بخشی از مقاله
چکیده
فضای مجازی شبکه های اجتماعی اینترنتی یکی از مهمترین ابزارها برای نمود یافتن اثرات جهانی شده است . این فضای مجازی عرصه وسیعی از اطلاعات و نمودهای مختلف معنایی را ایجاد می کند . افراد در مواجهه با این و تکثر منابع در ساخت هویت ، دچار سردرگمی می شوند .
از بین رفتن زمان و مکان و نقش بیشتر فضا در دنیای مجازی تجلی آشکاری دارد فضای مجازی در نسل سوم که بیشترین کاربران فضای مجازی است آنها را دچار بحران هویت می کند و این بحران هویت در زمینه های فردی ناهمگونی های هویتی را سبب شده و به نحوی تعادل اجتماعی را متاثر کرده است شبکه های اجتماعی مجازی ، باعث تغییرات اساسی در نهاد های هویت ساز شده اند و عوامل معنا سازی هویتی را دست خوش تغییرکرده است .
مقدمه
با گسترش رسانه های جدید امروزه و بشر در معرض بمباران پرچم انواع تولیدات رسانه های داخلی و خارجی قرار دارد . انتشار هزاران پیام اعم از خبر و تولیدات رسانه ای در فضای حقیقی و مجازی توسط رسانه های متعدد ، بی دلیل صورت نمی گیرد . چرا که دنیای ارتباطات اساسا هیچ پیامی خنثی نیست نیست و هر رسانه ای در توزیع پیام خود دنبال تحقق اهداف و جهت گیری های خاص خود است . گاه این اهداف و جهت گیری ها به نحوی در فرایند تولید و توزیع پیام قابل مشاهده هست . شناخت عقیده فکری رسانه ها به ما کمک می کند تا بتوانیم نگاهی به ماواری تولیدات آنها داشته باشیم و سلیم محض رسانه ها نشویم.
همهی ما فارغ از نوع نگرش دینی و اعتقادی و حتی سیاسی و فرهنگی با مفهومی تحت عنوان حریم خصوصی آشنا هستیم زیرا این مفهوم بخش مهم و عمده ای از زندگی هر فرد را تشکیل می دهد و صد البته همه ی انسان ها بر مبنای وجدان و شرکت آدمی ، نقض حریم خصوصی را زشت و آن را محکوم می نمایند . آنطور که خالق هستی نیز تعرض به حریم خصوصی انسان ها در قالب گناهانی نظیر تجسس ، پرده دری ، سخن چینی و .... متوجب عقاب دانسته است .
فضای مجازی
فضای مجازی ، نسل جدیدی از فضای روابط اجتماعی است و با اینکه عمر خیلی زیادی ندارد ، توانسته به خوبی در زندگی مردم جا باز کند ، افراد بسیاری در سنین مختلف و از گروه های اجتماعی متفاوت در فضای مجازی گردهم می آیند و از فاصله های بسیار دور در دنیای واقعی با هم ارتباط برقرار می کنند .
امروزه روش های ارتباطی با دیگران از طریق اینترنت افزایش یافته است . خانواده های ایرانی در سبد فرهنگی خود با شبکه های ماهواره ای ، فضای مجازی ، رسانه های مدرن و ..... مواجه هستند و هر کدام به نوبه خود بخشی از فرآیند تاثیر گذاری در خانواده ها را هدف گرفته اند .
بعضی از شبکه های ماهواره ای بطور تخصصی تمام مرکز خود را بر مقوله خانواده نهاده و پیام مشترک برنامه های این شبکه عبارتند از » ترویج خانواده های بی سامان و لجام گسیخته در مقابل ساختار خانواده ، عادی سازی خیانت همسران به یکدیگر ، عادی جلوه داران روابط جنسی دختر و پسر پیش از ازدواج ، ترویج فرهنگ همپاشی به جای ازدواج و عادی جلوه دادن سقط جنین برای دختران «
تاثیر فضای مجازی بر نارضایتی خانواده ها
یکی از بزرگترین مسایل اجتماعی که جوامع امروزی به آن مبتلا هستند ، ضعف بنیاد خانواده است . از آنجایی که مشکلات خانواده ها بصورت ناهنجاری اجتماعی بروز می کند ، خانواده و سلامت آن از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است . آماده کردن فرزندان برای پذیرش مسئولیت های اجتماعی یکی از وظایف مهم و اساسی خانواده ها به شمار می رود . جوانان باید بتواند به ویژه برای زندگی مشترک آماده شوند و سعی نمایند روابط خود را با پیرامونشان در حد متعارف و قابل قبولی تنظیم نمایند .
علت بروز مشکلات عمیق در سطح خانواده که باید به نوعی ریشه یابی و درمان شود فضای مجازی است که تحت تاثیر تولیدات رسانه ای بوجود آمده و باعث شده تا سطح توقع و ارضاء از زندگی های مشترک را به ویژه در نسل جوان بالا ببرد یکی از آسیب های اینترنت ، اعتیاد به آن است ؛ بطوری که » از میان 47 میلیون استفاده کننده از اینترنت در آمریکا 2 تا 5 میلیون نفر دچار اعتیاداینترنتی شده اند و با معضلات زیادی گریبانگیر هستند
در جامعه ما هم با گسترش روز افزون اینترنت شاهد این مساله هستیم . » بیشترین استفاده کنندگان از اینترنت جوانان هستند و 35 درصد از آنها به دلیل حضور در چت روم ، 28 درصد برای بازیهای اینترنتی ، 30 درصد به منظور چک کردن پست الکترونیکی و 25 درصد نیز به دلیل جستجو ، در شبکه های جهانی هستند
بحران هویت و اختلال در شکل گیری شخصیت
عناصر سه گانه هویت ، یعنی : شخص ، فرهنگ و جامعه ، هر یک در تکوین شخصیت فرد نقش مهمی را ایفا می کنند . هویت شخصی ویژگی بی همتای فرد را تشکیل می دهد .
هویت اجتماعی در پیوند با گروه ها و اجتماعات مختلف قرار گرفته و شکل گیری آن ، متاثر از ایشان است ؛ و در نهایت ، هویت فرهنگی ، برگرفته از باورهایی است که در عمق وجود فرد به واسطه تعامل او با محیط و آموزه های آن بوجود می آید .
در فضای سایبر بیش از آن که هویت ظاهری فرد مطرح شود ، درون مایه های افراد بروز می کند هر کسی درصدد بیان اندیشه ها و علاقه مندی های خویش است . جوانان در این محیط از آسیب پذیری بیشتری برخوردارند به ویژه در دورانی که هویت آنها شکل می گردد ، آنان دائما محرک های جدید و انواع مختلف رفتار آشنا می شوند
- و هویت نامشخص و پیوسته متحولی را می آفریند ، یعنی » اینترنت یک صحنه اجتماعی است که فرد را در موقعیت های متنوع نقش ها
- و سبک های زندگی قرار می دهد و از آن تاثیر می پذیرد - «.اکبری 1390 ، . - 162 واقعیت این است که از نظر صاحب نظران جامعه شناسی ، شکل گیری هویت افراد تحت تاثیر عوامل گوناگونی است
