بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این مقاله اولویتسنجی مولفه های اقتصاد مقاومتی در تحقق برنامههای آمایش سرزمین در ایران و ارائه راهبردهایی در باب ابعاد و مولفه های اقتصاد مقاومتی است. ازلحاظ روششناسی از تحقیقات توصیفی- تحلیلی و ازلحاظ هدف کاربردی میباشد. در این تحقیق اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانهای، اسنادی و آمارنامهها گردآوریشده است و در بخش میدانی، اطلاعات از طریق پرسشنامه - محقق ساخته - در قالب 100 پرسشنامه و بهصورت نمونهگیری تصادفی بین دانشجویان، اساتید، کارمندان بخش دولتی، مردم و سایر قشرهای حوزه مربوطه صورت گرفته است. جهت تجزیهوتحلیل دادهها از مدلسازی معادلات ساختاری - Lisrel - استفادهشده است.
نتایج حاصل از مطالعه و تجزیهوتحلیل وضع موجود بر اساس مولفه های موردمطالعه در این تحقیق بیانگر این مطلب است که مولفه های اجتماعی با ضریب مستقیم و مثبت 0,92 - صدم درصد - و همچنین مولفه های انسانی در دنباله آن با ضریب مستقیم و مثبت 0,92 - صدم درصد - مهمترین عوامل تأثیرگذار در بخش اقتصاد مقاومتی هستند که در تحقق هر چهبهتر برنامههای آمایش سرزمین ایران باید بهعنوان مولفه های اصلی و غیر جایگزین مدنظر باشند.
مقدمه
مسئله اقتصاد و توسعه اقتصادی در سیر تکامل خود با تکیهبر اهمیت دو عامل به وجود آورنده آن یعنی - خاتمه جنگ سرد - و - تغییر سریع اقتصاد جهانی - جهانیشدن - - مکاتب مختلفی را با دیدگاههای متفاوت و تفاسیر متعدد مبتنی بر جهانبینی آنها به خود دیده است که در تبیین رفتارهای اقتصادی بشر ظهور یافتهاند و پس از مدتی با پیدایش دیدگاههای مکاتب جدیدتر حذف، یا به حاشیه رفتهاند - آجیلی، . - 1392 در جهان امروز مسئله اقتصاد و منابع اقتصادی به یکی از اولویتهای مهم در سیاستگذاریهای کلان دولتها تبدیلشده که نقش تعیینکنندهای را در تعیین قدرت کشورها بازی میکند - سیف، . - 1391 ازاینرو، موجب - کمرنگ شدن مرزها - ، - کاهش تسلط دولتها بر مرزهای خود - و گاهی به عامل فشار - کشورهای معارض و رقیب - تبدیل میشود .
- سمیعی نسب، . - 1393 با پایان یافتن جنگ و عدم پیروزی استکبار در زمینههای نظامی، تهاجمات گسترده دشمن به عرصه تقابل فضاهای نرم یعنی - عرصه اقتصادی - کشیده شد که با تحریمهای شدید و محدودیتهای کسبوکار داخلی و ارتباطات خارجی باهدف لطمه قرار دادن اقتصاد کشور و کارایی آن در دستور کار آنها علیه جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت - فشاری، . - 1393 شواهد موجود در اقتصاد داخلی کشور همچون - آسیبهای اقتصادی باقیمانده از نظام ستمشاهی - ، - وابستگی به درآمد حاصل از فروش نفت - ، - رشد اندک و پر نوسان اقتصادی - ، - توزیع نابرابر ثمرات رشد اقتصادی - ، - رقابتپذیری اندک اقتصاد - ، - شکاف تکنولوژیک با دنیای پیشرفته - ،
