بخشی از مقاله
چکیده
آمایش سرزمین، عبارت است از تنظیم رابطه ی بین انسان، سرزمین به منظور بهره برداری در خور و پایدار از جمیع امکانات انسانی و فضایی سرزمین در جهت بهبود وضعیت مادی و معنوی اجتماع در طول زمان؛ به عبارت سادتر، انسان باید آن استفاده ای را از سرزمین به عمل آورد که ویژگی های طبیعی سرزمین دیکته می کند و سپس این ویژگی ها را با نیازهای اقتصادی و اجتماعی خود وفق دهد .
شایان ذکر است که آمایش سرزمین علمی است که باتوجه به ویژگی های اکولوژک سرزمین و شرایط اقتصادی - اجتماعی آن، نوع استفاده بهینه از سرزمین را مشخص می سازد. در بسیاری از مناطق ایران، انتخاب کاربری و مدیریت زمین بدون توجه به قابلیت و توان سرزمین انجام می شود که سبب اتلاف سرمایه و کاهش ظرفیت محیطی می گردد. آمایش سرزمین با رویکرد فضایی و منطقه ای در جهت شناخت توانمندی های توسعه با توجه به قابلیت های مکانی است. شایان ذکر است که آمایش سرزمین به خودی خود نمی تواند هدف باد بلکه بیان جغرافیایی و ترجمان نیات و هدف هایی به شمار می آید که سیاست دولت در آن تعیین کرده است تحقیق حاضر از روش کتابخانه ای و اسنادی بوده است.
مقدمه
آمایش سرزمین عبارت است از برنامه ریزی و سازمان دادن نحوه اشتغال فضا و تعیین محل سکونت انسانها و محل فعالیت ها و تجهیزات و هم چنین کنش های بین عواملگوناگون اجتماعی- اقتصادی، هدف آمایش سرزمین این است که به برنامه ریزی، بعدی جدید بدهد که همان نحوه توزیع و سازمان یابی انسانها و فعالیت ها در سراسر سرزمین ملی است
آمایش سرزمین بر دیدگاه فضای - مکانی و جغرافیایی - در برنامه توسعه تاکید خاصی دارد و ارمان این دیدگاه، توزیع و تقسیم جمعیت و فعالیتهای عمرانی در پهنه سرزمین، اجرای راهبرد بهزیستی برای فرد و جامعه، استفاده مطلوب از منابع محیطی و نیروی انسانی در جهت کفایت اقتصادی و اجتماعی است. آمایش سرزمین، نظم نوینی از سازماندهی منابع طبیعی و فعالیتهای انسانی بر پهنه سرزمین را مهیا می سازد و به سازماندهی منطقی و معتدل فضای موجو.د، برای هر گونه تجمع انسانی می پردازد. آمایش سرزمین به معنای تنظیم رابطه انسان و فعالیت های انسان در فضا، رویکردی کلان نگر، جامع نگر و بلند مدت در برنامه ریزی محسوب می شود
آمایش سرزمین
آمایش که اسم مصدر اماییدن است، بنا به فرهنگ های مختلف لغات، معانی گوناگونی دارد که آراسته کردن در این رابطه مصداق پیدا می کند. به طور کلی، آمایش سرزمین، عبارت است از تنظیم رابطه ی بین انسان، سرزمین به منظور بهره برداری در خور و پایدار از جمیع امکانات انسانی و فضایی سرزمین در جهت بهبود وضعیت مادی و معنوی اجتماع در طول زمان؛ به عبارت سادتر، انسان باید آن استفاده ای را از سرزمین به عمل آورد که ویژگی های طبیعی سرزمین دیکته می کند و سپس این ویژگی ها را با نیازهای اقتصادی و اجتماعی خود وفق دهد
آمایش سرزمین عبارت است از برنامه ریزی و سازمان دادن نحوه ی اشتغال فضا و تعیین محل سکونت انسانها و محل فعالیت ها و تجهیزات و همچنین کنش های بین عوامل گوناگون نظام اجتماعی و اقتصادی.
به نظر این گروه، آمایش سرزمین به خودی خود نمی تواند هدف باد بلکه بیان جغرافیایی و ترجمان نیات و هدف هایی به شمار می آید که سیاست دولت در آن تعیین کرده است
مطالعات آمایش سرزمین در ایران
در ایران نخستین بار که اندیشه برنامه ریزی آمایشی مطرح شد، به اواسط دهه ی 1340 شمسی باز می گردد و سپس در بهمن ماه 1345 گزارشی تحت عنوان مساله افزایش جمعیت شهر تهران و نکاتی پیرامون عمران کشوری توسط مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران انتشار یافت، در ان زمان کشور فرانسه که به منظور بازسازی های بعد از جنگ جهانی دوم و مسایل ناشی از تمرکز زیاد پاریس به این نوع برنامه ریزی روی آورده بود، به عنوان یکی از کشورهای باسابقه و پیش رو در این زمینه به شمار می رفت.
همانطوری که اشاره شد، برخی از محققان نیز آغاز مطالعات آمایش سرزمینی را به سال 1335 هجری شمسی یعنی ده سال پیش از زمان یاذ شده و بعد از جنگ جهانی می دانند و آن را مربوط به اجرای مدیریت نوین و طرح جنگل داری سری گل بند از جنگل ویسر - جنوب نوشهر - مربوط می دانند و سپس به تدریج در مدیریت شهرسازی، کشاورزی و دامپروری و شیلات گسترش یافت و در سال - 1948 - سازمان برنامه و بودجه کارشناسانی را به فرانسه اعزام و با دعوت از مدیران مسوول این مطالعات در فرانسه به ایران مذاکراتی را در این زمینه باز نمود. در سال 1351 هجری شمسی نیز مهندسان مشاور ستیران به منظور مشاوره در کشاورزی و مدیریت اراضی در ایران فعال شدند. در سال 1353 طرح جامع سرزمین به وزارت مسکن و شهرسازی محول شد و برای این کار، مرکز مطالعات و بهره وری از سرزمین با مشارکت وزارت مسکن، وزارت کشاورزی و منابع طبیعی ایجاد شد
