بخشی از مقاله
چکیده
امروز صنعت گردشگری بعنوان صنعتی پویا و فراگیر، همه ارکان وجودی یک جامعه و سیستم های جهانی را در برگرفته است به طوری که هر کشور با استعداد جذب گردشگر، می تواند ضمن برنامهریزی صحیح و منسجم به منظور بالا بردن سطح کیفیت و امکانات موجود به یک قطب اصلی گردشگری مبدل شود . در این میا ن شهرستان دنا همچون نگین سبزی با دارا بودن قابلیت های متعدد طبیعی و زیست محیطی، فرهنگی، اجتماعی و... می تواند گردشگران بی شماری را به سوی خود فرا خواند. هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش جاذبه ها و تسهیلات گردشگری شهرستان دنا در جذب گردشگر ان است.
روش تحقیق در ا ین پژوهش، بر اساس هدف ، کاربردی و بر اساس ماهیت، توصیفی و تحلیلی می باشد. بر این اساس در این تحقیق ضمن جمع آوری اطلاعات گردشگری شهرستان و تکمیل پرسشنامه و دسته بندی آن، تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار های SPSS، Excel و سایر نرم افزارهای مورد نیاز انجام شده است و طبق فرضیه اول مشخص گردید بین مدیریت وجذب گردشگران در آن رابطه معناداری وجود دارد . براساس فرضیه دوم نیز مشخص گردیدبین جاذبه ها گردشگری و جذب گردشگران رابطه معنا داری وجود دارد . همچنین طبق فرضیه سوم مشخص گردید بین امکانات گردشگری و جذب گرد شگران در این شهرستان رابطه معناداری وجود دارد و نیز بر طبق فرضیه چهارم مشخص گردید بین رسانه های جمعی - تبلیغات - و جذب گردشگران در شهرستان دنا رابطه معناداری وجود دارد.
مقدمه
صنعت گردشگری از جمله گزینه های مناسبی است که به دلیل پتانسیل کشور، جای رشد و توسعه بیشتری دارد . ایران براساس اعلام سازمان جهانگردی، به جهت جاذبه های تاریخی رتبه دهم دنیا و از جهت جاذبه های طبیعی، در جایگاه پنجم قرار دارد. این جایگاه می تواند ارزش افزوده اقتصادی اجتماعی زیادی را به همراه داشته باشد اما آمارها حاکی از آنست که سهم ایران از گردشگری سهم قابل توجهی نیست . بطوریکه از نظر درآمد توریسم حتی جزء صدکشور اول جهان هم نیست . اکنون صنعت گردشگران به عنوان صنعتی، که می رود تا رتبه نخست را در انواع تجارت جهانی به خ ود اختصاص داده و نقش ویژه ای را در اقتصاد، تعامل فرهنگ ها، گفتگوی تمدن ها، برقراری تحکیم و الفت بین ملت ها داشته باشد.
امروزه یکی از جاذبه های گردشگردی در جهان، جاذبه های طبیعی است و با توجه به اینکه مناطق زیست محیطی یکی از جاذبه های طبیعی محسوب می شود، گردشگری زیست محیطی بخش در حال گسترشی از بازار گردشگری در طبیعت است، ایران به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه که ذخایر نفتی آن به عنوان منبع اصلی کسب درآمد در آینده ای نه چندان دور به پایان می رسد، برای ایجاد یک توسعه همه جانبه و پایدار و همچنین جایگزینی من ابع جدید کسب درآمد، به جای منابع نفتی نیازمند استفاده از تمامی امکانات و قابلیت های خود می باشد.
