بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی ارتباط خودکنترلی با گرایش به جرم جوانان شهر دره شهر است. روش پژوهش، پیمایشی و ابزار آن پرسش نامه است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل جوانان 18 تا 29 سال شهر دره شهر می باشد که در این مطالعه از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده است و حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران، 376 نفر در نظر گرفته شده است. داده های آماری با استفاده از نرم افزار آماری spss و روش همبستگی پیرسون مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین خودکنترلی و گرایش به جرم در بین جوانان رابطه ی معکوس و معناداری وجود دارد و در سطح تحلیل رگرسیونی تأثیر 28 درصدی تبیین متغیر وابسته بر اساس متغیرهای مستقل را نشان می دهد. در نهایت، نتیجه می گیریم باید برای کاهش گرایش به جرم جوانان و برای ارتقای خودکنترلی آن ها بخصوص در زمینه ی متغیر خطر پذیری، تلاش مضاعفی به عمل آید.
کلید واژها: خود کنترلی، جرم، جوانان، شهر دره شهر.
مقدمه
امروزه همگام با پیشرفت چشم گیر علمی و صنعتی در جهان، مسائل و معضلات بزرگی جوامع بشری را با تهدید روبرو کرده است و گسترش فزاینده پدیده مجرمانه و به بیان دیگر، هر عمل خلاف و ناقص مقررات، معیارها و هنجارهای اجتماعی را مورد هجوم قرار داده است - سوهانی و همکاران، . - 1393 افزایش آثار جرایم و گسترش آسیب های اجتماعی در جامعه, همواره بحث ها و تحلیل های کارشناسان مسائل اجتماعی را به دنبال داشته است این مسائل که از ابعاد مختلف قابل بررسی است مباحث روز مطبوعات و رسانه های گروهی و چند گاهی موضوع نشست ها و همایش ها را به خود اختصاص داده است.
درغالب شهرهای جهان جرایم معمول، تهدیدی جدی برای حیات تمامیت فردی و دارایی های انسانهاست. وقوع بیش از حد این جرایم در محیطهای شهری نه فقط با اصول مسلم نظم اجتماعی تعارض دارند بلکه همراه خود ضایعات سنگین سختی و رنج انسانها، به هدر رفتن منابع اقتصادی، سرخوردگی شهروندان و وخامت کلی در کیفیت زندگی را به ارمغان میآورند - اکبرپور و راد، . - 1394 از جرم با توجه به حوزه مطالعه آن می توان تعاریف متعددی ارائه داد، به عنوان مثال از دیدگاه حقوقی جرم بر اساس قانون کشورها تعریف میشود، اما از دیدگاه جامعه شناسی معیارهای جامعهشناختی آن مدنظر قرار میگیرد - حسینی نژاد، . - 1384 جرم بر اساس ماده دو از قانون مجازات اسلامی، عبارت است از: هر فعلی یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد - محسنی تبریزی و سلیمانی، . - 1389
جرمشناسان نیز ناسازگاری افراد را در اجتماع، عملی ضد اجتماعی و جرم میدانند. از دیدگاه جامعهشناسی به جرم از آن حیث که تخلف از هنجارهای مقبول اجتماعی یا ارائه ی هنجارهای مغایر است، نگریسته میشود - عباسی اسفجیر و قربانی اصل، . - 1395 حوزه جامعهشناختی جرم به دلیل در برگرفتن باورها و اعتقادات مردم یک جامعه، نگرش وسیعتری به تعریف جرم دارد. در واقع بر اساس نگرش جامعه به انجام یک فعل، میتوان آن فعل را جرم تلقی نمود و برای آن قانون مشخصی تعیین کرد. به عبارت دیگر، دیدگاه جامعهشناسی به مسئله جرم، آن را به صورت بنیادی و بر اساس اثرهای اجتماعی آن تحلیل مینماید و نتیجه ی تجزیه و تحلیل آن، منجر به تدوین مجموعهای از قراردادها میگردد که به عنوان قوانین جرم شناخته میشوند - حسینی نژاد، . - 1384
واقعیتی را که نمیتوان از نظر دور داشت این است که جرم و جنایت یا به عبارتی دیگر بیماریهای اجتماعی مانند بیماریهای جسمی مسری هستند و اگر از ابتدا وقوع جرم، به فکر اصلاح و از بین بردن علل ارتکاب جرم نباشیم ممکن است به دیگران نیز سرایت کند. ازدیاد جرم و جنایت قدرت واپایش جامعه را هر روز ضعیفتر ساخته و بر تعداد جرایم میافزاید. راه بهتر پیشگیری را انجام مطالعات علمی برای شناخت ریشه های درد و علل اینگونه جرایم دانسته و معتقد است باید علل را از بین برد تا معلول که ارتکاب جرم است از بین برود - ساعدی و همکاران، . - 1392 سیر صعودی آسیب های اجتماعی و ارتکاب جرم و جنایت طی چند دهه اخیر در سراسر جهان، کارشناسان را به این معضل و یافتن راه حلی برای آن برانگیخته است.
