تحصیلی را به خوبی تبیین کند. یافته های پژوهش نشان داد که تعللورزی پیشبینیکنندهی قوی پیشرفت تحصیلی است. یافتههای پژوهش آقآتابای - 1393 - نشان داد رابطه بین تعللورزی تحصیلی و مولفه پردازش هوشاجتماعی معنادار، رابطهی بین تعللورزی تحصیلی و مولفه ارزیابی تنظیم هیجان معنادار میباشد. نتایج تحقیق گلستانیبخت و شکری - 1392 - با عنوان »رابطه تعللورزی - اهمال کاری - تحصیلی با باورهای فراشناختی« نشان داد که بین دو گروه دانشآموزان دختر و پسر در تعللورزی تحصیلی تفاوت معناداری وجود دارد که تعللورزی پسران بیشتر از دختران میباشد، ولی در مقایسه باورهای فراشناختی تفاوتی مشاهده نشد. تحلیل رگرسیون چند متغیره به شیوه گامبهگام مشخص کرد که در بین مؤلفههای باورهای فراشناختی، عدم اطمینان شناختی به طور قویتری تعللورزی تحصیلی را پیشبینی میکنند. تفاوت میان دختران و پسران در باورهای فراشناختی معنادار نیست ولی در متغیر تعللورزی تحصیلی معنادار میباشد و عدم اطمینان شناختی در پیشبینی تعللورزی تحصیلی سهم دارد.
نتایج تحقیق پورعبدل و همکاران - 1394 - با عنوان »مقایسهی اهمالکاری تحصیلی و سرزندگی تحصیلی در دانشآموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص« نشان داد که بین دانشآموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص در اهمالکاری تحصیلی و سرزندگی تحصیلی تفاوت معناداری وجود دارد. هدف این پژوهش تبیین اهمالکاری تحصیلی دانشآموزان در محیطهای آموزشی است تا نظامهای آموزشی برای کاهش و از بین بردن این عوامل تدابیر لازم اتخاذ نمایند. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و برای جمعآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای استفاده شده است.
تعریف اهمالکاری
اهمالکاری به عنوان تمایل غیرمنطقی نسبت به تأخیر انداختن کارهایی بیان شده تعریف شده است. برای توصیف اقدام به انجام عملی که به صورت غیرضروری به تأخیر افتادهاست، به کار میرود و در نهایت زمانی تمایل به تکمیل آن کار در فرد به وجود میآید که از نظر هیجانی احساس ناراحتی کند این واژه، از این طریق که فردی در ذهن خود فرض یا عزم به پایان رساندن کاری را دارد، ولی در اتمام آن در زمان مورد انتظار و دلخواه خود دچار شکست میشود، شناخته میشود. اهمالکاری، با توجه به پیچیدگی و مؤلفههای شناختی عاطفی و رفتاری آن، تظاهرات گوناگونی دارد، از جمله اهمالکاری تحصیلی - هیل، هیل، چابوت و بارال، - 1978 اهمالکاری در تصمیمگیری ، اهمالکاری روانرنجورانه و اهمالکاری وسواسگونه میباشد اما متداولترین آن اهمالکاری تحصیلی است.
اهمالکاری تحصیلی
به نقل از مطیعی و همکاران، میگویند با وجود اینکه اهمالکاری در تمام فعالیت های زندگی روزانه ممکن است اتفاق بیفتد، اما اهمالگرایی در زمینهی انجام تکالیف درسی فراوانی بیشتر دارد. سولومون و راثبلوم اهمالکاری تحصیلی را در به تأخیر انداختن وظایف تحصیلی تعریف میکنند. این وظایف شامل آماده شدن برای امتحان، آماده کردن مقالات در طول نیمسال تحصیلی، امور اداری مربوط به مدرسه و حضور مستمر در کلاسها میباشد. دانشآموزان اهمالکار آمادگی برای امتحان را به شب پایانی موکول میکنند و در نتیجه در زمان امتحان اضطراب شدیدی را تجربه میکنند.