در این راستا با توجه به توانمندی کشور ایران در داشتن جاذبه های گردشگری و تنوع اقلیمی کم نظیر در دنیا و جایگاه با ارزش صنعت توریسم در جهان، که با اختصاص به نزدی ک به 11 درصد از تولید ناخالص داخلی، 14 درصد از نیروی کار جهانی و 7/1 درصد درآمدهای جهانی، یکی از بنیانی ترین فعالیت های اقتصادی جهان محسوب می شود . - W.T.O,1997:22 - در دهه های اخیر ،اهمیت گردشگری در سطح بین المللی هم از لحاظ تعداد گردشگران و هم از لحاظ درام د ارزی همواره و به طور بی سابقه ای در حال افزایش بوده است
مطالعات صورت گرفته در مناطق مختلف جهان نشان می دهد که همزمان با این رشد سریع،تاثیرات منفی توریسم نیز در حال گسترش بوده است .بنابراین سیاستمداران و برنامه ریزان هر کشور باید برای افزایش درامد از طریق گردشگری برنامه ریزی کنند ولی در عین حال باید توجه داشته باشند که این افزایش نباید به بهای مخاطره افتادن توسعه پایدار گردشگری صورت گیرد
مبانی نظری تحقیق
گردشگری به عنوان صنعتی نوپا در سال های اخیر تأثیرات زیادی بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جهان داشته است. ایجاد اشتغال، ارزآوری، تعادل منطقه ای، کمک به صلح جهانی، کمک به سرمایه گذاری در میراث فرهنگی، بهسازی محیط، کمک به بهسازی در زیستگاه های حیات وحش، توسعه نواحی روستایی دارای ج اذبه های گردشگری و جلوگیری از برون کوچی جمعیت و مانند آن از جمله مزایای این صنعت است . در کنار مزایای صنعت گردشگری بعضی از عواقب منفی از جمله در اقتصادهای وابسته و در زمینه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی در کشورهای گردشگرپذیر مشاهده شده است
در کشورهای صنعتی توسعه صنعت توریسم موجب تنوع درآمدها و کاهش ناهماهنگی ها در اقتصاد می گردد و در کشورهای در حال توسعه، فرصتی برای صادرات ایجاد می کند . که نرخ رشد آن در اشکال سنتی صادرات بیشتر است
در حالی که کشور ایران که از لحاظ جاذبه های گردشگری جز ده کشور اول جهان و از نظر تنوع گردشگری جزو 5 کشور اول جهان محسوب می شود ولی از لحاظ سهم گردشگری جهانی، موقعیت خوبی در دنیا ندارد که نیاز به نگاه کلی به عوامل و دلایل مؤثر در این زمنیه دارد و وجود یک سازم ان واحد برای اداره صنعت گردشگری ضروری می باشد
از طرفی اقتصاد ایران متکی به درآمدهای نفتی است و این جریان مشکلات زیادی برای کشور به وجود آورده، چون اقتصاد کشورهایی که متکی به یک درآمد می باشند. با کمترین نوسان قیمتی در بازارهای بین المللی یا تحریم اقتصادی از طرف کشورهای قدرتمند دنیا، سریع تحت تأثیر قرار می گیرد. لذا متنوع کردن زمینه های درآمدی کشور و تکیه بر صادرات غیرنفتی از راهکارهای برون رفت از این مسأله می باشد که یکی از راهکارها، برنامه ریزی جهت استفاده مطلوب از این همه جاذبه، توسعه گردشگری در کشور است.
استان کهیگلویه وبویراحمد از نقاط و مراکز مهم گردشگری است که در دو بخش گردشگری زمستانی و تابستانی پذیرای تعداد زیادی از گردشگران و جهانگردان، مهمانان و شهروندان ایرانی و خارجی است، با این همه ت وانهای گردشگری این سؤال مطرح می شود که چه عامل یا عواملی باعث شده که این استان با این مواهب گوناگون در گردشگری از توسعه اقتصادی، بهره بماند؟
و از چه روشی می توان این صنعت نوپا و سودآور را در این استان توسعه داد؟ برای رسیدن به پاسخ سؤالات فوق، شناخت جاذبه های گردشگری استان، امکانات، کاستی ها، انتظارات گردشگران و برنامهریزی متناسب با شرایط اجتماعی و فرهنگی استان ضرورت دارد که یک نمونه آن جاذبه طبیعی و بسیار زیبای شهرستان دنا است با نگاه مثبت و حمایت دولت و ترتیبات لازم جهت تجهیز این منطقه به امکانات لازم و تبلیغات مناسب، شاهد جذب گردشگران به منطقه و از بین رفتن بخشی از مشکلات موجود در استان کهگیلویه وبویراحمد خواهیم بود.