تئوری پردازان برای تبیین علل و عوامل ارتکاب جرم و پاسخ به این سؤال که چرا بخشی از جامعه مرتکب جرم و کج رفتاری میشوند، نظریه های گوناگونی ارائه دادهاند. نتیجه این تلاش ها نشان داد که بسیاری از آسیب های اجتماعی ناشی از کمبود مهارت های لازم برای برخورد مؤثر با مسائل و مشکلات زندگی است - رضائی و همکاران، . - 1395 در این خصوص نگاهی به آمارهای مربوط به جرایم جوانان در کشور حاکی از روند رو به رشد جرائم در بین این قشر از جامعه است. پیمایش ها نشان می دهد مردم جرم را مسئله بزرگی به شمارمی آوردند. گزارش پلیس حاکی از 11 میلیون جرم مهم در سال است - مشونیس، . - 1395 آمار رسمی جرم حاکی این است که میزان جرم در میان جوانان بالاست و پسران بیش تر از دختران مرتکب جرم می شوند - گیدنز و ساتن، . - 1395
امروزه کشور ما با افزایش کمی آسیب های اجتماعی، کاهش سن افراد در معرض آسیب، عدم توجه جدی به برنامه های پیشگیری از مشکلات رفتاری و تحصیلی، مشکل در برقراری ارتباط با دیگران و افزایش رفتارهای پر خطر روبهرو است - رضائی و همکاران، . - 1395 شواهد موجود، اعم از اخبار و اطلاعات منتشر شده از طریق رسانه ها و جنایت های روی داده توسط مجرمانی که از میانگین سنی بالایی برخوردار نبودهاند حکایت از گرایش جوانان به انواع جرایم و قانونگریزی ها دارد - ساعدی و همکاران، . - 1392 نگاهی گذرا به آمار محکومین قضایی طی سال های 1375 تا 1379 بیانگر این حقیقت است که جوانان در طیف سنی 19 تا 25 سالگی بیش ترین میزان ارتکاب به اعمال بزهکارانه را دارا بودهاند - گزارش سازمان ملی جوانان به نقل از میرزایی و مسعودی، . - 1391
آمارها نشان میدهد بیش از 65 درصد جمعیت ما جوانانی هستند که جویای کارند و میانگین سنی جمعیت کشورمان بر اساس نتایج سرشماری سال 1385 مزکر آمار ایران 28 سال میباشد که نشان از جوانی جمعیت کشور دارد - عباسی نژاد و همکاران، . - 1391 هم چنین، گزارش سازمان ملی جوانان در سال 1381، حاکی از نرخ رشد بزهکاری در بین سنین 18 تا 32 سال است، از مجموع نظریه ها و آمارهای ارائه شده به این نتیجه میرسیم که نرخ تبهکاری در سنین 18 تا 30 سالگی به حداکثر خود میرسد - میرزایی و مسعودی، . - 1391 اگر چه جوان بودن جمعیت از یک سو به عنوان یک فرصت تلقی میشود، همین امر از سوی دیگر میتواند به یک تهدید تبدیل شود و در صورت عدم توجه به نیازهای آنان می تواند به عامل بازدارنده تبدیل شود.
بدیهی است که بروز و گسترش جرم در یک جامعه اثرات و هزینه های گسترده ای دارد، در واقع افزایش جرم در جامعه نه تنها موجب ایجاد ناامنی، هرج و مرج و آشفتگی زندگی افراد شده، بلکه باعث شده که بخش عمومی جامعه بودجه و هزینه کلان، نیرو و زمان بسیاری را صرف کشف جرائم، دستگیری مجرمین، رسیدگی های قضایی و نگهداری و مجازات آن ها نمایند، که این مسئله هزینه های مادی و معنوی گسترده ای را بر دوش جامعه میگذارد - تقوایی، . - 1389
باتوجه به این که هیچکس از مادر، مجرم متولد نمیشود، خداوند همه بندگان خود را پاک و بیآلایش میآفریند و انسان در دوران اولیه زندگی خود معصوم است، اگر به گناهی آلوده شود از محیط خانوادگی، اجتماعی و پرورشی اوست و او - انسان - ساخته و پرداخته بنیادهای خانوادگی، فرهنگی، آموزشی، اقتصادی و روابط و مناسبات اجتماعی جامعه خویش است و به عبارت دیگر، شخصیت و رفتار انسان، بیش تر به چگونگی محیط اجتماعی، اقتصادی و تربیتی آن ها بستگی دارد - ساعدی و همکاران، . - 1392مطالعات متعددی نقش خودکنترلی پایین و گرایش به ارتکاب جرم را گزارش دادهاند و اظهار داشتهاند جوانانی که دارای خودکنترلی کم تری هستند در معرض بعضی از رفتارهای مخاطرهآمیز قرار دارند. در تئوری عمومی جرم خودکنترلی به عنوان سازه مرکزی مطرح است. بر طبق تئوری عمومی جرم، تفاوتهای فردی در خود کنترلی با برخی از رفتارها مانند مصرف
