بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و رفتارشهروندی سازمانی در بین معلمان ابتدایی شهرستان قروه انجام گرفته است. رویکرد انجام تحقیق، کمی بوده و روش مورد استفاده توصیفی-پیمایشی می- باشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه معلمان شهرستان قروه بوده است، اما بدلیل در دسترس نبودن کل جامعه بصورت سرشماری 125نفراز کارکنان زن و مرد انتخاب و در نهایت 125 پرسشنامه عودت یافت . ابزار اندازهگیری، پرسشنامه کیفیت زندگی کاری والتون - - 1973 و رفتار شهروندی سازمانی لی و الن - - 2002 می باشد.
در این پژوهش از آمار توصیفی و آمار استنباطی - ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون - استفاده شد. یافتههای حاصل از پژوهش نشان می دهد که بین مولفه های کیفیت زندگی با رفتار شهروندی در سطح بالایی رابطه معنی داری وجود دارد و کیفیت زندگی کاری توانایی پیش بینی متغیر وابسته یا رفتار شهروندی را دارد واژه های
مقدمه
امروزه یکی از مسایل مهم و اساسی مورد مطالعه روانشناسی صنعتی و سازمانی و نیز رشته های وابسته، برانگیختن کارکنان به کار و فعالیت بیشتر انان است. برای مطالعه انگیزش،رویکرد های متفاوتی وجوددارد - محبی فر،. - 1390یکی از این رویکردها که مورد توجه ویژه قرار گرفته است ، مفهوم رفتار شهروندی سازمانی می باشدو این واژه اولین بار توسط ارگان مطرح شده است
می توان گفت که رفتار کارکنان از اهمیت قابل ملاحظه ای در موفقیت سازمان برخوردار می باشد.یکی از این رفتارها ؛ رفتار شهروندی سازمانی می باشد .رفتار شهروندی سازمانی،مفهوم سازی متداول از عملکرد فرا نقشی است
رفتار شهروندی سازمانی رفتاری کاملا داوطلبانه و فردی است ، افراد برای انجام این رفتارها به طور رسمی پاداش دریافت نمی کنند؛ همچنین به دلیل عدم انجام آنها ،جریمه و تنبیه نمی شوند. در واقع ، رفتار شهروندی سازمانی، اقداماتی ایثارگرانه از سوی کارکنان سازمان بوده که برای رفاه و آسایش همکاران و تحقق اهداف سازمان انجام می شود
رفتار شهروندی در مورد عملکرد رفتارهای خودجوش و فراتر از نقشی که از الزامات شغل ، وظیفه و اخلاق کاری پا را فراتر می گذارد،ناشی می شود
عوامل متعددی هستند که می توانند باعث ایجاد رفتار شهروندی سازمانی شوند، ازجمله می توان اعتماد،تعهد،جو،عدالت و رضایت را نام برد .پی بردن به عوامل موثر و مرتبط با رفتار شهروندی دارای اهمیت زیادی است ؛زیرا با دانستن رابطه این عوامل با رفتار شهروندی می توان به دستکاری و تفسیر آنها در جهت بهبود رفتار شهروندی و رشد و بهروه وری سازمان گام برداشت
اخیرا محققان وکیفیت زندگی کاری را نیز با رفتار شهروندی مرتبط می دانند - حسینی، - 1391 .کیفیت زندگی کاری فرایندی است که اعضای سازمان از طریق مجاری ارتباطی که در سازمان ایجاد شده است در تصمیماتی که بر شغل و محیط کاری آنها اثر می گذارد،دخالت می نمایند و در نتیجه آن،مشارکت و خشنودی آنها ازکار افزایش می یابد
کیفیت زندگی کاری، نگرشی است که می کوشد تا کیفیت زندگی افراد شاغل را بهبود بخشد و سعی می کند به نیازهای شغلی که به نقش یک عامل تولید در کنار دیگر عوامل تولید مانند سرمایه تنزل کرده و دچار از خود بیگانگی شده، پاسخ دهد - خنیفر و همکاران، . - 1387 در واقع برنامه های کیفیت زندگی کاری به حوزه های مختلف عینی و ذهنی کارکنان می پردازد.
