بخشی از مقاله
چکیده
هدف از تحقیق حاضر تبیین نقش ابعاد اخلاق کاری در تأثیرگذاری بر نوآوری فنی در بین کارکنان شرکتهای مستقر در پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد استان اردبیل میباشد. از لحاظ هدف تحقیق از نوع کاربردی، از لحاظ نوع روش، توصیفی و همبستگی میباشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان شرکتهای مستقر در پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد استان اردبیل میباشند که 278 نفر میباشند.
روش مورد استفاده برای نمونهگیری روش تصادفی ساده است. برای تعیین حجم نمونه نیز از فرمول حجم جامعه محدود از فرمول کوکران استفاده شده است که طبق این فرمول تعداد نمونه آماری برابر 161 بدست آمده است و پس از توزیع پرسشنامه تعداد 148 پرسشنامه تکمیلی جمع آوری شد. بمنظور گردآوری دادههای مورد نیاز، از دو نوع پرسشنامه استاندارد استفاده شد: پرسشنامه استاندارد اخلاق کاری و پرسشنامه استاندارد نوآوری فنی.
برای تجزیه و تحلیل داده از نرم افزار spss استفاده شده است به این ترتیب برای آزمون و تحلیل فرضیات از ضریب همبستگی پیرسون و ضریب اهمیت نسبی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که تمامی مولفههای اخلاق کاری با همدیگر و با نوآوری فنی همبستگی و رابطه مثبتی دارند. و مولفههای اخلاق کاری، در تاثیرگذاری بر متغیرهای نوآوری فنی یکسان نمیباشند.
.1 مقدمه
نوآوری، خلاقیت و تغییر دانش، عوامل کلیدی و غیرقابل اجتناب سازمانها میباشند که این مهم ما را بر آن میدارد تا گستره سازمانها را از منظر نوآوری فنی مورد مطالعه قرار دهیم. زیرا وجود مسائل و مشکلات در نوآوری فنی در سازمانها باعث میشود سازمان به اثربخشی از پیش تعیین شدهاش نایل نشود و یکی از عوامل کلیدی در برخورد با اینگونه مسائل و جود اخلاق کاری در بین کارکنان یک سازمان میباشد.
امروزه سازمانها باید بتوانند دانش مورد نیاز را برای نوآوری و در خدمات و فعالیتهایشان، و حتی برای بهبود فرایندهایشان را کسب کنند، میان کارکنانشان نشر دهند و در تمامی فعالیتهای خود بکار گیرند، که این امر تنها از طریق پاسخگویی به الزامات محیط و پاسخگویی به نیازهای مشتریان و ارباب رجوع شان میباشد که جهت عملی ساختن این، بایستی در بین کارکنان اخلاق کاری را ایجاد کرد.
اخلاق کار یک هنجار فرهنگی است که به انجام کار مناسب و خوب در جامعه یک ارزش معنوی مثبت میدهد و بر این باور است که کار فی نفسه دارای یک ارزش ذاتی است.[1]تغییر ماهیت کار تبدیل به یک جریان همیشگی در مطالعه رفتار سازمانی شده است به طوری که مفهوم کار از مجموعهای از تکالیف کاری به آمیختهای از نقشهای کار و رفتار و فناوری اطلاعات تغییر پیدا کرده است .[2] به گونهای که مفهوم اخلاق کاری درجه اهمیت بالایی در تصمیمات مسئولین سازمانها برای ایجاد و نگهداری کارکنانی که خلاقیت برای ایجاد نوآوریهای سازمانی رغبت نشان میدهند، پیدا کرده است .
کار به عنوان امری اقتصادی در کنار سایر امور اقتصادی مثل تولید، مصرف، پس انداز و غیره در هر جامعهای فرهنگ خاصی دارد. فرهنگ کار همان دنیای ذهنی شناختها و ارزشهایی است که افراد یک جامعه نسبت به کار دارند. هر گونه مطالعهای از فرهنگ و اخلاق کار نهایتا متمرکز در تحلیل فردی است. و اخلاق کار نیز طبعا به عنوان یک امر اجتماعی میتوان مورد تحلیل واقع شود. اخلاق کار متعهد شدن انرژی ذهنی و روانی و جسمی فرد یا گروه به نظر جمعی است در جهت اخذ قوا و استعداد درونی گروه و فرد برای توسعه به هر نحو است .[4] ابعاد اخلاق کاری از نظر گریگوری سی، پتی، شامل دلبستگی و علاقه به کار، پشتکار و جدیت در کار، روابط سالم و انسانی در محل کار، روح جمعی و مشارکت در کار میباشد.
نوآوری، افزایش مهیج رقابت جهانی همراه با تغییر جهت به اقتصاد بر مبنای دانش، تأکید مجدد برای نوآوری را ایجاد میکند. تغییرات سریع در محیط رقابتی، جهان جدید رقابت را ایجاد میکند. این اقتصاد جدید توسط آنهایی که نوآور هستند - خلاقند، دانش را ایجاد میکنند یا آن را به محصولات و خدمات و روشهای جدید تبدیل میکنند - سریعتر از سایر رقبا هدایت میشود. نوآوری در راس همه چیزهایی که توسط اقدام کارآفرینانه پشتیبانی میشود قرار دارد و هدفش ایجاد ارزش از طریق کاربرد دانش میباشد. بنابراین ارزش ممتاز برای سازمانها از طریق نوآوری در سازمانها منتقل میشود .
