بخشی از مقاله
چکیده
منابع آموزشی مطابق با استاندارهای تهیه و تدوین،نقش مهمی در تسهیل فرآیند زبانآموزی و تقویت توانش ارتباطی زبانآموزان خارجی در همهی حوزههای زبانی دارند. اما در حیطهی زبان فارسی، مواد آموزشی ناکارآمد، فرآیند آموزش را در خارج از ایران با مشکالت فراوانی روبه رو ساخته است.
در این پژوهش برآنیم تا با تکیه بر مدل برنامهریزی درسی، آسیب-شناسی جامعی از مهارت خوانداری برای فارسی آموزان کرهای در سطح پایه داشته باشیم. نمونهی آماری این پژوهش،کتابِ «خواندن فارسی برای نوآموزان» است که در کشور کرهی جنوبی طراحی شده، در سطح پایه تدریس میشود. بیست و پنج درس کتاب نامبرده بر اساس معیارهای مدل برنامهریزیِ درسی ارائه شده در کتاب نیشن5 و مکآلیستر6 موردتجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
نتایج تحلیل دادهها نشان داد کتاب «خواندن براینوآموزان » از نظر تهیه و تدوین مواد درسی در حوزه ی «اهداف، محتوا و ترتیب ارائهیمطالب » بیشترین میزان نارسایی را داشته و عالوه برآن حوزههای «اصول و روشهای انتخاب مواد آموزشی » و « ساختار و نحوهی ارائهی مطالب » باالترین فراوانی را به خود اختصاص دادهاند. با توجه به آسیبشناسی مطالب انجام شده، راهکارهایی برای تقویت برنامهی درسیِ کتاب نامبرده پیشنهاد و در پایان به منظور تسهیل آموزش مهارت خوانداری به فارسیآموزان کرهای، طرح درسی مطابق با معیارهای مطلوب برنامهریزی درسیتدوین شده است.
۱. مقدمه
در عصر حاضر تهیه و تدوین مواد آموزشی به خارجی ها اقدامی مهم و ضروری جهت گسترش فرهنگ و زبان یک کشور در سراسر دنیاست. نشر و آموزش زبان فارسی و تربیت زبان آموزان خارجی در سطح بین المللی بهترین اقدام جهت معرفی و تثبیت هویت فرهنگی ایران در میان دیگر ملیت ها و قومیت ها است. به موازات تهیه وتدوین مواد آموزشی زبان فارسی، تحلیل و بررسی منابع درسی نیز، گامی ارزشمند جهت نیل به گسترش زبان فارسی و فرهنگ غنی ایرانی است.
در سالهای اخیر نظریهپردازی و تحقیقات زیادی دربارهی نقد منابع آموزشی زبان صورت گرفته و الگوها و نظریات متعددی برای تحلیل و بررسی کتاب ها و دیگر منابع آموزشی ارائه شده است. از این میان الگوی مک آلیستر و نیشن بیشتر از دیگر الگوها ،توجه نگارندگان این پژوهش را به خود جلب نمودو آنان را بر آن داشت که کتاب آموزش زبان فارسی را که برای زبان آموزان کره ای تالیف شده است، انتخاب و بر اساس این الگو مورد بررسی قرار دهند.
۲. بیان مسئله
یکی از ارکان اصلی آموزش و ابزار تسهیل یادگیری هر زبان را میتوان مواد آموزشی دانست. بنابراین تهیه و تدوین مواد آموزشی مسئله مهمی است که باید توجه ویژه ای به آن داشت. از طرفی، در سالهای گذشته بکارگیری اسلوب های نامناسب در تهیه مواد آموزشی زبان فارسی، متولیان زبان فارسی را بران داشته تا به بررسی و نقد کتاب های موجود در زبان فارسی بپردازند.
در راستای این هدف، نگارندگان این پژوهش یکی از کتابهای آموزش زبان فارسی را که مولف کره ای را انتخاب و بررسی کرده اند. در اهمیت این پژوهش همین بس که برای اولین بار بررسی و تحلیل کتابی صورت می گیرد که توسط یک غیرفارسی زبان در کشوری خارجی و به دور از محیط زبان مورد آموزش تالیف شده است. در ادامه نگارندگان، تحلیل و بررسی را بر طبق الگوی مک آلیستر و نیشن انجام داده، نقاط ضعف اثر را شناسایی و به بیان راهکارهایی پرداخته اند.
۳. پیشینه
در سالهای اخیر سعی برآن بوده که در کنار تهیه و تدوین مواد آموزشی جدید زبان فارسی به نقد و بررسی کتابهای تدوین شده قبلی پرداخته شود و همچنین نقاط قوت و ضعف آن از دیدگاه های مختلف مورد بررسی و در اختیار حامیان آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان جهت ارتقا سطح کیفی تولید مواد اموزشی قرار گرفته است.
صحرایی و همکاران : - 1392 - چهار کتاب سطح پیشرفته - خواندن، شنیدن، دستور، نگارش - را براساس پژوهش میدانی ، از طریق پرسشنامه و طیق انگاره مک آلیستر و نیشن از دیدگاه زبان آموز، مدرس و پژوهشگر مورد بررسی قرار دادند و به این تنیجه رسیدند که برنامه درسی مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی، در سطح پیشرفته، به جز سه اصل بسامد، ادامه پیشرفت و آموزش پذیری، از دیگر اصول این انگاره پیروی نموده است.
طالبی و همکاران : - 1392 - با بررسی و تحلیل مجموعه «فارسی بیاموزیم » و «زبان فارسی»، براساس رویکرد مفهومی-نقشی نشان دادند که بازنمایی نقش ها و مفاهیم زبانی در مجموعه «فارسی بیاموزیم» بهتر از مجموعه زبان فارسی است .
عبادی و همکاران - 1394 - ، با مطالعه موردی جلد دوم و سوم « فارسی بیاموزیم» با هدف بازنمایی جنسیت به این نتیجه رسیدند که بازنمایی جنسیتی به صورت نامتوازن در منابع مورد تحلیل لحاظ شده است.
