بخشی از مقاله
چکیده
وندالیسم از مهم ترین آسیب های اجتماعی رایج در میان جوانان می باشد که بررسی علل وقوع آن متفکران بسیاری را به نظریه پردازی و تحلیل تجربی کشانده است. در مقاله حاضر نیز تلاش شده است ضمن تبیین وضعیت گرایش به وندالیسم عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به وندالیسم در بین جوانان شهر ساری مورد تحلیل قرار بگیرد. چهارچوب نظری تحقیق حاضر، نظریه کنترل اجتماعی هیرشی بوده است. داده های لازم با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده است.
روش تحقیق پیمایشی و روش نمونه گیری، خوشه ای بوده است . نمونه گیری با استفاده از فرمول مورگان انجام شده است که 300 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. برای تحلیل اطلاعات از نرم افزار کامپیوتری spss استفاده شده است.
مهمترین نتایج تحقیق حاضر این است که بین متغیرهای مستقل و گرایش به وندالیسم رابطه ی معکوس وجود دارد و بین پایگاه اجتماعی - اقتصادی فرد و گرایش به وندالیسم رابطه ی مستقیم وجود دارد. همچنین متغیر وابستگی بر اساس تأثیرات کلی مهم ترین تعیین کننده و پیش بینی کننده گرایش به وندالیسم میباشد و متغیر مشغولیت ضعیف ترین پیش بینی کننده گرایش به وندالیسم میباشد.
-1 بیان مسئله
وندالیسم به معنای تخریب کنترل نشده اشیا و آثار فرهنگی باارزش یا اموال عمومی است که یک ناهنجار اجتماعی به حساب میآید و دلایل متعددی برای آن عنوان میکنند. وندالیسم را در زمره انحرافات و بزهکاری های جوامع جدید دسته بندی میکنند و آن را عکس العملی خصمانه و واکنشی کینه توزانه نسبت به برخی از فشارها، تحمیلات، ناملایمات و اجحافها تحلیل میکنند.
وندالیسم در زمره آن دسته از انحرافات و بزهکاری هایی است که در جوامع جدید ظهور یافته است. در طبقه بندی انواع جرائم اغلب صاحب نظران و محققان وندالیسم را به مثابه جنایتی خرد و از انواع بزهکاریهای نوجوانان به شمار آورده اند.
وندالیسم مشتق از واژه وندال است. وندال نام قومی از اقوام ژرمن اسلاو به شمار میرفت که در قرن پنجم میلادی در سرزمینهای واقع در میان دو رودخانه اودر و ویستول زندگی میکردند. آنان مردمانی جنگجو، خونخوار و مهاجم بودند که به کرات به نواحی و سرزمینهای اطراف قلمرو خود تخطی و تجاوز کرده، به تخریب و تاراج مناطق و آبادیهای متصرفه میپرداختند.
روحیه ویرانگرانه قوم وندال سبب گردیده است که در مباحث آسیب شناسی، کلیه رفتارهای بزهکارانه ای که به منظور تخریب آگاهانه اموال، اشیاء و متعلقات عمومی و نیز تخریب و نابودی آثار هنری و دشمنی با علم و صنعت و آثار تمدن صورت میگیرد به گونه ای به وندالیسم منتسب گردد. همانطور که ذکر شد، وندالیسم، در این معنی؛ از بلاهای جوامع امروزی است که در گذشته دیده نشده است.
"وندالهای کهن"، در هجومهای وحشیانه خود، چیزی را ویران میکردند که خود نساخته بودند، اما " وندانهای مدرن" چیزی را نابود میسازند که از آن جامعه خودشان است. وندالیسم در همه جا بیداد میکند و تقریباً همه شاهد عوارض آن هستند. آثار وندالیسم را روی در و دیوارهای شهرها، آسانسورها، پارکهای عمومی، کیوسکهای تلفن و به شکلی وسیع درمدارس میبینیم. ازدیگر مظاهر وندالیسم، نوشتن و حکاکی بر روی دیوارهای مؤسسههای عمومی، روی صندلیهای اتوبوسهای شهری و نوشتن انواع یادگاریها بر دیوارها و ستونهای مکانهای باستانی و آثار تاریخی است.