- گرایش به مشاغل غیر مولد - ، - تخریب منابع و محیطزیست - ، - کمبودها - ، - تورم - و - بیکاری گسترده - ازجمله مسائل اساسی و آسیبهای ریشهای در اقتصاد ایران هستند که برای آنها چارهجویی نشده و نشاندهنده فقدان یا کمبود کارایی تخصیصی و انطباقی در اقتصاد ملی ایران هستند که تأثیر آنها در حوزههای اجتماعی و تجاری قادر است در جهت خواستههای دشمنان زمینههای ورود تنش به فضای اقتصادی کشور را فراهم کند، که با بیتوجهی به این سیاستها ناخواسته آب به آسیاب دشمن هوشیار ریخته میشود تا با بهره بردن از فرصتهای پیشآمده و گسترش دامنه تحریمهای اقتصادی، آسیبپذیریها را تشدید کند و در برخی موارد تا مرز تهدید علیه امنیت ملی پیش رود
- سیف و کمالی، . - 1393 همگی این مسائل حکایت از آن دارند که اقتصاد ایران نتوانسته اهداف اساسی خود را در جهت تحقق انتظارات واقعی مردم و جامعه در جهت - مقاومسازی - ، - دوام - و - افزایش کارایی تخصیصی و انطباقی در اقتصاد ملی - برآورده کند و بدین ترتیب اقتصادی که باید پایه توسعه و پیشرفت کشور باشد خود به بیماری تبدیلشده که ابتدا باید به درمان آن پرداخت، و این مشکل میتواند انسجام اجتماعی و سیاسی کشور را زایل و رشد درازمدت اقتصادی را با مخاطره جدی مواجه سازد و همچنین ظرفیتهای عظیم کشور را غیرفعال نماید. بنابراین خود انقلاب اسلامی مکلف به نوآوری و نظریهپردازی و الگوسازی در عرصههای جدید اقتصادی است که از الزامات چنین اقتصادی وجود یک الگوی اقتصادی است که بتواند کارایی تخصیصی و انطباقی اقتصاد را تأمین کند و از اهداف اصلی انقلاب منحرف نشود
- علیخانی، . - 1380 این الگو مدل مفهومی اولین بار در سال 1389 از طرف رهبر فرزانه انقلاب - الگوی اقتصاد مقاومتی - نام گرفت - میر معزی، . - 1391 بهعنوان - الگوی اقتصاد ایده آل - در ذیل ابلاغیهای تحت عنوان - تهیه نقشه راه کشور - نامگرفته است - اسدی، . - 1393 محصول - اقتصاد اسلامی - و اقتصادی علمی، متناسب با نیازهای کشور، متعامل با اقتصاد جهانی - برونگرا - ، متکی بر امکانات کشور - درونزا - ، مردمی - مردم بنیاد - ، دانشبنیان - بر پایه دانش - ، راهبردی، محیط سنج، مبتنی بر تولید ثروت و افزایش ثروت ملی - عدالت محور - و بنیانی نظری برای مدلسازی گونه ویژهای از شرایط و سازوکارهای اقتصادی مبتنی برفرض وجود حداکثر فشارها و تحریمها بهصورت فعال و نه منفعل، است
- سیف، . - 1392 با توجه به همه قوتها و ضعفهای داخلی و خارجی و تهدیدها و فرصتهای درونی و بیرونی سناریوسازی میکند و برای هر شرایطی در هر حوزهای - نه لزوماً اقتصادی - ، که هرلحظه ممکن است تغییر کند برنامه واکنش مناسبی دارد، که بهعنوان یک نظام ایدئولوژیک دائمی در تعارض با نظام سلطه است و خطوط کلی جهتدهی مدیریت اقتصاد کشور را برای تمام نهادهای اقتصادی حکومتی و غیر حکومتی مشخص نموده است
- شعبانی و نخلی، . - 1393 نکته مسلمی که نباید از آن غافل بود این است که اقتصاد مقاومتی به معنای - ریاضت اقتصادی - نیست - چراکه ریاضت اقتصادی الگویی مقطعی برگرفته از سیستم سرمایهداری غربی است که بسته به شرایط خاص اتخاذ و عواید آن فقط نصیب قشر سرمایهدار میشود نه جامعه - ، و اقتصاد مقاومتی در این مقایسه به مفهوم شکوفایی و رفع مشکلات موجود است. اندیشه رهبری در این حوزه تنها راه پرهیز از ابهام و صحتوسقم سیاستگذاریهای اقتصادی میباشد و از ارکان، اهداف، راهکارها، دستاوردها،