نوآوری فنی با تغییر نوآوری در محصول و خدمات و تکنولوژی فرآیند تولید ارتباط دارد .[7] نوآوری محصول به تولید محصولات تازه یا پاسخ به نیاز بازار اطلاق میگردد و نوآوری فرآیندی عناصر جدیدی هستند که در تولیدات یا فعالیتهای خدماتی سازمانی بکار میروند .
نوآوری فنی با تغییر نوآوری در محصول و خدمات و تکنولوژی فرآیند تولید ارتباط دارد. ابعاد مفهوم نوآوری فنی شامل نوآوری در محصولات و خدمات و نوآوری در فرآیند تولید. در حالت کلی نوآوری فنی، پیشتازی شرکت در عرضه خدمات و محصولات جدید، ارائه خدمات به اشکال مختلف، ایجاد تغییرات در فرایند ارائه خدمات، بکارگیری تکنولوژی جدید زودتر از رقبا واستفاده بهتر از سیستمهای نوین مدیریتی در ساختار سازمانی میباشد.
نوآوریهای فنی شامل فرایندها و فناوریهایی است که در تولید محصول یا ارائه خدمات به کار میروند. به عبارت دیگر، نوآوری فنی شامل خلق برنامهها و خدمات جدید، توسعه فناوریهای جدید به منظور بهبود کیفیت، تبدیل برنامهها و خدمات موجود به شکل و قالبی متفاوت و ترکیب دانش و روشهای جدید در ارائه برنامه هاست.
ساختارهای سازمانی مانند ساختار وظیفهای و انواع دیگر ساختارهای سازمانی مرتبط با افزایش نوآوری و کارایی در سازمان میتواند به عنوان حلقه اصلی در اثربخشی استراتژیهای مدیریت دانش تلقی گردد.
سازمانها برای رفع نیازهای آینده خوداولاً بایستی شناخت دقیقی از تغییر وتحولات اجتماعی، درونی خود و نیاز توسعه را احساس نمایند. البته برحسب اینکه سازمان در حال حاضر در چه موقعیتی قرار دارد میزان تحول مورد نیاز در آن تعیین میشود.
بدین منظور بایستی با توجه به شرایط محیطی ارزیابی از وضع موجود و وضع مطلوب داشته باشد تا بتواند مناسبترین استراتژی را اتخاذ و به مرحله اجرا بگذارد، مدیریت ثبات، مدیریت اصلاحات، مدیریت تغییر، اهمیت تغییر در سطح سازمانها و ایجاد سازمانهای آینده اولین بار توسط الوین تافلر در کتاب شوک آینده مطرح گردید او تصویری از سازمانهای آینده ارائه مینماید که واجد ویژگیهائی چون پویائی، انعطاف، نوآوری و یادگیرندگی است که ما در حال حاضر شاهد ازدیاد آنها میباشیم. نوآوری محصول وخدمات میتواند موجب گسترش سهم در بازار موجود شود.
به لحاظ اینکه امروزه همه سازمانها به دنبال سرمایه اجتماعی و تکنولوژی جدید هستند و برای اینکه پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد از لحاظ علم و دانش جدید و منطبق ساختن خود با الزامات و استاندارد سازمانی پیشرفته و جهانی بایستی در جهت تقویت دانش اجتماعی و نوآوری فنی تلاش نمایند.
حال در تحقیق حاضر به تبیین رابطه هریک از ابعاد اخلاق کاری - دلبستگی و علاقه به کار، پشتکار و جدیت در کار، روابط سالم و انسانی در محل کار، روح جمعی و مشارکت در کار - در شکل گیری نوآوری فنی در پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد پرداخته میشود. و به بررسی اینکه هر کدام از ابعاد اخلاق کاری چه سهمی را در شکلگیری نوآوری فنی در جامعه آماری مدنظر ایفا میکند. و سهم کدام یک از ابعاد متغیر مستقل بر روی متغیرهای وابسته بیشتر است میپردازد.
.2 مبانی نظری و پیشینه تحقیق
مجموعهای از اصول و ارزشهای معنوی که درستی یا نادرستی رفتار فرد یا گروه را معین میکند، اخلاق کاری نامیده میشود. و به عبارت دیگر، اخلاق چگونگی حیات و روش زندگی انسان است
اخلاق کاری یک هنجار فرهنگی است که به انجام کار مناسب و خوب در جامعه یک ارزش معنوی مثبت میدهد و بر این باور است که کار فی نفسه دارای یک ارزش ذاتی است.
اخلاق کاری به عنوان امری اقتصادی در کنار سایر امور اقتصادی مثل تولید، مصرف، پس انداز و غیره در هر جامعهای فرهنگ خاصی دارد. فرهنگ کار همان دنیای ذهنی شناختها و ارزشهایی است که افراد یک جامعه نسبت به کار دارند. هر گونه مطالعهای از فرهنگ و اخلاق کار نهایتا متمرکز در تحلیل فردی است. و اخلاق کار نیز طبعا به عنوان یک امر اجتماعی میتوان مورد تحلیل واقع شود. اخلاق کار متعهد شدن انرژی ذهنی و روانی و جسمی فرد یا گروه به نظر جمعی است در جهت اخذ قوا و استعداد درونی گروه و فرد برای توسعه به هر نحو است
اخلاق سازمانی عبارت از بررسی و عمل به رفتار اخلاقی است که شامل توضیح و ارزیابی ارزشهای سیاستها و اعمال سازمانی و جستجوی مکانیسمهایی برای اخلاقی نمودن عملکردها میباشد.