والتون - 1973 - 1 کیفیت زندگی کاری را عکس العمل کاری را عکس العمل کارکنان در برابر کار، به ویژه پیامد های ضروری آن در ارضای نیازهای شغلی و سلامت روحی تعریف می کند؛ با استفاده از این تعریف کیفیت زندگی کاری بر پیامد های شخصی، تجربه ی کاری و چگونگی بهبود کاربه منظور رفع نیازهای فرد تاکید دارد. والتون یک الگوی نظری برای تبیین کیفیت زندگی کاری تنظیم کرده است که دارای هشت مولفه ی پرداخت منصفانه و کافی، محیط کار ایمن و بهداشتی، تامین فرصت رشد امنیت مداوم، قانون گرایی در سازمان، وابستگی اجتماعی زندگی کاری، فضای کلی زندگی، یکپارچگی و انسجام اجتماعی و توسعه ی قابلیت های انسانی می باشد
کیفیت زندگی کاری با رضایت شغلی ،توسعه شغلی انگیزش،بهره وری، سلامتی، آرامش و رفاه،امنیت شغلی و تعادل بین زندگی کاری و غیر کاری در ارتباط بوده است - اسماعیل، - 2010کارایی و اثربخشی سازمان تاحد قابل ملاحظه ای به نحوه مدیریت و کارکرد صحیح و موثر منابع انسانی بستگی دارد.هر اندازه سازمانها و موسسات گسترش یافته و متنوع تر شوند،مشکلات و اهمیت اداره این نیروی عظیم افزون می گردد.
عدم ارضای نیازهای کارکنان و در نتیجه کاهش رضایت شغلی آنها و پایین بودن سطح کیفیت زندگی کاری کارکنان ، بصورت بازدهی کم،سوددهی پایین،کاهش کیفیت خدمات،هدفهای تحقق نیافته سازمان و درنهایت کاهش سطح بهره وری در سازمان اشکار می شود ؛زیرا عملکرد کارکنان در ارتباط تنگاتنگی با میزان کیفیت زندگی کاری آنان قرار دارد در واقع اگر یک سازمان بتواند شرایطی را برای فرد فراهم نماید که در آن شرایط،نیازهای وی ارضا شود،سطح رضایت شاغل از شغل خود افزایش می یابد
بدین جهت ارزیابی نیازهای افراد در سازمان و اهمیت دادن به این نیازها موجب افزایش کیفیت زندگی کاری کارکنان خواهد شد و کیفیت زندگی کاری عاملی در جهت بهبود عملکرد و افزایش بهره وری در سازمان گردد - عباس زاده،. - 1393با توجه به اینکه رفتار شهروندی سازمانی می تواند نقش بسزایی در بهبود عملکرد و اثربخشی سازمان داشته باشد ،ولی بااین حال در سازمان نارسایی های در توجه به این عامل وجوددارد .
لذا این تحقیق بعنوان یک کار علمی ،کاربردیوتجربی می تواند تاحدی جوابگوی بخشی از نارسایی های موجوددر این زمینه باشد و همچنین با بررسی کیفیت زندگی کاری با رفتار شهروندی سازمانی می تواند در جهت افزایش شناخت مدیریت سازمانها در مورد کیفیت زندگی کاری و اثراتی که کیفیت زندگی کاری می تواند بررفتار شهروند سازمانی داشته باشد مثمر ثمر واقع شود . با توجه به مطالب بالادر این پژوهش تلاش بر این است که رابطه بین کیفیت زندگی کاری و رفتار شهروندی سازمانی - مورد مطالعه معلمان شهر قروه - مورد مطالعه قرار گیرد
روش تحقیق
روش تحقیق براساس گردآوری داده ها توصیفی ازنوع پیمایشی وهمبستگی می باشد . این پژوهش در زمره پژوهش های کاربردی می باشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه معلمان شهرستان قروه بوده است، اما بدلیل در دسترس نبودن کل جامعه بصورت سرشماری 125نفراز کارکنان زن و مرد انتخاب شدند.
ابزار گردآوری داده برای پژوهش حاضر ،پرسشنامه بوده شامل موارد زیر بوده است.
الف: ویژگی های فردی :سن ،جنس ،سنوات خدمت
ب :پرسشنامه کیفیت زندگی کاری : از پرسشنامه والتون - 1973 - استفاده شد و دارای هشت مولفه ی پرداخت منصفانه و کافی، محیط کار ایمن و بهداشتی، تامین فرصت رشد امنیت مداوم، قانون گرایی در سازمان، وابستگی اجتماعی زندگی کاری، فضای کلی زندگی، یکپارچگی و انسجام اجتماعی و توسعه ی قابلیت های انسانی می باشد.برای روایی از نظر اساتید بهره گرفته شد و برای پایایی از ضریب الفای کرونباخ بهره گرفته شد و مقدار 0/79بدست آمد