جوانانی که وسایل پارکها یا زمینهای بازی را تخریب میکنند و علائم و نشانههای جاده ها، درختها و فوارهها را از بین میبرند، تا آنجا پیش میروند که گاهی ابزار و وسایل مورد نیاز عمومی نظیر تلفن عمومی و توالتهای عمومی را تخریب و غیرقابل استفاده میسازند.
مدارس، هدف درجه اول وندالیسم است. امروزه وندالیسمخصوصاً برای کسانی که در شهرهای بزرگ و پرجمعیت زندگی میکنند، پدیده ای ملموس و واقعیتی تلخ و در عین حال گریزناپذیر است که به عنوان یکی از نمودهای زندگی اجتماعی جامعه مدرن و ماشینی بروز و حضور یافته است .تمدن ماشینی امروز که به دنبال خود توسعه شهرهای صنعتی، ایجاد محلات پرجمعیت، تغییر نحوه زندگی، درآمیختگی سنتهای کهنه و نو و تضعیف انسجام و همبستگی اجتماعی، شکستها و عقدههای روانی پنهانی و امیال سرکوب شده را به ارمغان آورده است.
پیامد دیگری نیز داشته و آن عصیان روزافزون انسانها علی الخصوص نسل جوان در برابر واقعیات اجتماعی است، به ویژه سرپیچی از قواعد حاکم بر روابط اجتماعی و طغیان بر علیه نظم دستوری جامعه در فرم عکسالعملهای منفی یکی از شاخصترین واکنشهای رفتاری برخی از افراد در جامعه امروز است. عصیان روزافزون انسان، به خصوص نسل جوان، نه تنها نشاندهنده احساس اجحاف و درماندگی توأم با خشم، پرخاشگری و آشوبگری آنان است، بلکه معرف تحمیلات اجتماعی در جامعهای است که به جای در نظر گرفتن الگوهای فرد یا نسلی دیگر، تنها الگوهای خود را به آنان تجویز میکند. در حقیقت وندالیسم واکنشی است در مقابل برخی از صور فشارها و تحمیلات که مبین تمایل به تخریب آگاهانه، ارادی و خودخواسته اموال، تأسیسات و متعلقات عمومی است و اینگونه جدید از وندالیسم را تحت عنوان "وندالیسم نسلی" معرفی میکنند
وندالیسم یا خرابکاری پدیده ای اجتماعی که وندال و یا به عبارتی دیگر خرابکار به صورت ارادی به تخریب اموال عمومی میپردازد و آثار منفی از خود برجا میگذارد. این پدیده که از جمله معضلات اجتماعی به شمار میرود از سوی عامه مردم به عنوان مسایلی مغایر با هنجارها، ارزشهای فرهنگی، قوانین، آداب و رسوم و به عنوان شرایط نامطلوب تعریف میشود.
اعمال و اقدام وندالیستها هرچند که نشان دهنده روحیه و رویه بیمارگونه از سوی افراد یا گروه هایی است که موجب تخریب اموال عمومی مانند باجههای تلفن همگانی، صندلی اتوبوسها و قطع نهالها و ... میشود اما ریشه یابی این اقدامهای تخریبی نشان میدهد که عمدتا علت و منشأ این رفتارها ناکامی و سرخوردگی برخی و یا گروهی از افراد جامعه بوده است. براساس تحقیقات انجام شده کودکان و نوجوانان بین سنین 10 تا 25 سال بیش از دیگر گروههای سنی به وندالیسم روی میآورند.
وندالیسم در مناطق شهری بیش از مناطق روستایی است. وندالها غالبا به صورت جمعی به تخریب اموال عمومی دست میزنند. ازاین رو مقاصد گروهی و نه فردی در پس چنین رفتاری نهفته، پنهان است . اگرچه از نظر آسیب شناسان اجتماعی همه ی صور و انواع نابهنجاریهای اجتماعی نظیر سرقت، قتل، قمار، قاچاق، خودکشی، فحشا، اعتیاد، الکلیسم، وندالیسم و نظایر آن معلول ناسازگاری هایی است که بر روابط فرد و جامعه حاکم است.. امروزه وندالیسم به یکی از مسائل مهم جامعه تبدیل شده است. لذا سؤال اصلی در این تحقیق این است که عوامل مؤثر برگرایش به وندالیسم در بین جوانان شهر ساری کدامند؟