لذا با عنایت به مطالب پیش گفته تحقیق حاضر در پی پاسخگویی به سوالات اساسی ذیل می باشد :
-1 آیا بین مدیریت محلی و جذب گردشگران رابطه معناداری وجود دارد.
-2 آیا بین جاذبه های توریستی شهرستان دنا و جذب گردشگران رابطه معناداری وجود دارد.
-3 آیا بین امکانات مناطق گردشگری شهرستان دنا و جذب گردشگران رابطه معناداری وجود دارد.
-4 آیا بین رسانه های جمعی - تبلیغات - و جذب گردشگران رابطه معناداری وجود دارد.
تاثیر جاذبه ها و امکانات در جذب گردشگر
امروز جاذبه های گردشگری و رونق صنعت توریسم یکی از منابع درآمد کشورهای پیشرفته و حتی برخی از کشورهای در حال توسعه می باشد. این صنعت اگر بصورت درست مکان یابی گردد می تواند علاوه بر توسعه پایدار این بخش، پایداری سا یر بخشهای اقتصادی را تأمین کند. گردشگری به عنوان نیروی محرکه قوی برای اقتصاد منطقه خواهد بود .زیرا گردشگری از طریق ایجاد اشتغال، افزایش سرمایه گذاری ها زیر بنایی بخصوص در بخش راه ها و ارتباطات و توسعه صنایع دستی و رونق بازارهای محلی موجب تقویت بنیه اقتصادی منطقه خواهد شد. به موازات رشد اقتصادی، رشد فرهنگی و اجتماعی منطقه را نیز شاهد خواهیم بود
در نتیجه با رشد اقتصادی و فرهنگی کمتر شاهد مهاجرفرستی خواهیم بود. در واقع کیفیت بالای این جاذبهها و امکانات در این بخش از صنعت گردشگری بصورت مستقیم منجر به افزایش درآمد، میانگین مدت ماندگاری و در نهایت افزایش سطح مطلوبیت گردشگران می شود که این خود انگیزه بازدید مجدد را در پی داشته و گردشگرانی که راضی از مقصدی به موطن خود باز می گردند به تشویق و ترغیب نزدیکان خود برای بازدید از مقصد مذکور می پردازند . در واقع می توان گفت رضایت گردشگر منجر به نوعی بازاریابی بدون هزینه برای مقاصد گردشگری میشود.
تأثیر اقلیم و ارتفاعات منطقه در جذب گردشگر
اثرات اقلیم بر روی فعالیت های انسان حیاتی است. لذا درک جامعی از اقلیم و اثرات آن ضروری است .اقلیم به منزله یک منبع طبیعی گردشگری، نقش بی بدیلی در صنعت گردشگری طبیعی یا بوم گردی دارد و بدون شک، آب وهوا و شرایط آن بر رضایت از سفر تفریحی تأثیرگذار است. آب وهوا به عنوان یکی از مهم ترین عوامل تشکیل دهنده گردشگر قلمداد می گردد، مراکز تفریحی موجود چه در گذشته و چه در حال حاضر موجودیت و ارزش های خود را مدیون عوامل متعدد به ویژه آب و هوای مناسب وملایم می دانستند و از سوی دیگر شرایط آب و هوای نامناسب از جنبه های مثبت یک منطقه گردشگری میکاهد و تأثیرات نامطلوبی را بر گردشگری می گذارد
دو عنصر عمده آب و هوا که مشخصات ترکیبات سیستم کره زمین را تعیین می کنند ترکیبات دما و درجه آب و هوا است در واقع دمای هوا، رطوبت، بارش، ابری بودن، میزان روشنایی روز، دامنه دید، باد، دمای آب، و برف و یخ همگی جزو عوامل مهم گردشگری هستند. در تابستان، ترکیب دمای هوا و رطوبت، شرایط نامناسبی برای فعالیتها ایجاد می کند . در حالی که در زمستان، باد و دمای هوا می تواند باعث سرمازدگی شود که برای کسانی که به فعالیت در فضای باز می پردازند، خطرناک است بنابراین اقلیم به منزله یکی از عناصر ژئوفیزیکی سازنده فضای جغرافیایی می باشد که میتواند باعث تسهیل و یا برعکس نفی سکونت بشری در مکان ها شود.
