بخشی از مقاله
چکیده
محیط شهری پیچیده، پویا، متنوع و بهعنوان منبع توسعه مطرح است که مستلزم ظرفیت بالای مدیریتی و مشارکت شهروندان در امور مدیریت شهری میباشد. باوجود مشکلات عدیده در زمینه مشارکت مردم در امور شهری، بررسی زمینههای مشارکت شهروندان در امور شهری نیز دارای اهمیت فراوان میباشد. شناخت این زمینهها منجر به بسترسازی لازم در این زمینهها برای جلب مشارکت شهروندان شده و در راستای آرمان حکمروایی خوب شهری گامی اساسی به شمار میآید.
در این پژوهش با تلفیقی از روشهای کتابخانهای و پیمایشی - نظر متخصصان - زمینههای مشارکت شهروندان در امور شهری شناختهشده و در انتها میزان اهمیت هرکدام از زمینههای مشارکت توسط کارشناسان تعیین گردیده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که کارشناسان معتقدند که مشارکت در زمینه توجه به قوانین در ساختوسازها مهمترین زمینه مشارکت در امور شهری می باشد، بعدازاین مورد، مشارکت در زمینه حل مشکلات شهری و مشارکت در پرداخت عوارض شهری نیز در بین بااهمیتترین زمینههای مشارکتی طبق نظر کارشناسان شهرداری میباشد. در بین زمینههای کماهمیت طبق نظر کارشناسان مشارکت در مراسمها کمترین اهمیت را دارا میباشد.
مقدمه
مشارکت عمومی در شهرسازی برای اعضای جامعه جهت شرکت در تدوین سیاستها و طرحهایی که بر روی محیط زندگی آنها تأثیر میگذارد، مطرح گردیده است
توسعه شهری از طریق اتخاذ یک مدیریت یکپارچه و مشارکتی شهری محقق میشود؛ زیرا که همواره بخش دولتی در اکثر جوامع با محدودیتهای اعتباری مواجه است. فرهنگسازی و بسترسازی مناسب برای مشارکت کل جامعه در ساخت محیط زندگی یکی از مهمترین راهکارهای توسعه شهر محسوب میشود. از طریق توسعه فرهنگ مشارکت، انگیزش، تدوین و اجرای طرح جامع توسعه شهری، ایجاد و تقویت فضای کارآفرینی، اطلاعرسانی، ایجاد زیرساخت های قانونی، مدیریت خلاق و داشتن طرحهای فنی و اقتصادی میتوان مشارکت بخش خصوصی محلی را در پروژه های شهری ترغیب نمود.
در یک نگاه سیستمی و علت و معلولی توسعه شهری خود منجر به توسعه ملی و کشور خواهد شد. بدینجهت سیاستگذاران و مدیران ارشد شهری باید بکوشند با نگاهی کلینگرانه و توسعهگر سیستمی به جذب و جلب تمامی مشارکت های ممکن و آزادسازی پتانسیلهای موجود و خلق تواناییهای جدید بپردازند. ساختار زندگی شهری شرایطی را به وجود آورده که منافع عمومی در مقابل منافع فردی رنگباخته است، با توجه به مهاجرتهای وسیع از روستا به شهر و همچنین بهمنظور توسعه و تقویت میزان احساس تعلق اجتماعی شهروندان با ارائه آموزشهای عمومی در ارتباط بافرهنگ شهرنشینی و پایبندی به قوانین و مقررات شهری و آموزش حقوق زندگی شهری به شهروندان زمینه مشارکت اجتماعی آنها را بالا خواهد برد
هزاره جدید هنگامی آغاز گردید که بیش از نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی میکنند و پیشبینیها حاکی از آن است که تا سال 2050 نرخ شهرنشینی در دنیا به بیش از 65 درصد خواهد رسید. این مسئله در کنار ضرورت وجود امکانات، درخواستها و نیازها تغییر نقش ساکنان شهر به شهروند را در مطالعات شهری به موضوعی محوری بدل ساخته است. این ضرورت گویای تازهترین زمینه مشارکت، یعنی مشارکت شهروندان در امور شهری است.
مشارکت شهری شهروندان را میتوان به معنای حضور جدی و شرکت فعال، آگاهانه، ارادی، مؤثر و سازمان یافته عناصر جامعه شهری - افراد، خانوارها، گروهها، نهادها و بخشهای دولتی، عمومی و خصوصی - در فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی زندگی شهری برای دستیابی به اهداف جمعی دانست. بدیهی است، این فرایند علاوه بر دستیابی به اهداف جمعی سبب افزایش عزت نفس، تعامل اجتماعی، کسب تجربه و مهارتهای مشارکتکنندگان نیز خواهد شد
