مقاله تحلیل نقش ابعاد مزیت رقابتی برافزایش صادرات کاشی درایران مطالعه موردی شرکتهای مستقر دربورس اوراق بهادار

بخشی از مقاله

خلاصه

توانمندیها واستعداد های بالقوه وتاحدودی بالفعل در ایران برای تولید انواع کالاهای صنعتی ومعدنی،فراوان است.اما یافتن جایگاه مناسب در تجارت جهانی مستلزم به کارگیری تمام امکانات موجود ومدیریت و درایت در بازاریابی وحضور مستمر در بازارهای هدف می باشد.تا اهداف جهش در صادرات در برنامه سوم تحقق یابد.یکی از محصولات قابل صدور به بازارهای جهانی ومنطقه ای ، انواع کاشی وسرامیک ایران است که در سالهای اخیراز ارتقای کیفیت وکمیت در تولید برخوردار شده است.لیکن هنوز قابلیت رقابت در بازارهای جهانی رادر حد قابل توجه ندارد وبخشی از ظرفیتهای نصب شده در این رشته بلا استفاده مانده است.

در این پژوهش سعی برآن است که نقش ابعاد مزیت رقابتی بر توسعه صادرات شرکتهای صادرکننده کاشی مستقر در بورس مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.فرضیه های تحقیق شامل موارد زیررا مورد بررسی قرار می دهیم:

-1بین افزایش کیفیت محصول در شرکتهای تولید کننده کاشی و افزایش صادرات کاشی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد

.-2بین افزایش کارایی محصول در شرکتهای تولید کننده کاشی وافزایش صادرات کاشی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد..

-3بین افزایش نوآوری محصول در شرکتهای تولید کننده کاشی و افزایش صادرات کاشی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد.

-4 بین افزایش احترام به سلیقه مشتریان درشرکتهای تولید کاشی و افزایش صادرات کاشی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد.

-5بین کاهش بهای تمام شده محصول در شرکتهای تولید کننده کاشی و افزایش صادرات کاشی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد

این پژوهش با ماهیت توصیفی پیمایشی ازطریق روش همبستگی پیرسون به تحلیل و تفسیرفرضیه های تحقیق می پردازد.جهت گردآوری داده ها از اطلاعات شرکتهای مستقر در بورس استفاده شده که روایی آن به تایید خبرگان رسیده است.نتایج این پژوهش حاکی از وجود یک رابطه مثبت و معناداربین ابعادمزیت رقابتی و توسعه صادرات کاشی درشرکتهای تولید کننده کاشی مستقردر بورس اوراق بهادارمی باشد.

.1مقدمه

امروزه یکی ازمهمترین مشخصه های یک اقتصاد سالم ،برخورداری آن از حساب جاری مثبت است.تراز حساب جاری که از دو بخش کالاها وخدمات تشکیل گردیده،بیانگر میزان اختلاف میان ستاده ها وداده های کالا وخدمات یک کشور می باشد.از میان دوبخش کالا وخدمات در تراز حساب جاری ،صادرات کالای کشورهایکی از اصلی ترین راه های بهره مندی ازتراز تجاری مثبت بشمار می آید. کشورهای جهان باتوجه به سطح رشد یافتگی شان ،کالاهای متنوعی راصادر می نمایند.در جوامع صنعتی به صادرات کالاهای صنعتی وفراوری شده ،که از ارزش افزوده بالایی نیز برخوردارند،اهمیت فراوانی داده می شود.این در حالی است که کشورهای در حال گذاری مانندایران ،بیشتربه صادرات کالاهای کشاورزی ومعدنی اشتغال دارند

ایران از نظر ذخایر قطعی سنگ های تزئینی در جهان دارای رتبه دوم واز نظر تنوع سنگ در رتبه اول قرار دارد.اگرچه طی چند سال اخیر استخراج سنگ های معدنی نسبتا زیاد صورت گرفته ،اما قابلیتهای صنعت سنگ ایران در بسیاری از موارد مورد توجه قرار نگرفته وایران در صادرات این محصول حتی بین 50 کشور برتر در زمینه صادرات سنگ نیز قرار نمی گیرد.

