بخشی از مقاله
چکیده
مساجد نیز همچون سایر عناصر معماری و هنرایرانی همگی جلوهای از اندیشه، عرفان، فلسفه اسلامی، دیدگاه ایرانی درباره هستی و جهان و مکانی برای پیوند میان صورت و معنا بودهاند. هنر ایران ساحت ظاهر عناصر متعالی نهفته در باور اسلامی- ایرانی را شکل داده و صورتی زمینی برای درک آن آفریده است. پس از ظهور اسلام، معماران مسلمان سعی نموده اند تا از اصول و اعتقادات اسلامی در آثار خود بهره گرفته و هنری را ارائه دهند که از امور عبادی و اعتقادی آنها شکل گیرد.
موضوع مقاله حاضر در رابطه با" تأثیر حکمت متعالیه و فلسفه و عرفان اسلامی و با اتکاء به نظر اندیشمندان درباره معماری ایران در عصر صفوی" که شهر اصفهان را به عنوان مدینه ای تمثیلی از فلسفه اسلامی - ایرانی قلمداد نموده اند، سعی نموده در این راستا به این شاخص از معماری اسلامی توجه شود. که این شاخص به شکل نظری و با استناد به اسناد، کتابها و متون دینی مورد مطالعه قرار گرفته است، به صورت عملی نیز با توجه به مشاهدات عینی در دو بنای مهم عصر صفوی شهر اصفهان، مسجد شیخ لطف االله و مسجد امام و ساختار معمارانه این مساجد و همنشینی آنها با اسفار اربعه و چهار عالم عرفانی مورد بررسی قرار گرفته است.