ایران اکنون دررده چهارم بزرگترین تولید کنندگان کاشی و سرامیک جهان قراردارد.حمایت دولت بانکها و سودآوری زیاد سالهای گذشته را می توان از دلایل گسترش این صنعت دانست .میزان تولید در سالهای گذشته افزایش یافته ولی رشد ظرفیت تولید بسیاربالا بوده است.البته همانطور که فاصله ظرفیت تولید و تولید افزایش یافته درسالهای اخیرمازاد تولید نیز به شدت بیشتر شده که این به سبب عرضه بیش ازحد بازارکاشی درمقابل تقاضای نسبتا با ثبات آن است.که باعث کاهش قیمت کاهش سودآوری و از بین رفتن رشد و پویایی این صنعت تنها به دلیل مازاد عرضه ایجاد شده است.

اساسی ترین ویژگی شرکتهای کنونی برای بقاء در محیطی که رقبا روز به روز قویتر شده،تنوع محصول بیشتر،کیفیت محصولات بالاترو قدرت خرید مشتریان بیشتر می شود. دستیابی به سودآوری وسهم بیشتردر بازار نسبت به رقبا است وچنانچه اقدامات براساس برنامه ریزی مبتنی بر هدف نباشد قطعا شرکتها با شکست مواجه خواهند شد.لذا برنامه ریزی شرکتها برای کسب مزیت رقابتی وپیشرو بودن در بازار نامحدود ومتغیر کنونی امری ضروری است که این امر برای شرکتهای ایرانی بدلیل پیوستن به سازمان تجارت جهانی وتوسعه صادرات ضرورت بیشتری دارد.در این مقاله قصد داریم به تحلیل نقش ابعاد مزیت رقابتی بر افزایش صادرات شرکتهای تولید کننده کاشی ایران مستقر درسازمان بورس اوراق بهاداررا مورد بررسی قرار دهیم.

.2پیشینه تحقیق:

تولید کاشی در ایران از قدمتی طولانی برخوردار میباشد وهنر کاشی کاری از دیرباز در تزیین مساجد و اماکن مذهبی مورد استفاده قرار می گرفته است. اولین تولید کننده کاشی وسرامیک بصورت صنعتی در ایران و خاورمیانه در سال1336 به نام کارخانه چینی ایران - ایرانا - تاسیس شد.این شرکت در سال 1339 با ظرفیت 8/6 میلیون متر مربع شروع به تولید نمودلکن به انجام طرح های توسعه ،ظرفیت کارخانه به13 میلیون متر مربع انواع کاشی دیواری وکف رسید.

پس از کاشی ایرانا به ترتیب کاشی سعدی - در سال - 1342 کاشی حافظ - - 1356 کاشی پارس - - 1356 وکاشی اصفهان - - 1357 در قبل از انقلاب شروع به تولید نمودند. پس از انقلاب با اعطای موافقت نامه های اصولی صادره شرکتهای زیادی در زمینه تولید کاشی وسرامیک شروع به فعالیت نمودند.طوری که هم اکنون در این حوزه،آمار به بیش از 200 واحد تولید کننده رسیده است. - حنیف راست گفتار،نهمین کنفرانس دانشجویی ×مهندسی برق ایران - درسال 2010 صنعت کاشی سرامیکی دنیا تحول و بازیابی عظیمی را تجربه کرده است .پس از کاهش رشد در سال 2008 و افت شدید سال 2009 ، درسال 2010 یک جهش و رشد بزرگ را در تولید مصرف صادرات و واردات کاشی سرامیکی دنیا شاهد بوده ایم.

تولید جهانی کاشی سرامیکی در سال 2007 رشد سالانه متوسطی بین 6و7 درصد داشت .درسال 2008 رشد اندکی در حدود 3/2 درصد و درسال 2009 یک کاهش 0,1 درصد را تجربه کرد.اما درسال 2010 با جهش ناگهانی 11/7 درص تولید جهانی به 9515 میلیارد مترمربع رسیده است .کل مصرف  جهانی نیز که در سالهای 2008 و 2009 رشد اندکی درحدود 3/6 و1/3 داشته دراین سال با یک افزایش 10/5 درصدی به 9350 میلیارد متر مربع رسیده است      

جدول شماره .1خدمات سرمایه گذاری بهمن                

تعریف مزیت رقابتی:                                                        

تعاریف بسیاری برای مزیت رقابتی ارائه شده است،برخی از آنها بدین شرح است :شرکتی که دارای مزیت رقابتی است برتر از رقبا مشتریان را جذب میکند ودر برابر نیروهای رقابتی از آنها دفاع می کند.                          

مزیتهای بااهمیتی که سازمان بیشتر از رقبایش دارد.چنین مزیتهایی به سازمان اجازه می دهد که ارزش های بیشتری از رقبایش را در بازار مشابهی بدست آورد.                                          

مزیت رقابتی روش متمایزی است که یک کسب وکار یا شرکت به منظور بدست آوردن مزیتی بیشتر از رقبا در بازار موقعیت یابی می کند .این عمل موجب میشود تا شرکت در حفظ سطوح پایداری در زمینه سود آوری بالاتر از متوسط صنعت قرار گیرد.              

مبناهای بسیاری برای مزیت رقابتی وجود دارد از جمله توسعه محصولی که استاندارد صنعت شود،تولید بهترین محصول بازار،ارائه بهترین خدمات به مصرف کننده، هزینه های کمتری از سایر رقبا در صنعت بدست آوردن، داشتن موقعیت جغرافیایی بسیار مناسب در بازار،توسعه تکنولوژی اختصاصی، ویژگی ها وشیوه های خرید، از طریق تمایلات هرچه بیشتر ادغام شده خریداران، تخصص تکنولوژی بیشتر از سایر رقبا، شایستگی های ممتاز در
تکنیک های مرسوم تولیدانبوه را توسعه دادن، انجام شغل وظیفه مدیریت زنجیره ارزش، نام واشتهار مارکی    شناخته شده تر. وبهتر ساختن وخریدارانی که ارزش بیشتری برای پول قائل هستند را جلب کردن. در کل می توان چنین گفت که ،ترکیبی از کیفیت خوب ،خدمات خوب وقیمت مناسب میتواند مبنای مزیت رقابتی باشد.

مزیت رقابتی به قابلیت شرکت درعملکرد برتر نسبت به صنعتی که درآن مشغول به فعالیت است اطلاق می شود.بهره مندی از عملکرد برتر به معنی ارائه ارزش بالاتربه مشتریان است.

مشتریان خواهان کالاها و خدماتی هستند که بهتر و درعین حال ارزانتر باشد.که در مزیت رقابتی این 2 را به دو شکل می شناسیم : 
    1    -    تمایز                                                           
    2    -    هزینه پایین                                                       

ادبیات استراتژی درخصوص مزیت رقابتی ازدیرباز تحت سلطه دو تئوری مهم بوده است:

به اعتقاد پورتر ساختار هر صنعت تعیین کننده استراتژی رقابتی بنگاه های فعال در آن صنعت می باشد لذا مدیران شرکتها می بایست برای تحلیل صنعت وتعیین استراتژی رقابتی مناسب ،ساختار صنعت مربوطه را از ابعاد مختلف مورد تجزیه وتحلیل قرار دهند.پنج نیروی مهم تشکیل دهنده ساختار هر صنعت از دیدگاه پورتر عبارتنداز

-1:تهدید ورود شرکتهای جدید،

-2قدرت چانه زنی عرضه کنندگان ،

-3قدرت چانه زنی خریداران ،

-4 تهدید عرضه کالا ها وخدمات جانشین

-5 رقابت بین شرکتهای موجود در صنعت.

به بیان دیگر مطابق دیدگاه پورتر این نیروها از یک سو تعیین کننده ماهیت ومیزان رقابت و سود آوری هر صنعت بوده واز سوی دیگر شکل دهنده استراتژی های رقابتی شرکتهای فعال در آن صنعت جهت کسب مزیت رقابتی نسبت به سایر رقبای فعال در صنعت می باشند.

انسف نیز که نقش مهمی برای عوامل کلیدی موفقیت در تدوین استراتژی های رقابتی قائل است، موفقیت سازمان رادر گرو تطابق توانمندی های درون سازمانی با الزامات محیط سازمان می داند. وی از این توانمدی ها تحت عنوان "عوامل کلیدی موفقیت "یاد می کند ومعتقد است که کلیدی بودن این عوامل توسط محیط والزامات آن تعیین میگردد و لذا از محیط سازمان به عنوان سر منشا این عوامل یاد می کنند.

در مجموع میتوان بیان داشت که بررسی وارزیابی صنعت نشان می دهد که عوامل ذیل به عنوان عوامل موفقیت صنعت کاشی می باشند:

.1دسترسی به کانال توزیع مناسب

.2دسترسی به مواد اولیه مرغوب وبا صرفه

.3تولید با هزینه پایین

.4 برقراری ارتباط مناسب با مشتریان